پتروشیمی تندگویان؛ تنها تامین کننده مواد اولیه نساجی

در ایران به‌رغم اینکه صنعت پتروشیمی یکی از مهم‌ترین صنایع با مزیت بالا محسوب می‌شود خام‌فروشی و عدم ایجاد ارزش افزوده از بزرگ‌ترین ضعف‌های این صنعت به حساب می‌آید. به‌طوری‌که با وجود پتروشیمی‌هایی که هر یک غول‌های بزرگ تولید مواد اولیه هستند، در صنعت پایین‌دست مهجور مانده‌ایم. در این میان اما پتروشیمی شهید تندگویان از جمله شرکت‌هایی است که به حلقه پایین‌تر در صنعت پایین‌دستی ورود کرده و با توجه به اینکه تنها تولیدکننده مواد اولیه تولید نخ‌های نساجی در کشور به‌شمار می‌رود، تولید انواع نخ را آغاز کرده است. این شرکت همچنین تنها تولیدکننده محصولات با گرید بطری در ایران است که این محصول در آسیای میانه و غرب آسیا مشتری‌های خوبی دارد. این مجتمع پتروشیمی در اردیبهشت سال 77 در منطقه ویژه پتروشیمی بندر امام‌خمینی‌(ره) به‌منظور تولید محصولات PET و PTA احداث شد. شرکت ملی صنایع پتروشیمی با توجه به بازار مصرف این محصولات در داخل و خارج از کشور و همچنین در راستای انجام بخشی از تعهدات خود در برنامه پنج ساله دوم اقدام به ایجاد این مجتمع با هدف خوداتکایی و قطع وابستگی در زمینه‌های مهندسی، ساختمان و نصب و صنایع پایین‌دستی و تجهیزات ساخت داخل کرد.

اسید ترفتالیک خالص(PTA) یکی از مهم‌ترین مواد اولیه برای تولید رزین‌های پلی‌اتیلن ترفتالات(PET) است که ماده اولیه و خوراک برای تولید پلی‌اتیلن ترفتالات، ماده افزودنی در تهیه خوراک دام و به‌عنوان روان‌کننده در تهیه چسب‌های صنعتی محسوب می‌شود. روند رشد تولید و مصرف این محصول در جهان بسیار چشمگیر است. نکته قابل‌توجه این است که تندگویان تنها تولید‌کننده PET در ایران است که کیفیت محصولات آن در منطقه قابل رقابت است، این شرکت توانست در سال 98 با افزایش فروش 10 درصدی فروش خود را به 630 هزار تن برساند.

پلی‌اتیلن ترفتالات نیز از مهم‌ترین پلی‌استرهای قابل استفاده در تولید الیاف و پنبه مصنوعی برای صنایع نساجی، تولید انواع بطری‌های نوشابه، قوطی و ظروف مورد استفاده در بسته‌بندی مواد غذایی، دارویی و بهداشتی و همچنین صنایع تولید فیلم‌های پلاستیکی است که از روند رشد تولید و مصرف فزاینده‌ای برخوردار است.  رئیس مجتمع تندگویان در گفت‌وگویی با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: در مجموع مجتمع تندگویان تولید‌کننده مواد اولیه نخ‌های پلی‌استر و ظروف مخصوص آب و مواد خوراکی است که به همه این محصولات در اصطلاح PET گفته می‌شود که مخفف پلی‌اتیلن ترفتالات است.

وی با اشاره به اینکه در مجموع دو گرید نساجی و بطری از محصولات تندگویان است، تصریح می‌کند: به جز تندگویان هیچ شرکتی در صنایع پتروشیمی برای تولید این مواد اولیه در ایران وجود ندارد. بر همین اساس تمام تولید‌کنندگان نخ نساجی از جنس پلی‌استر مواد اولیه خود را از تندگویان خرید کرده و گرانول تولیدی یا همان چیپس را پس از ذوب مجدد به نخ تبدیل می‌کنند.

عیسی انوشا، مهم‌ترین ویژگی تندگویان را در این می‌داند که تنها تولید‌کننده مواد PTA و PET در ایران و منطقه است و تصریح می‌کند: تعداد مصرف‌کنندگان و خریداران محصولات این شرکت به تنهایی تقریبا بیش از تمامی شرکت‌های پتروشیمی است.

