دکتر منصور ریسمانچیان : پزشک عمومی
تحریریه زندگی آنلاین : کاهش وزن و دستیابی به وزن ایدهآل جزو اهداف و خواستههای بسیاری از افراد است که برای رسیدن به آن تلاش کرده و راههای متعددی را دنبال میکنند. در اینجا میخواهیم به اشتباهات رایجی که افراد در روند کاهش وزن مرتکب میشوند و بر همین اساس هم به نتیجه مطلوب خود نمیرسند، اشاره کنیم.
بیشتربخوانید:
1- مقایسه کردن خود با دیگران
در حین کاهش وزن در مصرف غذا و در سرعت کاهش وزن خود را بههیچعنوان با هیچ شخص دیگری مقایسه نکنید. مقایسه همیشه زمانی درست است که همه شرایط یکسان باشد.
پس وقتی بدن شما و شرایط زندگی شما با هیچ شخص دیگری یکسان نیست چگونه مقایسه میتواند صحیح باشد؟
بسیاری از افراد بخصوص خانمها مصرف غذای خود را با دیگران مقایسه و به خود حق میدهند تا بیشتر بخورند این جمله زیاد شنیده میشود که دیگران بیش از من میخورند و چاق نمیشوند. مردان اغلب فعالیت بیشتری دارند و در ضمن سوختوساز پایه بدن آنها نیز بیشتر از خانمهاست .
از طرف دیگر برخی افراد سیستم بدنی دارند که اصلاً چاق نمیشوند پس اگر خود را بادی گران مقایسه کنیم بیشتر میخوریم و چاق میشویم. پس فقط باید خودمان را با شرایط قبلی خودمان مقایسه کرده و روزبهروز سعی کنیم بیشتر از روز قبل تلاش کنیم تا بتوانیم وزن کم کنیم ، مهم این است که در این مسیر سالم به مقصد برسیم و عوارض کاهش وزن را نداشته باشیم و از طرفی بازگشت به وزن اولیه را هم نداشته باشیم، پس هدف سالم رسیدن است.
2- غذا نسبت به تنقلات کمتر چاق میکند
بسیاری از افراد جهت کاهش وزن غذای خود را کم میکنند ولی در عوض مصرف تنقلات را زیاد میکنند ، متأسفانه تنقلات معمولاً غیر از چاقی عوارضی نظیر پوکی استخوان ( نوشابه) سرطانزایی و افزایش فشارخون( چیپس و پفک) را در پی خواهد داشت از طرف دیگر تنقلات چون بیشتر بهصورت خرده خوری مصرف میشوند منجر به چاقی بیشتری میشوند.
بیشتربخوانید:
3- ریزهخواری یا ناخنک زدن
ریزهخواری اغلب به علت یک نوع وسواس فکری است که باید درمان شود ، درست نظیر شخصی که دست خود را باوجود پاک شدن و ایمان شخص مبنی بر پاک شدن آن مجدداً مجبور است که بشوید، در این مورد هم شخص میداند که سیر است ولی مجبوراست ناخنک بزند. گاهی هم ریزهخواری به علت کمغذا خوردن اتفاق میافتد مثلاً خانمی که اضافهوزن دارد و از شوهرش یا اطرافیان خجالت میکشد که در وعدهغذای اصلی درست و اصولی غذا بخورد پس گرسنه میماند و مجبوراست بعداً» دور از چشم بقیه ریزهخواری نماید. علت چاقی متعاقب ریزهخواری این است که به علت مصرف مداوم مواد غذایی سطح انسولین خون همیشه بالا میماند و منجر به چاقی بخصوص در ناحیه شکم میشود و از طرفی چون حجم ماده غذایی زیاد نیست پس تأثیر حرارتی غذا خوردن و افزایش متابولیسم را ندارد بنابراین ازیکطرف کالری وارد بدن شده و از طرف دیگر سوختوساز بالا نمیرود که نتیجه آن چیزی جز افزایش چاقی نیست. همچنین به علت مشخص نبودن میزان و مقدار مصرفی شخص هیچ احساس زیادهروی در خود نمیکند.
