سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و مطالب رسانه‌های کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. هر روز 07:30 با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
مردم از گرانی آزار می‌بینند ولی بابت قحطی خیالشان راحت باشد!
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور به تازگی در اظهاراتی که سایت جماران آنها را منتشر کرد با بیان اینکه با همت کشاورزان و دست اندرکاران وزارت جهاد کشاورزی کمبودی در کالاهای اساسی و مواد غذایی در کشور وجود ندارد، گفته است:
"البته گرانی مردم را آزار می‌دهد، اما از سوی دولت به مردم اطمینان می‌دهم که لحظه‌ای تردید نداشته باشند که امنیت غذایی و تأمین کالاهای اصلی مورد نیاز مردم در هر شرایطی تأمین خواهد شد"! [1]
*این ادبیات از سر ضعف و ندانستگی آقای جهانگیری در حالی است که بعید به نظر می‌رسد ایران اسلامی با توجه به بزرگی اقتصاد، وسعت مرزها و صاحب‌اختیاری در بسیاری از امور خود دچار تهدیدی مثل کمبود کالا و غذا باشد.
ضمن اینکه اگر چنین تهدیدی در تمام سال‌های گذشته تا امروز وجود می‌داشت؛ آمریکا و صاحبان ابزار روانی تحریم؛ بدون لحظه‌ای تردید آنرا عملی می‌کردند.
مشکل امروز مردم و کشور "گرانی" است که البته همانطور که می‌بینیم هیچ از اثری از اطمینان‌بخشی برای حل آن در سخنان معاون اول رئیس‌جمهور نیست و از سمت دیگر نیز شاهدیم که رئیس‌جمهور هر از چندگاهی دستور نظارت بر بازار را صادر می‌کند و در ادامه اما قیمت‌ها بیشتر می‌شود! [2]
جالب است که دولت آقای روحانی دارای ابزارهای کارای بسیاری در بحث مبارزه با گرانی هم هست که البته هیچکس نمی‌داند چرا این ابزارها از سوی دولت به کار گرفته نمی‌شود و چرا شاهد "نهضت واقعی‌سازی قیمت‌ها" نیستیم!؟
***
فاضل میبدی: دنیا، دنیای همدلی است نه جنگ!
فاضل میبدی، فعال اصلاح‌طلب و از حامیان روحانی در بخشی از یک مصاحبه با خبرگزاری دولتی ایرنا در دفاع از اظهارات غلط رئیس‌جمهور پیرامون صلح اظهار کرده است: «ما در حال حاضر در روزگاری زندگی می‌کنیم که اگر بخواهیم در نشان دهیم که کشور اسلامی هستیم بایستی با همه دنیا و با همه ملت‌ها و حکومت‌ها همزیستی داشته باشیم و اگر کسی بخواهد زور بگوید با این زورگویی با منطق مقابله کنیم. دنیا، دنیای جنگیدن نیست دنیای همدلی است!»
او همچنین می‌افزاید: در مسئله جنگ و صلح دقیقا باید به خواست مردم عمل شود و به منافع کشور هم توجه شود. یکی از آقایان اخیرا گفته که مردم گرانی‌ها را تحمل می‌کنند خب این حرف حرف بی‌جایی بود. گرانی‌ها به مردم فشار آورده و باعث نارضایتی آنها شده است. اما سخن این فرد نشان می‌دهد که اطلاعی از زندگی مردم ندارد. برای همین هم این جریانات با مذاکره مخالفت می‌کنند. زندگی این‌ها می چرخد و مشکلی ندارند برای همین به مردم می‌گویند مقاومت کنید. کاش خود هم به جرگه مقاومت کنندگان می‌پیوستند.
فاضل میبدی در بخش دیگری از اظهارات خود نیز می‌گوید: ما نمی‌توانیم در زمینه مسائل سیاسی کشور با استفاده ابزاری از دین و مذهب شعارهای تند و افراطی سر دهیم و همیشه خود را آماده جنگ نشان دهیم. به نظر من این با رویکرد قرآن و عقل هماهنگ نیست. نه تنها جنگ رویکرد قرآن نیست بلکه صلح و مذاکره راهبرد دینی و قرآنی ما است. بنابراین مسئولان و مطبوعات ما نباید تلاش کنند که تنش در روابط بین‌المللی ما افزایش پیدا کند.[3]
*درباره اظهارات میبدی بیان چند نکته ضروریست:
_یکم: اینکه میبدی و همفکران او از همزیستی و همدلی با دژخیمانی مثل ترامپ و بن سلمان استقبال می‌کنند و می‌گویند: "دنیا، دنیای جنگیدن نیست دنیای همدلی است"! در حالت خوشبینانه به دلیل ضعف دلیل آنهاست.
