اویس کیانی رئیس سابق هیات‌مدیره انجمن کشوری راهنمایان گردشگری درباره تورهای مجازی و بهره‌گیری از آن در دوران کرونا به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: تورهای مجازی که به آنها تورهای 360 درجه هم می‌گوییم در دوران کرونا از رونق خوبی برخوردار شده و در کشورهایی که به لحاظ زیرساختی آماده بودند زودتر از سایرین راه‌افتاد.او در همین زمینه به مواردی مانند «Airbnb» و «Booking» اشاره و اضافه میکند: علاوه بر اینکه این شرکت‌ها توانستند خود را با وضعیت جدید تطبیق دهند شاهد راه افتادن کمپانی‌هایی با هدف برگزاری تورهای مجازی بودیم که گردش مالی قابل‌توجهی هم به خود اختصاص دادند.کیانی همچنین تغییرات ایجاد شده در اینستاگرام، فیس‌بوک و گوگل را به انطباق آنها با کرونا مربوط می‌داند و عنوان میکند: پلت‌فرم‌هایی مانند زوم هم تلاش کردند سرمایه‌گذاری‌های ویژه‌ای در این حوزه انجام داده و مخاطبان خود را گسترش و بازار جدیدی برای خود شکل دهند.
او همچنین از همکاری توراپراتورها با راهنمایان سایر کشورها در دوران کرونا خبر داده و می‌گوید: در این دوره شاهد برگزاری تورهای آنلاین بودیم که با همکاری توراپراتورها با راهنمایان کشور مقصد با رعایت آداب خاص و پروتکل‌ها بود و براساس قواعد و استانداردهای خاص خود انجام شدند.به گفته این فعال حوزه گردشگری برای اجرای تورهای آنلاین مجموعه‌ای از سرفصل‌های آموزشی طراحی شده تا راهنما بتواند کار خود را به بهترین نحو انجام دهد. کیانی در این زمینه می‌افزاید: شکل ارائه در خیابانی که دو طرف آن دارای آثار تاریخی است چگونه باید باشد یا چطور می‌توانیم میدان نقش جهان را به گردشگرانی که امکان بازدید حضوری ندارند معرفی کنیم آن هم در زمانی محدود که برایش جذابیت ایجاد کند، اینکه زاویه دوربین چطور باشد، یک یا دو راهنما داشته باشیم و... همگی در این سرفصل‌ها آمده است همان‌طور که در شرایط غیرپاندمی و عادی هم ما مجموعه‌ای از استانداردها را برای راهنمایان داشتیم. به‌عنوان مثال راهنما برای بازدید موزه اگر ویترین‌ها به شکل زیگزاگی بود می‌دانست چطور باید حرکت کند، کجا بایستد تا همه او را ببینند، چطور پاسخ سوالات را بدهد و... حال در شرایط تور مجازی هم باید راهنما مجموعه‌ای از آداب و استانداردها را در نظر بگیرد.
کیانی در این باره که آیا زیرساخت‌ها در ایران برای این کار فراهم است می‌گوید: ما راهنمایان خوب و جاذبه‌های فراوان در کشور داریم اما متاسفانه روحیه راهنمایان‌مان در شرایط کرونا خوب نیست. در این دوره شاهد بودیم برخی راهنمایان به شکل خودجوش با پلت‌فرم‌هایی که در اختیار داشتند کارهایی انجام دادند اما در این زمینه توفیق مالی نداشتند و تنها به لحاظ افزایش جنبه اعتباری کارشان موفق بودند. این درحالی است که ما توراپراتورهایی در اروپا داریم که می‌خواهند به مشتریان خود، ایران را معرفی کنند و نمونه آن را برای تبریز، بخشی از تهران و... انجام دادیم. بنابراین می‌توان گفت حتی در فضای پاندمی و کرونا هم قابلیت کار کردن در حوزه گردشگری وجود دارد.
او با اشاره به اینکه در محتواسازی یک بخش تولید و بخش دیگر مدیریت است، می‌افزاید: در مدیریت دو فاکتور توزیع و مارکتینگ وجود دارد که این بخش می‌تواند توسط آژانس‌ها که امکان انتقال مالی از خارج از کشور و بستن قراردادهای بین‌المللی را دارند فراهم شود. بنابراین راهنمای گردشگری می‌تواند پس از گذراندن دوره و آماده کردن پکیج خود، آن را به آژانس‌ها بفروشد. ما نمونه این پکیج را درباره میدان نقش جهان داشتیم که البته با نرخ پایینی به گردشگران اروپایی و به ازای هر گردشگر 10 دلار توسط یک آژانس عرضه شد درحالی‌که تور یک ساعته استانبول برای 100 گردشگر به قیمت 50 دلار فروخته شده بود.
این فعال حوزه گردشگری درباره حق‌الزحمه راهنمایان برای چنین تورهایی عنوان میکند: به نسبت زمانی که راهنما برای اجرای تور مجازی و تهیه کردن آن می‌گذارد درآمدی برای او تعلق می‌گیرد. خوشبختانه راهنمایان ما به‌ویژه در دوران پاندمی در مورد تهیه محتوا بسیار فعال شده‌اند اما همچنان با مشکلاتی در حوزه مدیریت مواجهیم. به‌عنوان مثال کپشن زدن‌ها اغلب درست نیست یا به تجاری کردن آنها فکر نمی‌کنند. راهنماها زمان زیادی برای معرفی شهرهایشان صرف می‌کنند از این‌رو باید بتوانند در حوزه مدیریت هم خود را قوی کنند تا ارزش افزوده‌ای برایشان به همراه داشته باشد.او با اشاره به اینکه ساده‌‌ترین کار زانوی غم بغل گرفتن و گلایه از دولت است، می‌گوید: به جای انتقاد از دولت که کاری از پیش نمی‌برد نگاهی به تجربه‌های جهانی بیندازیم. راهنمای ما نباید تنها دلخوش به لایک‌های اینستاگرام باشد بلکه باید بتواند از زحمات خود بهره مالی بگیرد و بازار جدیدی را شکل دهد.
