مناسک ماه محرم اگرچه فقط برای مسلمانان شیعه است اما کرونا که پدیده‌ای جهانی است و همه کشورهای دنیا درگیر ویروس کووید 19 شده‌اند؛ با وجود این اخبار مربوط به کرونا به گونه‌ای در این شبکه‌ها مطرح می‌شود که گویی این ویروس فقط در ایران جولان می‌دهد یا اینکه همه کشورها دنیا به سلامتی از آن عبور کرده اند جز ایران! برای همین وقتی مجموع مطالب و نوشتارهای آنها را بررسی کنیم، بیشتر شاهد حضور و رد پای یک سناریو هستیم تا رویکرد حرفه‌ای اطلاع‌رسانی. اما این سناریو چیست؟
برای پی بردن به محتوای این سناریو کافی است نگاهی به برخی تیترهای دو شبکه فارسی‌زبان بیندازیم:
شبکه اینترنشنال
1. روحانی: مراسم محرم در مناطق قرمز کرونا هم باید برگزار شود
2. مخالفت وزارت بهداشت با برگزاری مراسم محرم؛ روحانی: عزاداری تعطیل نمی شود
3. هشدار انجمن‌های پزشکی ایران به روحانی: مراسم گروهی محرم و کنکور ممنوع، وگرنه مرگ روزانه کرونا به 1600 نفر می‌رسد
4. تاکید ستاد ملی مدیریت کرونا بر برگزاری مراسم محرم در میان مخالفت و هشدار مقام‌های وزارت بهداشت
5. مخالفت وزارت بهداشت با برگزاری مراسم محرم؛ روحانی: عزاداری تعطیل نمی شود
6. افزایش هشدارها به روحانی درباره مراسم محرم و بحران کمبود ماسک
7. اختصاصی: بیمارستان‌های پذیرای بیماران کرونا در ایران یک‌سوم مبتلایان ظرفیت دارند
8. آمار رسمی جانباختگان کرونا در ایران از 15 هزار نفر گذشت؛ تاکید روحانی بر برگزاری مراسم محرم
9. وزارت بهداشت با عزاداری پرجمعیت و پخش غذای نذری در محرم مخالفت کرد
10. نظام پزشکی گزارش ایران اینترنشنال را تایید کرد؛ تخت‌های آی‌سی‌یو جوابگو نیست
شبکه بی‌بی‌سی
1. گسترش کرونا؛ هشدار سازمان نظام پزشکی ایران درباره کمبود تخت آی‌سی‌یو
2. کرونا در ایران؛ مجلس خبرگان رهبری مجددا نشست خود را لغو کرد
3. کرونا در ایران؛ آرایشگاه، باشگاه، عروسی و عزا تعطیل است؛ محرم برگزار می‌شود
4. روحانی: تجمعات تا اطلاع ثانوی ممنوع است اما مراسم محرم برگزار می‌شود
5. کرونا 'هفته‌ها زودتر' از اعلام رسمی به ایران رسیده بود
6. وزیر بهداشت ایران: پیش‌بینی مرگ سه رقمی را به رهبر ایران داده بودم
7. ثبت بالاترین آمار روزانه جانباختگان کرونا در ایران؛ عزاداری‌های محرم برگزار می‌شوند
8. عزاداری محرم در ایران محدود شد؛ ثبت بالاترین شمار جانباختگان کرونا در یک روز
9. اختلافات بر سر برگزاری مراسم عزاداری محرم در بحبوحه کرونا؛ آیا امکان برپایی چنین مراسمی وجود دارد؟
10. چرا حسن روحانی بر برگزاری مراسم محرم در میانه همه‌گیری کرونا اصرار دارد؟
با نگاهی اجمالی فقط به تیتر مطالب مذکور متوجه می‌شویم رسانه‌های فارسی‌زبان به دنبال مردم‌هراسی هستند و آمار مبتلایان و کشته‌شدگان کرونا و نزدیک‌بودن ایام عزاداری امام سوم شیعیان نیز، ابزارهایی هستند که در این مقطع زمانی با تمسک به آنها سناریو و طرح خود را پیگیری می‌کنند.
