الهه صالحی: اسمش هم آدم را می‌ترساند. اگر ذهنیت منفی نسبت به مبتلایان هم که بگذریم، در ذهن عامه مردم شبیه غول بزرگ بی‌شاخ و دمی است که وارد شدنش به بدن آدم‌ها همان است و مرگ آنی همان! و به نوعی ابتلا به این ویروس پایان خط است. این ذهنیت اشتباه که ناشی از عدم اطلاعات و آگاهی در اینباره است، سال‌هاست رواج دارد و هم تصویری خوفناک از ویروس HIV در ذهن مردم ساخته و هم مبتلایان به این بیماری را می‌آزارد.
برای همین تصورات اشتباه است که اول دسامبر را روز جهانی ایدز نام گذاری کرده‌اند تا صحبت کردن در اینباره، اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به مثابه روشن کردن چراغی در تاریکی باشد تا هم مبتلایان به این بیماری زندگی راحت‌تر و طبیعی‌تری در جامعه خود داشته باشند و هم این اطلاعات به پیشگیری از گسترش این بیماری کمک کند؛ چرا که علی رغم باور عمومی جامعه که HIV را ویروسی سرکش و مهار ناشدنی می‌داند، دارو و درمان به مبتلایان کمک می‌کند تا کارکرد سیستم ایمنی خود را در وضعیت مطلوبی نگه داشته و علاوه بر اینکه به طور طبیعی و مانند هر فرد دیگری زندگی کنند و حتی ازدواج کرده یا بچه دار شوند، با کنترل و کاهش تعداد ویروس‌ها در بدن، شانس انتقال را به صفر برسانند.
بیشتربخوانید:
تاثیر پاندمی کرونا روی کاهش موارد تشخیصی ویروس HIV
بر اساس آخرین آمار و تخمین‌هایی که زده می‌شود، چیزی در حدود 60 هزار فرد مبتلا به ویروس HIV در کشور هستند و از این حدود 22 هزار و 400 نفر تشخیص داده شده اند که از این تعداد 15 هزار و 600 نفر به مراکز درمانی و مشاوره بیماری‌های رفتاری وصل شده و خدمات دریافت می‌کنند.
در سال‌های قبل سهم زنان از مجموع مبتلایان به ویروس HIV 18 درصد و مردان 82 درصد بود اما در چند سال گذشته موارد ابتلای زنان بیشتر شده و به حدود 30 درصد رسیده است.
پروین افسر کازرونی، رئیس اداره پیشگیری از ایدز و کنترل بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت در گفت‌وگو با خبرآنلاین می‌گوید: ما در بخش مراقبت و درمان مبتلایان و مراکزی که افراد تحت مراقبت و درمان بودند، همه تلاشمان را انجام دادیم و دستورالعمل‌های لازم را تهیه کردیم که برای پیشگیری و محافظت در برابر کووید19 به آنها آموزش به آنها داده شود و هم داروها با فاصله طولانی‌تری در اختیارشان قرار داده و پیگیری‌ها برای مبتلایان به صورت تلفنی انجام شود؛ این باعث شد که اپیدمی کرونا روی پوشش درمانی تاثیر زیادی نگذارد.
بیشتربخوانید:
او تاکید می‌کند: اما پاندمی کرونا به دلیل محدودیت‌هایی که ایجاد کرد، در بیماریابی ما تاثیر داشت؛ تا پیش از این بخشی از فعالیت‌ها به این صورت بود که تیم‌های سیار وظیفه آموزش و ارائه خدمات پیشگیری به گروه‌های پرخطر را بر عهده داشتند و بخشی از این افراد به مراکز مراجعه می‌کردند که اپیدمی کرونا باعث شد تشخیص این بیماری در شش ماه اول سال در مقایسه با قبل کاهش پیدا کند؛ اما این کاهش به این معنی نیست که موارد ابتلا هم کاهش یافته است. مهم ترین اصل این است که افرادی که مبتلا شده اند تشخیص داده شوند و به مراقبت و درمان وصل شوند چون همین موضوع یک راهکار و مداخله پیشگیری است.»
ارائه صفر تا صد رایگان خدمات با رعایت کامل محرمانگی
اطلاع رسانی در خصوص بیماری‌های رفتاری و تلاش برای شناسایی و درمان بیماران از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌توان در راستای پیشگیری از این بیماری‌ها و ارتقای سلامت جامعه انجام داد. سایتی که زیر نظر وزارت بهداشت و اداره ایدز برپا شده، مثال درستی برای این تلاش است.