وی ادامه می‌دهد که برای ایجاد ارزش افزوده، واحد تولید نخ هم در مجتمع نصب شده و درحال تولید نخ پلی‌استر به نام POY هستیم. این خط تولید از ماشین‌آلات روز دنیا ساخته شده و از سوی متخصصان تندگویان در مدار تولید قرار دارد و روزانه 150 تا 200 تن محصول تولید می‌کند. وی با اشاره به اینکه گریدهای متنوع نخ پلی‌استر با دنیر‌های متفاوت در مجتمع قابل‌تولید است، می‌گوید: درحال‌حاضر 4 گرید براساس نیاز بازار مصرف درحال تولید هستند؛ خریداران محصول تندگویان در نخ POY شرکت‌هایی هستند که پس از خرید، نخ تکسچره تولید کرده و آن را به ‌کارخانه‌های نساجی در اقسام مختلف می‌فروشند. در زمان‌هایی که بازار مصرف داخل دچار کاهش رونق شده باشد، اقدام به صادرات با مجوز ادارات ذی‌ربط می‌کنیم و استقبال خوبی هم از محصولات ما به عمل می‌آید.

انوشا درباره وضعیت فعلی صنعت نساجی معتقد است که این صنعت در ایران هیچ‌گاه ضعیف نبوده، بلکه همواره به‌طور فصلی قوی و ضعیف می‌شده که کاملا طبیعی است و از طرفی قاچاق و واردات بی‌رویه کالاهای نساجی از جمله پوشاک، فرش و پارچه علت اصلی این عارضه است. وی می‌گوید: تندگویان براساس نیاز داخل تولید و در صورت مازاد اقدام به صادرات می‌کند. درحال‌حاضر تولید مواد اولیه چادر مشکی یکی از برنامه‌های این شرکت و آماده ارائه به بازار است.

 نگاهی به عملکرد مالی «شگویا»

مجتمع پتروشیمی شهید تندگویان که با نماد «شگویا» به تازگی وارد بازار سرمایه شده است، در سال‌های اخیر تولید پایدار و مطمئن محصولات را شاهد بوده و بر اساس بررسی‌های انجام شده ظرفیت عملیاتی شرکت درحال‌حاضر حدود 70 درصد است که با تغییرات انجام شده در آینده نزدیک، افزایش تولید آن تا سطوح 85 درصد خواهد رسید.

«شگویا» در سال 98 رکوردهای تولید را شاهد بود و مدیرعامل آن پیش‌بینی کرده که امسال به 18 درصد افزایش تولید برسد. در سال 98 تولید در واحد PTA-1 شرکت معادل 267 هزار تن ثبت شد که 20 درصد بیشتر از سال قبل است و این رکورد از بدو راه‌اندازی بی‌سابقه بود.

سیدرضا قاسمی شهری، مدیرعامل شرکت در آخرین مصاحبه خود از راه‌اندازی واحد poly H و افزایش تولید این واحد از 132 هزارتن به 138 هزارتن در سال خبرداد.

این واحد با 6/ 6 میلیون یورو برای تعمیرات اساسی و 5/ 4 میلیون دلار به‌منظور بازسازی واحد و 125 میلیارد ریال هزینه‌های ریالی در سال 95 آغاز شد و به‌رغم خروج لایسنسور و پیمانکاران خارجی پروژه متوقف نشد و متخصصان داخل شرکت این طرح را به پایان رساندند.

از سویی تندگویان درحال اجرای پروژه واحد پارازایلین است که روند اجرایی آن از سرعت خوبی برخوردار است و شرکت اکنون در مرحله خرید و ساخت تجهیزات آن است.

پارازایلین به‌عنوان یکی از محصولات تولیدی شرکت پتروشیمی بوعلی‌سینا به‌عنوان‌خوراک مجتمع پتروشیمی شهید تندگویان استفاده می‌شود و بر همین اساس ورود شرکت بوعلی به جمع سهامداران «شگویا» نکته مهمی برای این شرکت محسوب می‌شود.

تندگویان برای ایجاد حاشیه سود بیشتر با تغییر ‌روند تولید از گرید نساجی (به‌عنوان گریدی که در نیمه اول سال مشتری زیادی ندارد) به گرید بطری که نیاز اساسی بازار است، حاشیه حداقلی سود 150 میلیارد تومانی برای خود ایجاد کرده است.

این شرکت در سال 98 توانست با بالا بردن فروش نسبت به مدت مشابه سال گذشته رکورد افزایش فروش خود را ثبت کرده و در بحث صادرات نیز افزایش 10 درصدی را شاهد باشد.

با توجه به اینکه با افزایش تقاضای کشور در زمینه محصولات تولیدی «شگویا» مواجه هستیم انتظار می‌رود در سال‌جاری شرکت ثبات فروش را در پیش ‌بگیرد.

پتروشیمی تندگویان در سال 96 به ازای هرسهم 20 ریال زیان ثبت کرده بود. این شرکت در سال 97 توانست سود 467 ریالی و در سال 98 معادل 748 ریال سود به ازای هر سهم بسازد. پیش‌بینی می‌شود این رقم امسال به یک هزار و 222 ریال برسد.

همچنین حاشیه سود خالص شرکت از 23 درصد در سال 97 به 26 درصد در سال 98 رسیده و برای امسال 37 درصد پیش‌بینی می‌شود.