استفاده از ترفند قدیمی انتخاب گزینشی سخنان
در این راستا با انتخاب گزینشی سخنان مسئولان کشور از جمله رئیس‌جمهوری ایران و وزیر بهداشت، به زعم خود شواهدی نیز برای القای صحت ادعایشان فراهم آورده‌اند تا بدین طریق به مخاطبان خود بقبولانند که مسئولان جمهوری اسلامی توجهی به سلامتی مردم ندارند و آنچه که برایشان مهم است، برگزاری مراسم عزاداری محرم به عنوان مناسک دینی مختص شیعیان است. این رسانه‌ها بدون توجه به کل سخنان مقامات ارشد ایران و واقعیت «برگزاری مراسم احیا در ماه مبارک رمضان با رعایت پروتکل‌های بهداشت»، که نشان داد قابلیت تکرار دارد؛ ترجیح می‌دهند اینگونه صحت ادعایشان را تایید کنند که « دهه محرم مهم‌ترین روزهای سوگواری جمعی در ایران است و در مقایسه با ماه رمضان شمار بسیار بیشتری در مراسم محلی، هیات‌های عزاداری و دسته‌های خیابانی شرکت می‌کنند.»
از سوی دیگر رویکردی که این شبکه‌های خارج نشین در پیش گرفته‌اند درصدد القای ادعای دیگری نیز در کنار پروژه مردم‌هراسی است و آن اینکه حاکمیت جمهوری اسلامی قابل اعتماد نیستند . برای همین در گزارش‌های جدیدی مدعی‌اند که آمار واقعی نرخ مرگ و میر ناشی از کرونا سه برابر آمار رسمی اعلام‌شده توسط وزارت بهداشت است. شبکه‌های ماهواره‌ای با کنار هم قراردادن این دو، سعی دارند تا به هدف خود برسند و حاضرند برای رسیدن به آن، واقعیت را تحریف کرده یا به مسلخ ببرند. به همین خاطر است که ترجیح می‌دهند بخشی از سخنان روحانی را سانسور کرده یا مانع برجسته‌شدنش شوند؛ آنجا که رئیس‌جمهوری در تکمیل سخنانش درباره برگزاری مراسم محرم و ضمن تاکید بر غلط بودن ساخت دوگانگی "جان و نان" و "عزاداری و سلامت" تصریح کرد: «هر دو باید با رعایت پروتکل های بهداشتی، در کنار هم باشند... در مراسم‌های ماه محرم فاصله‌گذاری اجتماعی باید رعایت شود؛ تراکم در مراسم عزاداری امام حسین (ع) طوری که جمعیت زیادی در یک فضای کوچک نباید بوجود بیاید، تراکم جمعیت در این مراسم‌ها باید کنار گذاشته شود و پروتکل‌های بهداشتی باید حتما مراعات شود.»
رئیس جمهوری ایران همچنین به لزوم تغییر برخی موارد در فرم و شکل مراسم عزاداری محرم اشاره کرد؛ وقتی که افزود: « در این مراسم ضدعفونی باید انجام شود مردم نیز همه باید ماسک بزنند زمان عزاداری دست خودمان است میتواند 3 تا 4 ساعت باشد التبه طولانی بودن زمان عزاداری ممکن است ما را در مسیر شیوع قرار بدهد؛ عزاداری انجام دهیم، اما لازم نیست 3 تا 4 ساعت باشد، بلکه میتواند یک زمان کوتاه‌تری، یک تا 2 ساعت در نظر گرفته شود ... ایام عزاداری میتواند 4 تا 5 روز باشد و زمان حضور در مراسم عزاداری را می‌توان کوتاه تر کرد، اما اصل عزاداری با شکوه و عظمت مانند همه سال‌ها برگزار خواهد شد؛ اما در این شکوه، امسال ماسک زدن هم جزو همین شکوه است و رعایت فاصله گذاری هم جزو از این شکوه است؛ عدم تجمع و تراکم در یک مکان هم جزو همان شکوه است هم باید قدرت و عشق به امام حسین (ع) و اطاعت از خدا را نشان می‌دهیم، که این عشق، دستور خدا و پیامبر(ص) و اسلام است این شکوه و جلال و عظمت را نشان می‌دهیم و هم پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنیم.»
بنابر آنچه که گفته شد، قطعا مراسم عزاداری محرم امسال در شرایطی برگزار می‌شود که خط بطلانی خواهد کشید بر انتخاب یکی از دو گزینه عزاداری یا سلامت. در واقع مردم ایران بدون آنکه بهانه‌ای در اختیار دشمنان قرار بدهند، امسال نیز همچون سالهای قبل، هم عزاردار امام حسین (ع) خواهند بود و هم بر حفظ سلامتی خود و هم‌وطنانشان اهتمام می‌کنند تا نشان بدهند بین علم و دین فاصله‌ای وجود ندارد و هر دوی آنها برای مردم ایران مهم و اصل هستند.
1717