به گزارش خبرنگار سینماپرس به گفته اکثر جامعه شناسان، اقوام و مللی که با مطالعه مأنوس بوده و کتاب و کتاب خوانی در میانشان رواج بیشتری داشته است، توانسته اند فرهنگی ماندگارتر و پویاتر از خود به جای بگذارند و میراث فرهنگی و گنجینه های معارف و دستاوردهای عالمان و فرهیختگان خود را به نسل های دیگر منتقل کنند. برای رسیدن به هدف عادت به کتاب خوانی و بسترسازی فرهنگی برای آن، یک برنامه ریزی صحیح و منطقی لازم است که با ارائه راهکارها، فرهنگ کتاب خوانی را در جامعه ایرانی عملی ساخته و به تداوم این فرهنگ در جامعه بینجامد.
طی سال های اخیر اما به دلیل حضور نامرتبط با حوزه فرهنگ و هنر در این عرصه ما همواره شاهد افول و نزول جدی مطالعه و کتاب خوانی در سطح کشور بوده ایم و آنقدر بی توجهی به این حوزه بسیار بوده که دیگر قشر فرهیخته و هنرمند کشور نیز هیچ رغبتی برای مطالعه و کتاب خوانی و علم آموزی و تحقیق و پژوهش از خود نشان ندادند و همین امر باعث افت کیفی و عمقی اغلب آثار سینمایی و تلویزیونی ما و همینطور نزول سطح سلیقه مردم شده است.
قطعاً می توان با به کارگیری سیاست های تشویقی عامه مردم و همینطور هنرمندان را علاقه مند به مطالعه و کتاب خوانی کرد. در همین راستا 10 تن از سینماگران مطرح کشور خانم ها و آقایان: محمد صالح علاء، تینا پاکروان، ابوالفضل جلیلی، نگار آذربایجانی، مرجان اشرفی زاده، عباس کریمی، ابراهیم فروزش، سحر صباغ سرشت، شاهپور شهبازی و انسیه شاه حسینی با ما گفتگو کردند که ماحصل آن برای اطلاع بیشتر مخاطبان گرامی سینماپرس در ذیل نقل شده است.
محمد صالح علاء بازیگر سینما و مجری تلویزیون همزمان با برگزاری سی امین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در رابطه با ضرورت مطالعه و کتاب خوانی در حوزه تولید آثار تصویری گفت: خوشبختانه هنرمندان ما در تمامی صنوف و رشته ها افرادی دارای دانش، سواد و سطح آگاهی بالا هستند و ضعف ما همواره از سوی مدیران فرهنگی کشور است که مطالعه را جدی نمی گیرند و آگاهی های لازم را ندارند از این رو معتقدم مدیران فرهنگی برای رشد و اعتلای فرهنگ و هنر کشور نیاز به مطالعه جدی و بیشتری دارند. مشکلات ما در حوزه تولید آثار تصویری به دلیل نوع نگاه و بینش مدیران فرهنگی سینمایی و تلویزیون است؛ قطعاً اگر مدیران فرهنگی کشور سطح آگاهی و معلومات خود را به استاندارد برسانند ما هیچ مشکلی در خروجی آثار تصویری نخواهیم داشت و تنها دلیل ضعف های متعدد آثار ما در این حوزه مربوط به عدم مطالعه جدی مدیران فرهنگی در حوزه های مختلف است.
تینا پاکروان تهیه کننده و کارگردان سینما نیز در این راستا اظهار داشت: بی تردید مطالعه، آگاهی و اندیشه لازمه حضور در عرصه فرهنگی و هنری است اما یکی از بزرگترین مشکلات اساسی امروز ما این است که کمبود مطالعه مدیران فرهنگی باعث چالش و تقابل آن ها با نسل جوان شده و به هیچ عنوان این 2 گروه نمی توانند ارتباط و تعامل درستی با یکدیگر برقرار کنند. متأسفانه وضعیت در کشور ما به گونه ای است که اغلب مدیران فرهنگی بخش دولتی بیشتر اوقات شان را روی مسائل اداری متمرکز می کنند و کمترین توجه به مقوله مطالعه و اندیشه کردن ندارند؛ این در حالی است که در کشورهای غربی و به ویژه آمریکا ما شاهد آن هستیم که هر شخصی در هر رشته ای که فعالیت می کند به خصوص اگر مدیر حوزه و یا بخشی مهم باشد در طول سال بالاجبار باید سر کلاس های درس حاضر شود، امتحان دهد تا همیشه به روز باشد و بواند با نسل جوان که بر اساس دانش روز کسب دانش می کنند تعامل و رابطه درستی برقرار کند.
