محمدرضا نقابیان در گفت‌وگو با ایسنا، در زمینه آسیب شناسی پرخاشگری و خشونت در رویدادهای ورزشی به ویژه علل مختلف فضای تنش‌زا روی سکوها در ورزشگاه‌های ایران و راهکارهای جلوگیری از رفتارهای نابهنجار صورت گرفته، اظهار کرد: باید به دنبال علل اصلی رفتارهایی باشیم که فضایی ملتهب و تنش‌آفرین را روی سکوها در ورزشگاه‌های ایران به وجود می‌آورد، چرا که مسائل زیربنایی بسیار مهم‌تر از مسائل ظاهری است و تا زمانی که نتوانیم چالش‌های کلیدی را حل کنیم صرفا مرتفع کردن دغدغه‌های ظاهری نتیجه‌بخش نخواهد بود.
وی ادامه داد: یکی از دلایل اصلی رفتارهای متشنج روی سکوها عدم رضایت از سوی تماشاچیان است که به دلیل سطوح فرهنگی متفاوت به صورت‌های مختلف بروز پیدا می‌کند و زمانی که فرد نمی‌تواند خود را به صورت مناسب کنترل و مدیریت کند این عدم رضایت جلوه ظاهری پیدا کرده و به سکوها و در فضای ورزشگاه منتقل می‌شود.
نبود امکانات، یکی از علل اصلی ایجاد هیجانات منفی در ورزشگاه‌ها
روانشناس اسبق باشگاه لیل فرانسه در ادامه با تاکید بر اینکه نبود امکانات یکی از علل اصلی ایجاد اغتشاش در ورزشگاه‌ها تلقی می‌شود، ادامه داد: این اغتشاشات ناشی از عدم رضایت است و این عدم رضایت به طور مثال از نبود امکانات نشأت می‌گیرد. باید واکاوی کنیم که چه مسائلی مردم را عصبی و تحریک می‌کند؟ اگر به پاسخ این پرسش دست یابیم به طور حتم می‌توانیم با مدیریت رفتارهای ظهور و بروز پیدا کرده از سوی تماشاچیان، فضای ورزشگاه‌ها را نیز کنترل کنیم.
نقابیان با بیان اینکه برخی از امکانات با هزینه‌های بسیار پایینی قابل تامین هستند و به راحتی می‌توان از طریق آنها رضایت خاطر را در تماشاچیان ایجاد کرد، افزود: نباید مردم را بابت امکانات جزئی و سطحی اذیت و ناراحت کرد، اینکه در برهه زمانی کنونی صندلی‌های ورزشگاه‌ها از نظافت لازم برخوردار نباشد و یا اینکه یک تماشاچی به منظور آب خوردن صندلی خود را ترک کند و وقتی باز می‌گردد ببیند این صندلی توسط فرد دیگری مورد استفاده قرار می گیرد قابل هضم نیست! بنابراین برخی امکانات و تسهیلات همان‌گونه که اشاره شد با هزینه‌های اندک قابل تامین هستند و فضای روانی مناسبی را برای تماشاچیان ایجاد می‌کنند، در عین حال باید توجه داشته باشید که برخی از امکانات و تجهیزات نیز نیازمند هزینه‌های بیشتری بوده که در این رابطه باید توسط مسئولان ذیربط تامین اعتبار شده و به استانداردهای روز دنیا نزدیک شویم.
وی با اشاره به اینکه نبود امکانات لازم و کافی هیجانات منفی را از سوی تماشاچیان حاضر در ورزشگاه‌های کشور به دنبال خواهد داشت، عنوان کرد: این هیجانات منفی به صورت‌های مختلف از جمله اعتراض و توهین به داور، بازیکن، مربی و غیره و نیز اعمال خسارت به تجهیزات نمایان می‌شود و به طور حتم ایجاد امکانات که به عنوان اصلی‌ترین مورد زیرساختی تلقی شده باید هرچه سریع‌تر در دستور کار متولیان امر قرار گیرد.
عمده اقدامات صورت گرفته در زمینه مدیریت فضای ورزشگاه‌ها روبنایی است!
این روانپزشک و روانشناس ورزشی با بیان این که عمده اقدامات صورت گرفته از سوی مسئولان در زمینه‌ی مدیریت و کنترل فضای ورزشگاه‌ها روبنایی است، خاطر نشان کرد: از همان ابتدای امر و به دلیل مسائل مالی در کنار اسم باشگاه‌ها عنوان فرهنگی – ورزشی در نظر گرفته شد در حالی که همان زمان از باشگاه‌ها این پرسش به عمل نیامد که چه اقدام فرهنگی قرار است انجام دهند؟ علاوه بر این هیچ کارنامه فعالیتی در حوزه فرهنگی از آنها خواسته نشد! کدام یک از فعالیت‌های صورت گرفته توسط باشگاه‌های ایرانی، فرهنگی است؟ متاسفانه به راحتی اجازه داده ایم که باشگاه‌ها از عنوان فرهنگی و آن هم صرفا در عنوان باشگاه استفاده کنند و از بودجه‌های لازم بدون ارائه عملکرد بهره‌مند شوند.
