تاثیر کافئین بر سلامت فرزند شما

خیلی از والدین بااینکه از دادن یک فنجان قهوه به فرزندشان خودداری می‌کنند اما گاه و بیگاه نوشیدنی‌های کافئین‌دار دیگر در اختیار فرزندشان قرار می‌دهند. غذاها و نوشیدنی‌های حاوی کافئین بسیاری وجود دارد اما خیلی خوب است که مصرف کافئین فرزندتان را در حد حداقل نگه دارید.

سازمان بهداشت کانادا توصیه می‌کند که مصرف کافئین بچه‌های خردسال بیشتر از 45 میلی‌گرم در روز نباشد. این دقیقاً برابر با میزان متوسط کافئین موجود در یک بطری نوشابه است.

کافئین چطور بر کودکان اثر می‌گذارد

 

کافئین که محرکی است که به طور یکسان بر بچه‌ها و بزرگترها اثر می‌گذارد، به طور طبیعی در برگ و دانه بسیاری گیاهان تولید می‌شود. کافئین به طور مصنوعی نیز تولید شده و در بعضی غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرد. کافئین از این جهت نوعی دارو نامیده می‌شود که بر سیستم عصبی مرکزی بدن اثر می‌گذارد. در سطوح پایین‌تر موجب هوشیاری و انرژی بیشتر در افراد می‌شود. چه در بزرگسال‌ها و چه در کودکان، کافئین زیاد می‌تواند منجر به مسائل زیر شود:

• برآشفتگی و عصبی بودن

• دل‌درد

• سردرد

• مشکل در تمرکز

• مشکل در خواب

• بالا رفتن ضربان قلب

• بالا رفتن فشارخون

مخصوصاً در بچه‌های کوچکتر نیاز به کافئین خیلی زیادی برای ایجاد این تاثیرات نیست. در زیر به برخی از دلایلی اشاره می‌کنیم که نشان می‌دهد باید مصرف کافئین را برای کودکان کاهش دهید.

• بچه‌ها معمولاً کافئین را از طریق نوشیدن نوشابه‌ها وارد بدن خود می‌کنند. بچه‌هایی که یک یا دو بطری نوشابه در روز مصرف می‌کنند تا 60٪ چاق‌تر از کودکان دیگر هستند.

• نوشیدنی‌های کافئین‌دار معمولاً حاوی کالری پوچ (کالری که هیچ ماده‌مغذی در خود ندارد) هستند و بچه‌هایی که شکم خود را با چنین کالری‌هایی پر می‌کنند، ویتامین و موادمعدنی لازم را از منابع سالم دریافت نکرده و در معرض کمبودهای موادمغذی قرار می‌گیرند. مخصوصاً بچه‌هایی که نوشابه زیادی مصرف می‌کنند (که معمولاً بین کلاس سوم تا ششم شروع می‌شود)، کلسیم لازم موجود در شیر برای ساختن استخوان‌ها و دندان‌های قوی و سالم را دریافت نمی‌کنند.

• مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار شیرین می‌تواند موجب پوسیدگی دندان شود (قند موجود در آن موجب پوسیدگی شده و خاصیت اسیدی آن مینای دندان را از بین می‌برد). اما نوشابه چطور می‌تواند چنین اثری روی دندان بچه‌ها داشته باشد؟ در نظر داشته باشید که یک بطری نوشابه (355 میلی‌لیتری) غیررژیمی معادل 10 قاشق چایخوری شکر و 150 کالری دارد.

• کافئین یک ادرارآور است که باعث از دست رفتن آب بدن از طریق ادرار شده و به کم‌آب‌شدن بدن منجر می‌شود. اما اینکه میزان کافئین موجود در نوشیدنی‌ها برای کم‌آب‌شدن بدن کافی هستند هنوز مشخص نیست. ممکن است به این بستگی داشته باشد که فرد به کافئین مصرفی خود عادت داشته باشد یا نه و اینکه چه میزان کافئین آن روز استفاده کرده است. عاقلانه این است که مصرف کافئین بچه‌ها را در هوای گرم که نیاز به جایگزین کردن آب بخاطر میزان بالای عرق دارند، کاهش دهید.

• قطع ناگهانی مصرف کافئین، بخصوص در کسانیکه عادت به مصرف زیاد آن داشته‌اند نیز تاثیرات جانبی مثل سردرد، درد عضلانی، افسردگی موقتی و آسیب‌پذیری به همراه خواهد داشت.

