دانشمندان برای نخستین بار سیاره‌ای کشف کرده‌اند که مرکز آن شفاف و قابل‌رویت است. این کشف به معنی آن است که اخترشناسان برای نخستین بار قادرند به داخل یک سیاره نگاه کنند. این فرصتی بالقوه برای دانشمندان خواهد بود که چگونگی شکل گرفتن چنین دنیا‌هایی را درک کنند.
هسته این سیاره حدودا به اندازه ستاره نپتون است و تصور می‌شود مانند همسایه‌های دیگر ما – ژوپیتر و زحل – از توده گاز تشکیل شده باشد. اما در عین حال به نظر می‌رسد این سیاره یا اتمسفر گازی خود را از دست داده یا دارای عناصری شبیه به خورشیدش است.
درعوض، پژوهش‌گران قادرند هسته مرکزی آن را که معمولا در قلب سیارات خارج از منظومه شمسی قرار دارد رویت کنند. این فرصتی است برای دیدن داخل این دنیا و درک بافتی که آن را تشکیل داده است.
این سیاره که اخترشناسان نام آن را «توُی 849 بی» گذاشته‌اند، به تازگی کشف شده است و حدود 730 سال نوری از زمین فاصله دارد. «توی 849 بی» دور ستاره‌ای مانند خورشید منظومه شمسی می‌گردد، اما شرایط حاکم بر آن سخت و شدید است. برای مثال چنان به مدار ستاره‌اش نزدیک است که یک سال تنها هجده ساعت طول می‌کشد و دمای سطح آن نزدیک به 1500 درجه سانتی‌گراد است.
این شرایط، سیاره را در رده صحرای نپتون و منطقه‌ای نزدیک به سیاراتی قرار می‌دهد که اندازه آن‌ها به ندرت با حجم نپتون برابری می‌کند.
دیوید آرمسترانگ از دانشگاه واریک بریتانیا مولف ارشد این گزارش در بیانیه‌ای می‌گوید: «این سیاره با توجه به توده‌اش، به گونه‌ای عجیب به ستاره‌اش نزدیک است. به عبارت دیگر، سیاراتی با این توده در چنین مدار کوچکی (نسبت به ستاره‌ای که به دورش می‌چرخند) قرار گرفته باشند کمتر می‌بینیم.»
پژوهش‌گران با اندازه‌گیری دقیق نتیجه‌گیری کرده‌اند که این یک هسته سیاره‌ای است که اندازه آن با وزنی 40 برابر کره‌زمین تنها 3.4 برابر زمین است. این انسجام باید قاعدتا به معنای آن باشد که این جرم عمدتا از عناصر آهن، سنگ و آب و میزان کمی هیدروژن و هلیم تشکیل شده است.
دکتر آرمسترانگ می‌گوید: «این واقعیت که ما در اطراف "توی 849 بی" گازی مشاهده نکرده‌ایم به معنی آن است که این سیاره هسته بی‌حفاظ و قابل رویت یک کره است.»
«توی 849 بی» بار نخست توسط ماهواره فرامداری و تجسسی سازمان فضایی آمریکا (ناسا) کشف شد که در پی سیاراتی است که روشنایی‌شان هنگام قرار گرفتن در مقابل ستاره‌هایشان کم می‌شود. سپس رصدخانه جنوبی اروپا با دستگاه «هارپز» که از نظریه «داپلر» برای اندازه‌گیری سیارات خارج از منظومه شمسی استفاده می‌کند، این سیاره را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. در این اندازه‌گیری، دستگاه داپلر تغییر در امواج نورانی سیاره را در نزدیک‌ترین و دورترین نقطه مدار به زمین اندازه‌گیری می‌کند.
دکتر آرمسترانگ می‌گوید: «در هرصورت، توی 849 بی یا یک توده عظیم گاز بوده یا سیاره‌ای است که دارای همان عناصر ستاره‌اش است. این نخستین سیاره‌ای است که به ما می‌گوید سیاراتی شبیه به آن وجود دارند و می‌توان آن‌ها را ردیابی کرد. ما این فرصت را داشته‌ایم که به داخل هسته یک سیاره به گونه‌ای نگاه کنیم که در منظومه شمسی خودمان غیرممکن است.
هنوز سؤال‌های بسیاری درمورد هسته ژوپیتر وجود دارد، برای مثال، سیارات عجیب و غیرمعمول خارج از منظومه شمسی مثل این سیاره، پنجره‌ای‌اند به نحوه شکل گرفتن سیارات که راه دیگری برای شناخت آن‌ها نداریم.»
منبع: ایندیپندنت