نقابیان ادامه داد: در تمامی باشگاه‌های کشورهای توسعه یافته علاوه بر رقابت در مسائل مربوط به قهرمانی، رقابت در فضای فرهنگی نیز وجود دارد و باشگاه‌هایی که فعالیت‌های فرهنگی بیشتری انجام می‌دهند از امتیاز و توجه بیشتری نیز برخوردارند، بنابراین باید در کشور ما نیز به گونه‌ای عمل کنیم که باشگاه‌ها برای انجام فعالیت‌های فرهنگی ترغیب شوند و به راحتی عنوان فرهنگی را یدک نکشند، چرا که ایجاد فضای رقابتی بین باشگاه‌ها موج مثبتی را در سطح ورزش کشور ایجاد می‌کند و تبعات بسیار مطلوبی را در استادیوم‌ها به دنبال خواهد داشت.
وی با اشاره به اینکه دولت باید از اجرا در حوزه ورزش دست بردارد، بیان کرد: مدیریت ورزش باید توسط مردم و بخش خصوصی انجام شود و دولت باید صرفا، سیاست‌گذاری را در دستور کار قرار دهد، در عین حال باید به باشگاه‌ها امتیاز و اختیار عمل لازم داده شود و در کنار آن با تعیین سیاست‌های تشویقی و تدوین سرفصل‌های مناسب فرهنگی از آنها گزارش عملکرد گرفته شود.
باید فضای ورزشگاه‌های کشور از آنچه امروزه به آن مبتلاست فاصله گیرد
وی با تاکید بر اینکه در بخش فرهنگی ورزش ایران باید افکار بزرگی داشته باشیم و فعالیت خود را از تصمیمات کوچک آغاز کنیم، ادامه داد: دستیابی به فضای فرهنگی مناسب زمان‌بر و تدریجی است و باید طی برنامه‌های پنج ساله مدنظر قرار گیرد. ما از مردمی با فرهنگ و متمدن در کشور برخورداریم و باید با ارائه آموزش‌های لازم و به دور از برخوردهای قهری به گونه‌ای عمل کنیم که فضای ورزشگاه‌های کشور از آنچه امروزه به آن مبتلاست فاصله بگیرد.
باید آستانه تحمل تماشاچیان در ورزشگاه‌های کشور را بالا برد
نقابیان با اشاره به اینکه ورزش پدیده‌ای برای افزایش تعامل، همگرایی، مشارکت، انسان‌دوستی و ایجاد فضای نشاط‌آفرین است، خاطر نشان کرد: تماشاچیان در دنیا به ورزشگاه می‌روند که با تشویق تیم خود از زمان لذت ببرند، ما نیز باید این مساله را با فعالیت‌های فرهنگی به مردم و تماشاچیان آموزش دهیم و آستانه تحمل آنها را در مدت زمان حضور آنها در ورزشگاه‌های کشور بالا ببریم.
این روانشناس ادامه داد: مردم ما از شعور بالایی برخوردارند و کشور ما فرهنگ عمیق و دیرینه‌ای دارد، بنابراین باید از ترویج سادیسم اجتماعی جلوگیری به عمل آید، چرا که در غیر این صورت راه را اشتباه رفته‌ایم.
لحاظ الزامات قانونی در مدیریت سکوها غیرقابل انکار است
وی با بیان اینکه در کنار موارد عنوان شده لحاظ الزامات قانونی غیرقابل انکار است، اظهار کرد: در گذشته مردم در سینماها و حتی هواپیماها سیگار می‌کشیدند، اما به مرور زمان با آموزش، تذکر و پس از آن برخورد فضا به گونه‌ای پیش رفت که دیگر کسی دست به چنین کاری نمی‌زند، برخورد قهری و قانونی در چنین مسائلی باید به عنوان آخرین راهکار مدنظر قرار گیرد چرا که با پدیده‌ای همچون بستن کمربند ایمنی در خودرو روبرو هستیم و بروز چنین رفتارهایی از سوی جامعه مخاطب با روش‌های نوین که آموزش در صدر آن قرار دارد قابل دستیابی است و در نهایت اگر کسی علی‌رغم ارائه آموزش‌های لازم و تذکر حاضر به رفتار مناسب نشد باید برخورد قهری در آخرین مرحله مدنظر قرار گیرد.
گفتنی است سادیسم نوعی خشونت بیمارگونه است که ریشه در مشکلات روانی و عقده های سرکوب شده دارد و عبارت است از علاقه به آزار رساندن به دیگران به صورت جسمی، روانی و جنسی، طوری که این آزار رساندن موجب لذت و آرامش فرد آزاررسان شود.