ابوالفضل جلیلی کارگردان سینما همزمان با برگزاری سی امین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در رابطه با ضرورت مطالعه و کتاب خوانی در حوزه تولید آثار تصویری گفت: فقدان مطالعه در میان هنرمندان و فرهنگیان از دهه 70 به این سو آغاز شد و دلیل آن هم حضور مدیرانی در حوزه فرهنگ و هنر بود که باسواد نبودند و تفکرات شان با مطالعه و خردورزی چندان قرابتی نداشت. متأسفانه امروزه سرانه مطالعه سینماگران و هنرمندان مانند کلیه افراد جامعه بسیار ناکافی است؛ دلیل فقدان مطالعه در جامعه امروز ایران به زمانی باز می گردد که برخی از مدیران فرهنگی پس از انقلاب با کتاب خوانی مشکل داشتند و نشر کتب را بسیار محدود کرده بودند و به بسیاری از آثار هم اجازه نشر نمی دانند و اینک که به اشتباه خود پی برده اند و مردم را به سمت مطالعه و کتاب خوانی تشویق می کنند کسی از آن ها استقبال نمی کند.
نگار آذربایجانی کارگردان جوان سینما نیز در این باره گفت: اگرچه سینما ممکن است تعاریف گوناگون داشته باشد، اما به طور کلی و در تعریف ملموس تر می توانیم این طور بگوییم که سینما در واقع «هنر تعریف یک قصه در قالب تصویر» است و اگر با این تعریف موافق باشیم، آن وقت قطعا نمی توانیم ضرورت شناخت و آشنایی با ادبیات و مطالعه و کتاب خوانی را در بهبود کیفیت فیلم هایی که تولید می کنیم، ندیده بگیریم. آشنایی با مطالعه و کتاب خوانی از 2 جهت به فیلمنامه نویس و فیلمساز کمک می کند؛ اول آنکه مطالعه آثار متعدد نویسندگان ایران و جهان در واقع ذهن نویسنده یک فیلمنامه و کارگردانش را تمرین می دهد که خلاقانه تر و عمیق تر به نحوه روایت و اجرای قصه اش بپردازد و دوم آنکه در ادبیات کهن و معاصر، داستان هایی وجود دارد که با دقت و وسواس نویسنده اش در زمان خود نوشته شده اند و این قصه ها هم جذابیت لازم برای جذب مخاطب را دارند و هم قابلیت این را که در قالب تصویر روایت شوند و در واقع فیلمنامه هایی از آنها اقتباس شوند.
مرجان اشرفی زاده کارگردان همزمان با سینما برگزاری سی امین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در رابطه با ضرورت مطالعه و کتاب خوانی در حوزه تولید آثار تصویری گفت: متأسفانه فرآیند مطالعه در بین سینماگران و مدیران فرهنگی ایران بسیار ناکافی است و مدیران فرهنگی ما نسبت به سینماگران بسیار مطالعه کمتری دارند و همین امر باعث به وجود آمدن تضادها و چالش های جدی میان آن ها شده است. توجه به مقوله بسیار مهم و آینده ساز مطالعه متأسفانه سال های متمادی است که در کشور ما از بین رفته و کسی چندان به آن توجهی ندارد. سینماگران به اندازه کافی خود را در معرض آموزه های جدید قرار نمی دهند و همین مسأله باعث تولیدات تکراری و بعضاً ضعیف در سینما ایران شده و از سوی دیگر مدیران فرهنگی کشور نیز تنها به مدیریت شان توجه دارند و مطالعه در زندگی روزانه شان جایی ندارد. کاهش سرانه مطالعه به شدت به جامعه ما آسیب وارد ساخته اما معتقدم تمامی دستگاه ها و نهادهای ذیربط باید تدبیری اندیشه کنند تا برای رشد بینش و ارتقای تفکرات جامعه مطالعه جزو لاینفکی از زندگی مردم شود. به خصوص افرادی که به عنوان یک هنرمند قرار است داده ای فرهنگی تولید کنند که جامعه از داده آن ها بهره برداری کند بایستی توجه بیشتری به مقوله بسیار مهم و حیاتی مطالعه و کتاب خوانی داشته باشند. قشر هنرمند باید آگاه باشد که مطالعه کردن می تواند او را به روز کند و گنجینه ای در اختیار او قرار دهد که بعداً در تولیدات آثار هنری می تواند از آن بهره گیری کند.
عباس کریمی منتقد سینما همزمان با برگزاری سی امین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در رابطه با ضرورت مطالعه و کتاب خوانی در حوزه تولید آثار تصویری گفت: هر هنرمند با خواندن کتاب به مهارت های فردی اش اضافه می کند و کسی نمی تواند منکر آن شود که خواندن کتاب و مطالعه ضمن آنکه مزایای معنوی زیادی در پی دارد و روح آدمی را صیقل می دهد مهارت های او را نیز به شدت افزایش می دهد. مطالعه و خواندن کتاب برای همه افراد در هر سن و قشر و طبقه فرهنگی نیاز مبرم و ضروی است؛ اما یک هنرمند که قرار است اثری فرهنگی را برای استفاده افراد جامعه پدید آور باید سطح مطالعه و آگاهی بالاتری داشته باشد. یک هنرمند نیازمند آن است که بتواند شخصیت های پیرامونش را به درستی بشناسد و آدم ها را به خوبی درک کند و این مهم جز با مطالعه برایش محقق نمی شود.