چه اینکه یک عقل سلیم هرگز در مقابل دشمنی جرّار سر تعظیم فرو نمی‌آورد چون دشمن جرّار جز به نیستی حریفانش راضی نمی‌شود و بالنتیجه تصور خوب شدن اوضاع از قِبل همدلی با ترامپ و بن سلمان یک رؤیای ابلهانه بیشتر نیست.
تجربه‌ای که البته در جریان برجام نیز به اثبات شد و آقایانی که می‌گفتند اروپایی‌ها می‌خواهند به ما کمک کنند و ما با سایر کشورهای جهان همگی در یک کشتی نشسته‌ایم؛ چنان تودهنی محکمی از این تصورات غلط خوردند که در تاریخ ثبت شد. (البته همان عقل سلیم، در شرایط معقول و یا به هنگام مصلحت نیز هواخواه "نرمش قهرمانانه" خواهد بود. نرمشی که البته در شرایط بی‌ثمر شدن مقاومت امکان طرح دارد)
ما همچنین به آقای میبدی یادآوری می‌کنیم آن مقتدای اصلاح‌طلبان که می‌گفت دنیا، دنیای مذاکره است نه موشک! امروز مرده است و حرف او نیز به خیانت تعبیر شد.
_دوم: مسئله میبدی و همفکران او اینست که درباره گرانی حقیقت را نمی‌گویند.
اولا بیش از 70 درصد گرانی‌های موجود به دلیل سیاست‌های لیبرالی دولت متبوع اصلاح‌طلبان است که اهل نظارت بر قیمت‌ها و بازار نیست.
آیا بدیهی نیست در بازاری که نظارت نباشد؛ به مثابه شهر احمق‌های رمان پینوکیو، هرکس با هر قیمتی که مایل باشد شروع به تاخت و تاز می‌کند!؟
و ثانیا فرض بر اینکه گرانی به دشمن مربوط باشد؛ میبدی و همفکرانش باید به مردم بگویند که صلح و همدلی ذلیلانه با دشمنی را تبلیغ و ترویج می‌کنند که سلاّخی کردن خاشقچی، به شهادت رساندن سردار سلیمانی، قتل عام چند میلیون ایرانی در بحران قحطی حوالی سال 1300، تحمیل جنگ 8 ساله به ایران و سیاست سوریه‌سازی ایران با فتنه اقتصادی؛ تنها بخشی از جنایات و کارنامه اوست.
میبدی و امثال او باید درباره این انتخاب با مردم حرف بزنند که بین اشتباه یک فرماندار خطاکار علی(ع) و آمدن حجاج بن یوسف خونخوار؛ حتما و حتما و به هیچ قیمتی نباید از علی(ع) دست برداشت و باید به کارآمدی علی(ع) امید داشت.
_و سوم: در بحث قرآن کریم نیز میبدی همان خوانش ناقصی را ارائه کرده که در سایر موارد ارائه می‌کند.
ما قضاوت درباره آیات قرآن کریم پیرامون جهاد و قتال و شهادت در مواقع ضروری و اظهارات عجیب میبدی در این باره را بر عهده مخاطبان محترم می‌گذاریم.
گفتنیست، فاضل میبدی، چند سال قبل در بخشی از یادداشت خود در سالنامه 95 روزنامه شرق آورده است: اگر نان نباشد، نماز و روزه و سایر فرایض را ادا نخواهیم کرد!
دقت شود که این افراد در دوران دلار 4 هزار تومانی هم تظاهر به گرسنگی و گرانی داشته‌اند و از ناکارآمدی نظام اسلامی سخن می‌گفته‌اند...
***
"بزرگنمایی از تحریم‌ها" کار کیست!؟
تأثیر تحریم‌ها بر صادرات غیر نفتی ایران؛ فقط 35 درصد
روزنامه همشهری (ارگان شهرداری اصلاح‌طلبان تهران) طی گزارشی در شماره سه‌شنبه گذشته خود که با عنوان "کوچ ناگزیر صادرات به کشورهای همسایه" منتشر شد، نوشته است: براساس آمارهایی که به‌تازگی از سوی مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران ارائه شده، مجموع صادرات ایران در 6ماهه امسال بالغ بر 13میلیارد و 566میلیون دلار بوده که البته 8میلیارد و 16میلیون دلار از این رقم به صادرات 15کشور همسایه اختصاص داشته است. در این دوره زمانی، عراق و امارات در رتبه اول و دوم مقاصد عمده صادرات ایران در منطقه قرار گرفته‌اند.