• کافئین موجب بدتر شدن مشکلات قلبی و اختلالات عصبی می‌شود و بعضی بچه‌ها ممکن است ندانند که در خطر هستند.

اما کافئین مانع رشد نمی‌شود. باوجود اینکه در گذشته دانشمندان نگران این بودند که مصرف کافئین بر رشد کودکان تاثیر بگذارد اما هیچ تحقیقی این موضوع را ثابت نکرده است.

موادغذایی و نوشیدنی‌های کافئین‌دار

بااینکه بیشتر کافئین مصرفی بچه‌ها از نوشابه‌هاست اما کافئین در قهوه، چای، شکلات، بستنی قهوه یا ماست یخی و همچنین داروهای مسکن و برخی داروهای دیگر نیز وجود دارد. بعضی والدین بجای نوشابه به فرزندان خود چای یخی می‌دهند و تصور می‌کنند که جایگزین بهتری است اما چای یخی هم قند و هم کافئین بیشتری در خود دارد.

در زیر مقایسه‌ای بین محتوای کافئین برخی نوشیدنی‌ها انجام داده‌ایم:

 

حساسیت به کافئین چیست؟

حساسیت کافئین به میزانی کافئین اطلاق می‌شود که تاثیری در بدن فرد ایجاد کند که در افراد مختلف متفاوت است. به طور متوسط، هرچه سن فرد کمتر باشد، برای ایجاد عوارض‌جانبی به کافئین کمتری نیاز است. اما، حساسیت کافئین با مصرف روزانه کافئین ایجاد می‌شود.

افرادیکه به طور مرتب از نوشیدنی‌های کافئین‌دار استفاده می‌کنند، خیلی زود از حساسیت آنها به آن کاسته می‌شود. این یعنی آنها برای ایجاد این تاثیرات به میزان بیشتری کافئین نیاز خواهند داشت. بنابراین هرچه بچه‌ها کافئین بیشتری استفاده کنند، برای ایجاد آن تاثیرات به کافئین باز هم بیشتری نیاز خواهند داشت.

بچه‌های کوچکتر حساسیت بیشتری به کافئین نشان می‌دهند زیرا به اندازه بچه‌ها بزرگتر یا بزرگسال‌ها در معرض آن قرار نگرفته‌اند.

کافئین طی چند ساعت در بدن شروع به حرکت می‌کند و بعد از طریق ادرار دفع می‌شود. کافئین در بدن ذخیره نمی‌شود

کاهش مصرف کافئین

آیا می‌توانید مصرف کافئین کودکان را به کلی قطع کنید؟ مطمئناً می‌توانید! بهترین راه برای این منظور حذف نوشابه از برنامه‌غذایی آنهاست. به جای آن به آنها شیر، آب، یا آبمیوه بدهید. البته هنوز هم می‌توانید به آنها چای یا سودا بدهید البته به شرطی که بدون کافئین باشد.

اگر فرزند نوجوانتان عادت به نوشیدن قهوه کرده است، باید بدانید که یک فنجان در روز ممکن است خیلی زود تبدیل به چند فنجان شود (مخصوصاً اگر فرزندتان برای بیدار ماندن از آن استفاده می‌کند).

بهترین راه برای کاهش مصرف قهوه، کم‌ کردن تدریجی آن است. درغیراینصورت، فرزندتان دچار سردرد، افسردگی و علائم دیگر خواهد شد. سعی کنید نوشیدنی‌های بدون‌کافئین را جایگزین نوشابه و قهوه کنید. دقت کنید که فرزندتان در روز چند نوشیدنی کافئین‌دار مصرف می‌کند و یک نوشیدنی آن در هفته را با یک نوشیدنی بدون‌کافئین جایگزین کنید تااینکه کافئین مصرفی او کم‌کم به کمتر از 100 میلی‌گرم برسد.

فردی که مشغول ترک کافئین است ممکن است دچار خستگی شود، بهترین راهکار این است که استراحت کنید نه اینکه به کافئین بیشتر روی آورید. نگران نباشید، این روش بدن برای این است که بگوید به استراحت بیشتری نیاز دارید و مطمئن باشید بعد از چند روز به وضعیت عادی برخواهید گشت.

هیچ اشکالی ندارد که اجازه دهید فرزندتان آزادانه از کیک شکلاتی تولد دوستش لذت ببرد یا در یک روز سرد زمستانی شکلات داغ بنوشد اما یادتان باشد همیشه تعادل را رعایت کنید و مصرف کافئین فرزندتان را تحت کنترل داشته باشید.