ابراهیم فروزش کارگردان پیشکسوت سینمای کشور نیز در این راستا اظهار داشت: هنرمندان به دلیل شرایط سخت زندگی و بیکاری دچار نوعی واخوردگی شده و به همین دلیل از مطالعه و سایر امور مهم این چنینی دلزده شده اند و به همین دلیل است که ما دیگر مانند گذشته شاهد تولیدات شاخص از سینماگران ایرانی به ویژه آثار اقتباسی برگرفته از ادبیات کهن ایران نیستیم. قطعاً مطالعه و کتاب خوانی می تواند به وجودآورندگان آثار تصویری در سینما و تلویزیون را به روز کند آن ها را با نیازهای امروز جامعه آشنا کند و دنیای آن ها را بزرگتر و گسترده سازد اما سینماگری که سال ها است نتوانسته فیلم بسازد و به دلیل شرایط نابسامان سینما امکان تولید فیلم برایش مهیا نیست و احتمالاً مجبور شده به دلیل این وضعیت بغرنج شغل خود را تغییر دهد تا نانی برای خوردن داشته باشد با کدامین امید می تواند همچنان به سینما فکر کند و وقتی برای مطالعه داشته باشد؟
سحر صباغ سرشت تهیه کننده و مدیرتولید سینما همزمان با برگزاری سی امین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در رابطه با ضرورت مطالعه و کتاب خوانی در حوزه تولید آثار تصویری گفت: زمانی که مدیران فرهنگی از جامعه عقب تر هستند نمی توانیم انتظار افزایش سرانه مطالعه را داشته باشیم ما نیاز به حضور مدیرانی پیشرو، دارای آگاهی و بینش فوق العاده هستیم که بتوانند هنرمندان را در مسیر درستی هدایت کنند اما افسوس که چنین اتفاقی را مدت ها است شاهد نیستم. نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که هنرمندان واقعی و نه هنردوستان، به خصوص افرادی که دارای تحصیلات دانشگاهی هستند اگر تمایل شخصی هم نداشتند ناگزیر به مطالعه در زندگی شان بوده اند اما مدیران فرهنگی ما حتی به اندازه هنرمندان مطالعه ندارند و گویا با کتاب و مطالعه و کتاب خوانی قهر هستند.
شاهپور شهبازی فیلمنامه نویس و کارگردان سینما همزمان با برگزاری سی امین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در رابطه با ضرورت مطالعه و کتاب خوانی در حوزه تولید آثار تصویری گفت: وضعیت کتاب خوانی در کشور ما «فاجعه» است و متأسفانه ما روز به روز در حوزه های مختلف فرهنگی به ویژه حوزه مهم کتاب دارای پسرفت و عقبگرد هستیم. من بسیار متأسفم از اینکه در یک کشوری که نزدیک به 80 میلیون نفر جمعیت دارد کتاب ها با تیراژهای هزار تا و حتی بعضاً زیر آن منتشر می شوند و حتی تعدادی از آن ها روی دست ناشر می ماند و به فروش نمی رسد. متأسفانه وضعیت فقدان مطالعه و عدم کتاب خوانی تنها در مردم عادی دیده نمی شود و بسیاری از هنرمندان ما که باید همواره کوششی جدی در راستای تحقیق، مطالعه و پژوهش داشته باشند نیز حتی در طول سال کتابی را تورق نمی کنند چه برسد به آنکه بخواهند مطالعه ای عمیق و جدی داشته باشند. ما با وضعیتی در کشورمان روبرو هستیم که در بهترین شرایط برخی از سینماگران و هنرمندان کتاب را خریداری می کنند و از آن برای دکور کردن دفاتر و منازل شان استفاده می کنند.
انسیه شاه حسینی کارگردان سینما همزمان با برگزاری سی امین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در رابطه با ضرورت مطالعه و کتاب خوانی در حوزه تولید آثار تصویری گفت: هر شخصی بخواهد در حیطه هنر وارد شود و بتواند در این عرصه به ماندگاری برسد باید مطالعه داشته باشد در واقع مطالعه ابتدایی ترین ابزار برای ورود به عرصه تولید آثار فرهنگی و هنری است اما امروزه بسیاری از هنرمندان ما به دلیل کمبود مطالعه صاحب نگاه نیستند و این بسیار اتفاق نامبارکی است. هنرمندی که صاحب نگاه نباشد نمی تواند صاحب جایگاه هم شود و در نتیجه این اتفاق در سینمای کشور رخ می دهد که ما به نوعی روزمرگی و تکرار دچار می شویم و همیشه در سطح حرکت می کنیم. اتفاقی که این روزها در سینمای ایران در حال وقوع است به هیچ عنوان شایسته و درخور نام هنر و هنرمند ایرانی نیست و باید با تدبیر جدی مسئولان فرهنگی راهی برای برون رفت از این معضلات اندیشه شود.
