بررسی آزمایشگاهی
بررسیهای آزمایشگاهی شامل شمارش کامل سلولهای خون، عملکرد کبد و تیروئید، الکترولیتها و کلسیم بوده و در موارد خاص بررسیهای تکمیلی از نظر میزان آمیلاز خون، عفونت با ژیاردیا و یا سایر انگلها و بررسی از نظر بیماری سلیاک پیشنهاد شده است.
با توجه به اعتقاد بعضی از محققین مبنی بر نقش هلیکوباکتر پیلوری در بروز سوءهاضمه جستجوی میکروب با روشهای غیر تهاجمی مانند انجام تست تنفسی اوره، آنتی ژن مدفوع و سرولوژی (فقط در ارزیابی دفعه اول) توصیه شده است. در صورتی که بیمار به دلیل وجود علایم هشدار دهنده تحت اندوسکوپی قرار بگیرد، آزمایش اوره آز سریع یا نمونهبرداری مخاط معده به تشخیص میکروب کمک خواهد کرد.
علائم هشدار دهنده
پس به طور خلاصه، ابتدا به وجود علایم هشدار دهنده و سن بالاتر از 45 سال توجه میکنیم که در صورت وجود اندوسکوپی پیشنهاد میشود. در صورت عدم وجود علایم هشدار دهنده در بیماران با سن کمتر 45 سال ابتدا به بررسی هلیکوباکتر پیلوری میپردازیم و در صورت وجود میکروب درمان ریشهکنی پیشنهاد میشود.
در صورت منفی بودن هلیکوباکتر پیلوری درمان با مهار کنندههای اسید به مدت 4 تا 8 هفته کمک کننده خواهد بود. در صورت عدم پاسخ به مهار کنندههای اسید پس از طول مدت درمان (8 هفته) باید به فکر اختلالات حرکتی معده مانند گاستروپارزی و یا اختلالات روحی مانند افسردگی بود و درمان مناسب بر پایه تجویز داروهای بهبود دهنده تخلیه معده و یا داروهای ضد افسردگی صورت میپذیرد.
درمان دارویی
متوکلوپرامید و دمپریدون از داروهای تسریع کننده تخلیه معده بوده و در بهبود علایم سیری زودرس، اتساع شکم، تهوع و درد شکم که در گاستروپارزی دیده میشوند، موثر هستند. در بیماران با سوء هاضمه غیر ساختاری باید در شرح حال و تاریخچه خانوادگی به بررسی دقیق تنشهای روحی پرداخت که منجر به تشدید علایم بیماری و مراجعه وی به پزشک شده است.
در انجام بررسیها باید به این نکته توجه داشت که آزمونهای متعدد تشخیصی منجر به ایجاد تشویش و نگرانی و از بین رفتن اعتماد بیمار شده و فقط در صورت یافتن شواهد کافی در معاینه باید از آنها کمک گرفت. آنچه که برای بیمار مهم است تشخیص صحیح بیماری است و سوء هاضمه غیر ساختاری را باید به عنوان یک تشخیص مثبت در نظر گرفت. اطمینان بخشی به بیمار با توضیح ساده اختلالات حرکتی معده، حس احشایی و ارتباط متقابل دستگاه گوارش با سیستم اعصاب مرکزی تکمیل میگردد.
شناسایی عوامل غذایی، محیطی و تنشهای روحی که سبب تشدید علایم میشوند و اجتناب از آنها نیز میتواند کمک کننده باشد. به نظر میرسد اکثر بیماران فقط در حملات حاد نیاز به دارو داشته و در سیر مزمن بیماری خود اطمینان از تشخیص صحیح بیماری و مراجعات دورهای جهت درمان کافی باشد. در صورت تداوم علائم به صورت شدید، مشاوره روانپزشکی جهت بررسی اختلالات روحی، سوء استفاده بدنی یا جنسی و نیز مراجعه به کلینیکهای درد جهت درمان بیماریهای روحی و بهبود درد مفید هستند.
برای خواندن بخش اول- سوء هاضمه و زخم دستگاه گوارش- اینجا کلیک کنید.