این گزارش می‌افزاید: با توجه به اینکه از 2سال پیش و با اعمال تحریم‌های ظالمانه آمریکا، سیاست دولت دوازدهم بر تقویت دیپلماسی اقتصادی با همسایگان و عبور از تحریم با تجارت منطقه‌ای قرار گرفت، حالا طبق این آمارها می‌توان موفقیت نسبی این سیاست را اعلام کرد؛ اما این ارقام بسیار دور از ارقامی است که به‌زعم صادرکنندگان بخش خصوصی با رفع موانع صادرات منطقه‌ای قابل تحقق بوده است. نکته دیگر اینکه گرچه در تجارت 6ماهه امسال، سهم تجارت با همسایگان از کل تجارت خارجی ایران رشد کرده اما سهم 59درصد این کشورها از صادرات ایران بیش از اینکه ناشی از افزایش صادرات از مبدأ ایران به این مقاصد باشد، برخاسته از افول جدی صادرات ایران به سایر کشورها بوده است.
همشهری تصریح می‌کند:
"به‌عبارت‌دیگر؛ در حالی 59درصد (معادل 8.16میلیارد دلار) از مجموع 13میلیارد و 566میلیون دلار صادرات ایران در 6ماهه امسال به حساب همسایگان نوشته شده که کل صادرات ایران با 35.2درصد کاهش از 20میلیارد و 948میلیون دلار در 6ماهه سال98 به 13میلیارد و 566میلیون دلار در 6ماهه امسال رسیده و فقط حفظ بخشی از صادرات به کشورهای همسایه باعث بهبود سهم آنها از صادرات کشور شده است.[4]
*از ادبیات تخویف دهنده این گزارش مثل "رشد صادرات به کشورهای همسایه ناشی از کاهش صادرات به دیگر کشورها بوده"! که بگذریم اما اذعان جالب این گزارش به کاهش تنها 35 درصدی صادرات غیر نفتی ایران در شرایط جنگ اقتصادی و تحریم همه جانبه کاملا قابل توجه است.
پیش از این در تحلیل‌های مختلفی در مجموعه وبلاگ مشرق برای مخاطبان محترم بر اساس ادلّه اقتصادی و سخنان منقول در صحبت‌های مقامات ارشد کشور؛ تأکید کردیم که اثر تحریم‌ها بر اقتصاد کشور هرگز بیش از میانگین 30 درصد نبوده و نیست.
اکنون نیز کاهش سی و چند درصدی صادرات غیر نفتی ایران در شرایط کرونا و شرایطی که دشمن تمام تقلای خود را برای تعریف زمین بازی جدید برای تحریم‌ها انجام داده؛ سندی است که بر تحلیل پیش‌گفته‌ی ما صحّه می‌گذارد.
این عدد در سایر حوزه‌ها نیز می‌تواند کمتر یا بیشتر باشد که مجددا تاکید می‌شود در سرجمع و میانگین بیش از همین میزان میانگین تقریبی 30 درصد نیست. (البته بایستی فرض خرابکاری و نگاه امنیتی را نیز برای تأثیرگذاری‌های احتمالی بیشتر از سی و چند درصد در نظر داشت)
دقت شود که در اینجا بحث اعداد و ارقام است نه اثبات عقلانی فلذا کسانی که مدعی اثرگذاری 100 درصدی تحریم‌ها هستند و به این بهانه مسئولیت خود در قبال گرانی و سایر مشکلات اقتصادی کشور را به گردن تحریم می‌اندازند حتما بایستی پاسخگو باشند که چرا تحریم‌ها فقط 30 درصد از صادرات محصولات ایرانی را کاسته است و نه بیشتر!؟
آنها همچنین باید بگویند که چرا تحریم بر امر مهمی مثل صادرات که از شاهرگ‌های حیاتی کشور محسوب می‌شود تنها 35 درصد اثر دارد اما بر قیمت اقلامی مثل گوشت و لبنیات و مسکن و خودرو گاه تا 200 و حتی 500 درصد اثر گذاشته است!؟
پرسشی که پاسخ آن نه به تحریم که به یله و رها بودن بازار ایران و عدم انجام وظیفه دولت در بحث کنترل قیمت‌ها مرتبط است.
جالب است که حتی از درون ستاد دولت نیز به جای تأکید بر کنترل قیمت‌ها اما اینطور می‌شنویم که دستور کار اصلی ما برای رفع مشکلات کشور، رفع تحریم‌هاست! [5]
لازم به توضیح است که انگاره‌های فراوانی مبنی بر عمدی بودن گرانی‌ها در کشور وجود دارد که این مقوله و علل و هدف آن همچنان نیاز به اقتراح بیشتری در میان نخبگان سیاسی و امنیتی کشور دارد...
***
1_ https://www.jamaran.news/fa/tiny/news-1477515
2_ mshrgh.ir/1132349
3_ www.irna.ir/news/84076283/
4_ http://newspaper.hamshahrionline.ir/id/113634
5_ mshrgh.ir/1121424
