فرادید؛ این ایده که مکملهای ویتامین دی میتوانند از بیماری کووید 19 پیشگیری یا از شدت آن کم کنند وسوسهکننده است و یک راهحل ساده و ظریف را برای یک مشکل بسیار پیچیده و کشنده پیشنهاد میدهد. اما تحلیلها که شامل دادههای بزرگی از سراسر اروپاست، نشان میدهد که اشتیاق زیاد برای ویتامین نورِ خورشید ممکن است زیاد از حد باشد.
فرادید به نقل از گاردین نوشت، دو مطالعه که هنوز در صف داوری هستند به رابطه بین سطح ویتامین دی و کووید 19 نظر انداخته و هر دو به یک نتیجهگیری واحد رسیدهاند: شواهدی که ربط مستقیم بین کمبود ویتامین دی و بیماری کووید 19 را نشان دهند، مشاهده نشده است.
تعدادی از محققان، پایگاه اطلاعاتی صدها هزار نفر که اکثراً سفیدپوست بودند را دادهکاوی کردند تا ببیند آیا مصرف ویتامین دی احتمال مبتلا شدن به کووید باعلامت یا شدید را در آنها کاهش داده یا خیر. محققان دست روی افرادی گذاشتند که سوابق نشانگرهای ژنتیکی خاصی دارند که آنها را مستعد کمبود ویتامین دی میکند. آنها در بررسیهای خود به شواهدی که نشان دهد مکمل ویتامین دی از افراد در مقابل بیماری کووید 19 محافظت میکند، دست پیدا نکردند.
یک مطالعه دیگر میزان شیوع کمبود ویتامین دی در 24 کشور اروپایی را با میزان ابتلا به کووید، بهبود از کووید و نرخ مرگومیر به دلیلِ کووید مقایسه کرد. نویسنده ارشد این پژوهش، دکتر مایکل چورداکیس، از دانشگاه ارسطو در یونان، گفت این تحلیل فقط از دادههای اخیر درباره ویتامین دی استفاده کرده و ازآنجایی که فقط بر یک زیرمجموعه از افراد مانند ساکنان خانههای سالمندان تمرکز نکرده است، محدودیتهای روششناختی پژوهشهای پیشین را ندارد.
بعلاوه، به جای استفاده از سطح میانگین ویتامین دی، که میتواند با توجه به بسیار بالاتر بودن یا بسیار پایینتر بودنِ سطح ویتامین دی در برخی از گروههای جمعیتی، دادهها را مخدوش کند، در این پژوهش فقط بر روی کمبود ویتامین دی تمرکز شده است.
این پژوهشگر میگوید: «ما با حجم زیادی از اطلاعات مواجه هستیم که بر فواید ویتامین دی تأکید میکنند... ویتامین دی درحالی به دلایل مختلفی مورد تحسین قرار گرفته که دادهها برای اثبات آنها بسیار اندک است.»
او افزود مطالعه آنها به لحاظ روششناختی بسیار قرص و محکم است و دادههای آن هیچ ارتباطی بین ویتامین دی و مبتلا شدن، بهبود یافتن یا مرگ در اثر کووید را نشان نمیدهند.
نویسندگان مقاله میگویند بزرگسالان و برخی قومیتها گروههایی هستند که به طور معمول سابقه کمبود ویتامین دی را دارند و اینها همان افرادی هستند که به صورت نامتناسبی دچار کووید 19 میشوند. ماندن طولانی در خانه و محیطهای بسته نیز باعث شده که افراد کمتر در معرض نور خورشید قرار بگیرند؛ و اینکه بهطور معمول، ویتامین دی به سیستم ایمنی کمک میکند تا به عفونتهای تنفسی واکنش نشان دهد؛ این انتظار را ایجاد میکند که بتواند از کووید 19 نیز پیشگیری کند.
اما شواهدی که ارتباط بین ویتامین دی و کووید 19 را نشان دهند، تاکنون بسیار تصادفی بوده و از قطعیت برخوردار نیستند. برخی محققان میگویند این شواهد آنقدرها قوی نیستند که بر پایه آنها سیاست توزیع ویتامین دی در میان کل جمعیت صورت گیرد. بهخصوص با توجه به اینکه مصرف زیاد از حد ویتامین دی بر رفتار افراد اثر میگذارد و عوارض منفی جانبی جسمانی نیز دارد.
مؤسسه ملی سلامت و مراقبت در انگلستان اخیراً اعلام کرد شواهدی که نشان دهد ویتامین دی میتواند از کووید پیشگیری یا آن را درمان کند کافی نیست.
دکتر برنت ریچاردز، دانشمند از دانشگاه مکگیل، گفت: «ما دانشمند هستیم – ما به دادهها باور داریم. دادهها امروز به ما میگویند ویتامین دی در مقابل کووید از ما محافظت نمیکند. اما مهم است به یاد داشته باشیم که عموم جمعیت معمولاً به ویتامینها آشنایی دارد و اعتمادش به ویتامینها بیشتر از سایر مداخلات درمانی است. بنابراین، مردم خیلی دوست دارند که راهحل بیماری یک راهحل ویتامین-محور باشد؛ اما این همیشه درست نیست.»
یک مورد اخیر، مطالعهای است که در دانشگاه بارسلونا در اسپانیا انجام شده و پیشنهاد میدهد که تجویز دوزهای بالای ویتامین دی به بیمارانِ کووید 19 که در بیمارستان بستری میشوند خطر مرگ را تا 60درصد کاهش میدهد. اما برخی دانشمندان در واکنش به این پژهش به این نکته اشاره کردند که گرچه دادههای این پژوهش با آزمون تصادفی مکمل ویتامین دی صورت گرفته است، اما به نظر میرسد افرادی که برای این پژوهش انتخاب شدهاند به صورت تصادفی از بخشهای مختلف بیمارستان انتخاب نشدهاند. بخشهای متفاوت بیمارستان بیماران متفاوتی دارند که به لحاظ شدت بیماری با هم متفاوت هستند.
این مطالعه که هنوز داوری نشده بود از سرور نشریه پزشکی لنست برداشته شد.
دکتر آدریان مارتینیو، استاد عفونتهای تنفسی و ایمنی در دانشگاه کوئین مری در لندن، میگوید: «آنچه ما اکنون به آن احتیاج داریم، پیدا کردنِ پیوندِ مستقیم علی و معلولی بین ویتامین دی و درمان و پیشگیری از کووید است. نمیتوان شواهد تصادفی [که ربط مستقیم بین مصرف ویتامین دی و درمان یا پیشگیری از کووید را نشان میدهند]را نادیده گرفت، اما این شواهد به قدر کافی محکم نیستند. فکر میکنم اینجا با یک سؤال فلسفی مواجه هستیم – اگر شما نوعی مداخله درمانی را سراغ دارید که شانس درمان را زیاد میکند و کاملاً هم ایمن است، آیا درست است که آن را تا به دست آوردنِ شواهد محکمتر کنار بگذارید؟ آن هم با توجه به اینکه مسئله سلامت عمومی یک مسئله فوریتی است؟»