4- ورزش بیشازحد
افراد چاق دارای اشتهای بیشتری نسبت به سایر افراد جامعه میباشند و از طرف دیگر چاقی منجر به فشار مضاعف بر سیستم قلب و عروق ، تنفس و مفاصل است که با ورزش بیشازحد از یکسو اشتها زیاد میشود و از سوی دیگر فشار بر قلب ،ریه و مفاصل شدیدتر میشود که گاهی منجر به عوارض غیرقابلجبران میشود.
5- گرفتن اطلاعات غلط در مورد کاهش وزن
اطلاعات غلطی که هیچگاه منبع آنهم مشخص نمیشود و غیرقابلاعتماد است منجر به شکست درروند کاهش وزن میشود پس سعی کنیم فقط از منابع موثق استفاده کنیم.
6- استفاده مکرر از ترازو
کاهش وزن به زمان احتیاج دارد و یکشبه اتفاق نمیافتد هدف شما باید کاهش وزن در طول یک هفته باشد بنابراین بجای اینکه هرروز خودتان را وزن کنید هر هفته یکبار این کار را انجام دهید. اگر هرروز خودتان را وزن کنید افسرده میشوید وزن به آن سرعتی که انتظار دارید کاهش نمییابد و منجر به وسواس فکری میشود.
بیشتربخوانید:
7- تعجیل در کاهش وزن
کاهش وزن«اصولی» نظیر مسافرت با اتومبیل است، یعنی اگر بخواهیم برای رسیدن به مقصد باعجله اقدام کنیم هرچند بار هم که امتحان کنیم بهجز تصادف و آسیب بهوسیله نقلیه و بازگشت به مبدأ هیچ نتیجهای نخواهد داشت پس کاهش وزن باعجله بهجز عوارض جسمی و روحی و بازگشت به وزن اول هیچ نتیجهای نخواهد داشت اما اگر فقط یکبار زمان کافی و لازم را همراه با صبر و حوصله سرمایهگذاری نماییم سالم به مقصد خواهیم رسید. مقصود سالم رسیدن به هدف است. توصیههای درمانی موسسه ملی سلامت برای افراد دارای BMIحدود 27 تا 35 دویست و پنجاه گرم کاهش وزن در هفته و برای افراد دارای BMIبالای 35 حدود نیم کیلو تا 1 کیلوگرم کاهش وزن در هفته است. مردان سریعتر از زنان وزن کم میکنند زیرا توده بدنی خالص و سوختوساز پایه آنها بیشتر است. اشخاص سنگینتر که به دلیل وزن بالاتر انرژی بیشتری مصرف میکنند ، در مقایسه با افراد سبکتر انرژی بیشتری از دست میدهند.
8- غذاهای خوب و بد
بسیاری از مواد غذایی نظیر میوه ،لبنیات ، روغنهای مایع ، سبزیها نشاستهای ، قندهای طبیعی ( خرما ،عسل،کشمش،توت خشک )و انواع مغزها ازلحاظ کیفیت عالی هستند ولی موقع کاهش وزن باید به کالری آنها توجه نمود برخی افراد بهصرف اینکه این مواد غذایی خوب و با کفیت هستند بدون محدودیت استفاده میکنند که دچار اضافهوزن میشوند و برخی مواد مثل چیپس و پفک درعینحال که کالری بالا دارند کیفیت پائین دارند که باید محدود شوند.
9- حذف یک گروه غذایی
همهی گروههای غذایی دریک برنامه غذایی متعادل و اصولی باید وجود داشته باشد افرادی که یک گروه غذایی را حذف میکنند پس از مدتی دچار کمبود تغذیهای ، افت سوختوساز شده و شکست در برنامه کاهش وزن را تجربه خواهند کرد و وزن آنها خیلی سریع برگشت خواهد نمود.
10- اعتقاد غلط مبنی بر مقاومت بدن در برابر کاهش وزن
گاهی به علت تکرار رژیمهای غذایی نادرست و یا به علت داشتن ژن چاقی شخص میپندارد که بدن او نسبت به کاهش وزن مقاوم شده است. مقایسه خود با دیگران و یا انتظار بیشازحد از بدن ( انتظار کاهش وزن 5 کیلوگرم در هفته !!!) نیز از عللی است که باعث میشود احساس پاسخ کند را در خود داشته باشیم.در اصل این اعتقادات غلط است که منجر به مقاومت شده نه علل دیگر.