افراد پس از ورود به این سایت به آدرس http://hivsti.com/ هم اطلاعات صحیح مرتبط با بیماری HIV و سایر عفونت‌های آمیزشی را دریافت می‌کنند و هم به راحتی می‌توانند به آدرس و شماره تلفن تمام مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری دسترسی داشته باشند تا نزدیک‌ترین آنها به محل سکونت خودشان را برای مراجعه انتخاب کنند.
در این مراکز پزشکان دوره دیده، مشاورین و کارکنانی که آموزش‌های لازم را دیده اند در نهایت راز داری و محرمانگی به مردم خدمات ارائه می‌دهند؛ آموزش، مشاوره، انجام تست و در صورتی که ابتلای فرد تشخیص داده شود کلیه اقدامات لازم برای مراقبت و درمان و توصیه‌ها، همه جزیی از این خدمات هستند.
بیشتربخوانید:
به گفته رئیس اداره پیشگیری از ایدز و کنترل بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت علی رغم بحث تحریم‌ها و اپیدمی کرونا که مشکلاتی را ایجاد کرد، تلاش بسیاری شد که برای داروهای مورد نیاز این بیماران، مشکلی ایجاد نشود و خوشبختانه تا الان دارو تهیه و در اختیار مبتلایان قرار گرفته است.
او با اشاره به اینکه محرمانگی و رازداری این مراکز در حدی است که بدون رضایت خود فرد مبتلا، بیماری فرد حتی به همسرش هم اعلام نمی‌شود، اضافه می‌کند: البته با مشاوره‌ای که در این مراکز انجام می‌شود، خود فرد مبتلا این حس مسئولیت را خواهد داشت که یا خودش همسرش را برای آزمایش می‌آورد و یا از مشاور تقاضا می‌کند که در این رابطه با همسرش صحبت کند.
کازرونی با تاکید بر اینکه جلب اعتماد افراد مبتلا برای ما اهمیت بسیار زیادی دارد، می‌گوید: یکی از دلایلی که ما تنها 37 درصد از کسانی را که تخمین زده شده مبتلا هستند، شناسایی کرده ایم ترس افراد است. از طرفی ممکن است این باور غلط وجود داشته باشد که درمانی برای این بیماری نیست در حالی‌که درمان‌ها بسیار موثر اند و ویروس را در بدن مهار کرده جلوی پیشرفت بیماری را می‌گیرند و موجب می‌شوند ویروس به قدری کاهش پیدا کند که دیگر قابل انتقال نباشد، علاوه بر این کمک می‌کنند که سیستم ایمنی بدن فرد وضعیت مناسبی داشته باشد.
داروی پر سر و صدای ایرانی ایدز چه شد؟
چندین سال پیش، از دارویی ایرانی و گیاهی برای درمان مبتلایان HIV رونمایی شد که سر و صدای زیادی به پا کرد اما علی رغم رسانه‌ای شدن این دارو، مدتی که گذشت دیگر خبری از این دارو نشد و در مراحل نهایی متوقف شد.
در آن زمان ادعا شد این دارو که آیمود نام داشت، بعد از 90 روز مصرف، سیستم ایمنی بدن مبتلایان را تقویت می‌کند و تا دو سال پس از قطع مصرف، میزان سلولهای دفاعی بدن را بالا نگه می‌دارد.
دکتر مینو محرز در آن زمان در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفته بود: این دارو بر روی بیش از 4000 بیمار مبتلا به ایدز تزریق شده بود و خوب هم جواب داده بود، به‌طوری‌که خود این بیماران متقاضی استفاده از این دارو شده بودند و در مدت سه ماه هر روز این دارو را تزریق می کردند که این نشان دهنده اثربخش بودن دارو بود. اما فاصله‌ای که بین شروع کار و توقف آن ایجاد شد، باعث شد خیلی از برنامه ها از دست برود و حالا بودجه خیلی سنگینی می خواهد که از توان وزارت بهداشت و دولت خارج است.
کازرونی درباره این دارو می‌گوید: تاثیر این دارو بیشتر روی تقویت سیستم ایمنی بود نه اینکه روی خود ویروس اثر بگذارد، این دارو در آن زمان معرفی شد و مراحلی را طی کرد اما در مراحل آخرش برنامه پیش نرفت و به مرحله تولید نهایی و مجوز نرسید.
رئیس اداره پیشگیری از ایدز و کنترل بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت در پایان تاکید کرد: درحال حاضر ما بر اساس اخرین دستورالعمل‌ها و فرمول‌های دارویی که به صورت جهانی تایید شده و تهیه می‌شود، عمل می‌کنیم که پاسخ دهی خوبی داشته است، بخش عمده‌ای از این دارو هم در خود کشور تهیه می‌شود.
