لبنان در بحران اقتصادی

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، صدها مرد و زن معترض لبنانی از اواسط هفته در حالی که فریاد خشم از گرسنگی سر داده بودند، با چهره‌ای متفاوت از قبل به خیابان‌های طرابلس و بیروت ریختند و با آتش زدن چندین بانک به بحران اقتصادی و سقوط فاجعه بار پول ملی این کشور اعتراض کردند. مردم خشمگین که نیروهای ارتش و اسلحه‌های آماده به شلیک را پیش روی خود می‌دیدند با کشته شدن پسر 27 ساله‌ای به‌ نام «فائر السمعان» - که به اذعان خانواده‌اش با شلیک نیروهای ارتش کشته شد- به خونخواهی برخاستند و از شامگاه سه‌شنبه تا آغازین ساعات چهارشنبه چندین بزرگراه را بستند و با کوکتل مولوتف بانک‌ها را به آتش کشیدند و دو خودروی پلیس را نیز سوزاندند. نیروهای ارتش لبنان برای کنترل این شرایط مجبور به استفاده از گلوله‌های لاستیکی و گاز اشک آور شدند که در این میان شماری مجروح و تعدادی از معترضان نیز بازداشت شدند.

سقوط اقتصاد، بحران گرسنگی

لبنان که به‌دلیل بدهی‌های سنگین، بدترین دوران بحران اقتصادی را تجربه می‌کند از 6 ماه گذشته با شیب تند سقوط ارزش پول ملی روبه‌رو است. در این شرایط میلیون‌ها نفر از مردم که با تبلیغات پوپولیستی دارایی هایشان را در بانک‌ها سرمایه‌گذاری کرده بودند در بحران سقوط 50 درصدی ارزش سرمایه شان، آن هم در فاجعه بارترین دوران اقتصادی و کسب و کار، حالا تنها می‌توانند صاحب نیمی از رقم اصلی دارایی‌شان باشند. در عین حال بسیاری از ناظران، ناآرامی‌های اخیر لبنان را ادامه سریال اعتراضات سال گذشته مردم این کشور به فساد دولتی و بحران اقتصادی می‌دانند که با شیوع کرونا از شدت آن کاسته شده بود. این در حالی است که دیده بان حقوق بشر پیش از آغاز دوران قرنطینه ویروس کرونا هشدار افزایش میلیونی آمار گرسنگان در لبنان را اعلام و بر لزوم اقدام فوری دولت برای کنترل این فاجعه تأکید کرده بود اما دولت جدید لبنان با وجود تعهدات اولیه برای رسیدگی به وضعیت معیشت مردم، گرفتار اختلافات سیاسی شد و نیمه کاره ماندن اجرای طرح‌های اضطراری در بحران کرونا، مردم را با این پیام خشونت بار به میدان کشاند: «تا زمانی که مردم گرسنه هستند، جایگاه هیچ یک از شما امن نیست. ما برای سرنگونی‌تان آمده‌ایم...»

ضربه مرگبار کرونا

بررسی تحلیلگران نشان می‌دهد اقتصاد لبنان مانند بسیاری از کشورهای جهان در دوران همه‌گیری کرونا با آسیب جدی روبه‌رو شده است. به گزارش سی‌ان‌ان، اما با توجه به اینکه براساس اعلام بانک جهانی پیش از ظهور این ویروس نیز 45 درصد مردم لبنان زیر خط فقر بودند، کرونا ضربه نهایی را به اقتصاد این کشور وارد کرد. به‌طوری که براساس اعلام وزیر رفاه اجتماعی لبنان در حال حاضر بیش از 75 درصد مردم زیر خط فقر رفته‌اند: «آنچه شرایط را این روزها برای کشور سخت کرده تلاقی دو بحران اقتصادی و بحران کرونا است.»

گریزی به‌ وقایع سال گذشته نشان می‌دهد که مردم این کشور از حدود یک سال قبل اجازه خروج سپرده‌هایشان را نداشتند و مقامات لبنانی هر بار مدعی بودند که شرایط را تحت کنترل دارند اما با وجود این نطق‌های پرطمطراق بسیاری از مشاغل آسیب دیدند و جرقه‌های ترس از ورشکستگی روشن شد. در این شرایط افشاگری جمعه گذشته «حسن دیاب»، نخست‌وزیر لبنان درباره خروج 5.7 میلیارد دلار از بانک مرکزی در ماه‌های ابتدایی سال و لزوم بررسی ریاست طولانی مدت رئیس این بانک و عملکرد او، هراس مردم را به خشم تبدیل کرد و آنها را از قرنطینه بیرون و به تخریب بانک‌ها کشاند.

به‌گزارش «واشنگتن پست»، کمبود دلار و پایین آمدن قیمت پوند، لبنان را در واردات گندم و نفت به دردسر انداخته است. این در حالی است که بانک‌ها با قطع وام‌های کوتاه مدت به مشاغل، بسیاری از آنها را وابسته به بازار سیاه کرده‌اند. اما شرایط وقتی بغرنج‌تر شد که دلال‌ها نیز اقدام به افزایش قیمت‌ها کرده و تعادل نصفه و نیمه بازار را به هم ریختند. در این میان چند واسطه نیز دستگیر شدند. با این حال به نوشته «فرانس پرس» حزب‌الله نیز بانک‌ها را مسئول بخشی از این نابسامانی‌ها معرفی کرده است. با وجود تمام این شرایط، تحلیلگران «مرکز مطالعات خاورمیانه کارنگی» معتقدند سیاستمداران هنوز متوجه عمق فاجعه نشده‌اند؛ اما باید بدانند که مردم در دوراهی مرگ و زندگی به خیابان‌ها آمده‌اند و اگر این نارضایتی التیام نیابد و مردم به مطالباتشان نرسند، پایان کرونا، غمی بزرگ و غیرقابل جبران بر لبنان خواهد گذاشت.