در هفدهم آذر ماه 1398 رئیس جمهور روحانی لایحه بودجه سال 99 را تقدیم مجلس کرد. بودجه‌ای که به بودجه استقامتی معروف شد و برای شرایط تحریمی تهیه و تدوین شده است.
به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ با رونمایی از لایحه بودجه سال آینده، حالا این پرسش ها مطرح است که دولت تصمیم گرفته در سال آینده چقدر برای هر ایرانی هزینه کند و این هزینه ها در بخش های مختلف به چه میزان خواهد بود؟ به عنوان مثال هر ایرانی در سال آینده، ماهانه چقدر برای امور سلامت هزینه پرداخت خواهد کرد؟
برای پاسخ به این پرسش باید به لایحه بودجه سال 99 مراجعه کنیم و جدول شماره 1 و میزان مصارف بودجه عمومی دولت را بررسی کنیم. این جدول نشان می‌دهد که مصارف بودجه عمومی دولت در سال آینده با کسر تسویه واگذاری دارایی‌های مالی یا همان پرداخت بدهی ها، حدود 517 هزار میلیارد تومان خواهد بود. اگر فرض بگیریم که جمعیت ایران 80 میلیون تن باشد، این عدد نشان می‌دهد، دولت قرار است برای هر ایرانی در سال آینده، حدود 6 میلیون و 463 هزار تومان هزینه و یا به عبارتی حدود 539 هزار تومان در ماه خرج کند.
حالا پرسش اساسی این است که مبلغ 539 هزار تومان در ماه در چه بخش‌هایی قرار است هزینه شود؟ به عنوان مثال دولت قرار است به نمایندگی از هر ایرانی در سال 1399 ماهانه چقدر برای امور قضایی هزینه کند؟
در جدول زیر ملاحظه خواهید کرد که دولت به نمایندگی از هر ایرانی، 539 هزار تومان را ماهانه در چه بخش‌هایی هزینه خواهد کرد. همان گونه که دیده می شود، بیشترین مبلغی که دولت قرار است به ازای هر ایرانی در سال آینده در هر ماه پرداخت کند، بابت رفاه اجتماعی شامل امداد و نجات، بیمه‌ها و... می‌باشد، که حدود 115 هزار و 555 تومان است.
همچنین دولت قرار است به ازای هر ایرانی در سال آینده ماهانه 88985 تومان برای آموزش و پژوهش، 7430 تومان برای فرهنگ، تربیت بدنی و گردشگری، 67850 تومان برای سلامت، 213 تومان برای امور مسکن، عمران شهری و روستایی، 72496 تومان برای دفاع از کشور پرداخت کند. همچنین دولت برای هر ایرانی در ماه، نزدیک به 674 تومان برای محیط زیست (حفاظت از محیط زیست، کاهش آلودگی و ...) خرج خواهد کرد.
برای اینکه این مبالغ را با سال های گذشته مورد مقایسه قرار دهیم فرض را بر این گذاشتیم که جمعیت در سال های 97 و 98 به ترتیب 76 میلیون نفر و 78 میلیون نفر بوده است. از این رو همان گونه که ملاحظه می گردد به عنوان نمونه میزان هزینه کرد برای رفاه اجتماعی برای هر فرد در سال 99 در مقایسه با سال 97 و سال 98 به ترتیب رشد 17 و منفی یک درصدی داشته است.
شایان ذکر است که برای مقایسه بهتر در زمینه رشد میزان هزینه کرد در هر بخش، این نکته را باید یادآوری کنیم که رشد نرخ تورم در این دو سال هم چشمگیر بوده است. طبق آخرین آمار که مربوط به آبان ماه سال جاری می باشد نرخ تورم سالانه به بیش از 41 درصد رسیده است.
اما دولت این مخارج را از کجا تامین می‌کند؟ همان گونه که مطلع هستید، دولت درآمد‌هایی نیز دارد که از جمله مهمترین این درآمدها، درآمد‌های مالیاتی و نفتی و فرآورده‌های نفتی است. مطابق با لایحه بودجه سال 1399 هر ایرانی در سال آینده سالانه، دو میلیون و 158 هزار تومان یا ماهانه حدود 180 هزار تومان مالیات پرداخت خواهد کرد. پس بخشی از هزینه‌های بالا از طریق درآمد‌های مالیاتی تامین خواهد شد.
همچنین سهم هر ایرانی در سال آینده از درآمد‌های نفتی و فرآورد‌های نفتی حدود یک میلیون و 914 هزار تومان در سال یا حدود 160 هزار تومان در ماه خواهد بود؛ بنابراین از 539 هزار تومانی که ماهانه دولت برای هر ایرانی قرار است در سال آینده هزینه کند مبلغ 340 هزار تومان از محل درآمد‌های نفتی و فرآورده‌های نفتی و درآمد‌های مالیاتی تامین خواهد شد. مابقی مبلغ باقی مانده تا 539 هزار تومان هم از محل واگذاریی دارایی‌های مالی و مجموع سایر درآمد‌های اختصاصی تامین خواهد شد.
با همه این تفاسیر و با توجه به اینکه به هر حال هزینه ها عمدتاً از جیب مردم و از طریق مالیات به نوعی خارج می شود، مردم حق دارند که نسبت به نحوه هزینه کرد و کیفیت ارائه خدمات نظر بدهند و سؤال کنند.