فلورا شادلویی؛ روانشناس بالینی
افسردگی چگونه احساسی است؟
احساس افسردگی بسیار قوی‌تر، طولانی‌تر و ناخوشایندتر از دوره‌های کوتاه غمگینی است که همه ما گهگاه آن را تجربه کرده‌ایم.
حتی ممکن است روزها، هفته‌ها و ماه‌ها ادامه پیدا کند. بیشتر افراد در زمان افسردگی پنج یا شش نشانه زیر را در خود احساس می‌کنند. شما نیز می‌توانید با پاسخگویی به پرسش‌های زیر بود یا نبود نشانههای افسردگی را در مورد خویش بررسی کنید.
بیشتر وقت‌ها احساس ناشادی می‌کنید؟
علایق خود را از دست داده و از کسب لذت ناتوانید؟
نمی‌توانید مثل گذشته از پس مشکلات خود برآیید؟
احساس خستگی می‌کنید؟
ناآرام یا بی‌قرارید؟
کاهش وزن و اشتها دارید؟
دیر به خواب می‌روید و برخلاف همیشه زود بیدار می‌شوید؟
میل جنسی‌تان کاهش یافته است؟
اطمینان به خود را از دست داده‌اید؟
احساس بی‌ارزشی و ناامیدی می‌کنید؟
از مردم دوری می‌کنید؟
تحریک‌پذیر شده‌اید؟
احساس بدی در زمان‌های خاصی از روز دارید؟ (معمولا صبح‌ها)
از زندگی خسته شده‌اید و ترجیح می‌دهید زندگی‌تان به پایان برسد؟
به خودکشی فکر می‌کنید؟
عواملی که در بروز افسردگی نقش دارند
رویدادهای زندگی
بسیار عادی است که هنگام روبه‌رو شدن با یک فاجعه غم‌انگیز مانند داغدیدگی، طلاق یا از دست دادن شغل، افسرده شویم.
شرایط و موقعیت‌ها
اگر ما تنهاییم، دوستی نداریم، تحت فشار روانی هستیم، نگرانی‌های دیگری داشته و یا از نظر جسمی افت کرده‌ایم، بیشتر احتمال دارد که افسرده شویم.
بیماری جسمی
وقتی دچار بیماری جسمی هستیم، افسردگی بیشتر به سراغمان می‌آید؛
از جـمله بیماری‌های کشنده مانند سرطان، بیماری‌های قلبی و نیز دردهای مزمن و آزاردهنده مثل ورم مفاصل و برونشیت.
شخصیت
هر فردی احتمال دارد افسرده شود، اما برخی افراد احتمال بیشتری برای افسرده شدن دارند و این به دلیل ساختار زیست‌شناختی بدن آنها، تجربیات ابتدایی زندگی‌شان یا هر دو عامل است.
الکل
افرادی که در نوشیدن الکل افراط می‌کنند، دچار افسردگی می‌شوند و احتمال خودکشی در آنها بیش از بقیه است. البته هنوز مشخص نیست که ابتدا افسردگی در آنها ایجاد شده، بعد به مصرف الکل روی آورده‌اند و یا مصرف زیاد الکل موجب افسردگی آنها شده است.
جنسیت
زنان بیش از مردان افسرده می‌شوند؛ شاید به این دلیل که مردان کمتر احساسات‌شان را بروز می‌دهند و اغلب بر روی آن سرپوش می‌گذارند و بیشتر با عصبانیت و کشیدن سیگار واکنش نشان می‌دهند. نقش اجتماعی، وضعیت هورمونی و نوع برخورد آنها نیز با مشکلات متفاوت است.
ژن‌ها
افسردگی می‌تواند ارثی باشد. اگر یکی از والدین شما به افسردگی شدید مبتلا باشد، احتمال ابتلا به افسردگی هشت برابر می‌شود.
چه زمانی باید در جستجوی کمک بود؟
وقتی احساس افسردگی شما بدتر از همیشه بوده و رو به بهبود نباشد.
وقتی احساس افسردگی بر کار، علایق و احساسات شما نسبت به خانواده و دوستان اثر گذاشته باشد.
اگر احساس می‌کنید زندگی ارزشی ندارد و دیگران بدون شما بهتر خواهند بود.
کافیست با یک خویشاوند یا یک دوست که قادر است در این مسیر ناهموار زندگی به یاری‌تان بیاید، مشورت کنید. اگر از این طریق کمک نشدید، می‌توانید با یک روانپزشک یا روانشناس بالینی در این مورد صحبت کنید. باید بدانید که دوستان و خانواده‌تان توجه ویژه‌ای به شما دارند و برای شما نگرانند.
چگونه به خود کمک می‌کنید؟
سعی نکنید بار مشکلات را به تنهایی به دوش بکشید.
خود را مشغول کنید و کاری انجام دهید؛ حتی اگر کار سبکی باشد.
تغذیه مناسب داشته باشید.
در صورت اشکال در به خواب رفتن، ذهن خود را با گوش دادن به رادیو یا تماشای تلویزیون مشغول نگه دارید تا کمتر احساس اضطراب کنید و راحت‌تر آماده خوابیدن شوید.
از نوشیدن الکل خودداری کنید.
از ورزش و تفریح‌های سالم استفاده کنید؛ حتی اگر پیاده‌روی باشد.
علت افسردگی را پیدا کنید.
امیدوار باشید و به یاد داشته باشید که شما از مشکلی رنج می‌برید که مردمان بسیاری گرفتار آنند و می‌توانید بر آن پیروز شوید؛ هر چند در حال حاضر باور آن برای‌تان دشوار باشد.
چه باید کرد؟
اگر متوجه نشانههای افسردگی در خود شده‌اید، می‌توانید با مراجعه به روانپزشک یا روانشناس بالینی در مورد مشکل خود صحبت کنید. ممکن است داروهای ضد افسردگی برای‌تان تجویز شود یا درمان غیردارویی یا هر دو با هم.
روان‌درمانی یا مشاوره
گاهی بیان احساسات واقعی حتی برای نزدیک‌ترین دوست بسیار دشوار و با یک مشاور ورزیده یا یک درمانگر بسیار آسان‌تر است. اگر غصه‌ها را از سینه خود بیرون بریزید، سبک می‌شوید. اگر کسی را دارید که به شما نزدیک است و شما را بهتر درک می‌کند و توجه بیشتری به شما دارد، احساس بهتری خواهید داشت.
داروهای ضدافسردگی و عوارض آنها
بیشتر مردم اولین نشانههای افسردگی را با پزشک عمومی در میان می‌گذارند و اولین تجویز، داروهای ضد افسردگی از سوی پزشک عمومی است که در صورت لزوم بیمار به جهت مداخله‌های تخصصی‌تر به روانپزشک ارجاع می‌شود. در سال‌های اخیر داروهایی با اثربخشی بالا و عوارض بسیار کم ساخته شده‌اند. مردم اغلب نگران آن هستند که داروهای ضد افسردگی اعتیادآور باشند؛ ولی این داروها برخلاف داروهای آرامبخش ایجاد وابستگی نمی‌کنند. البته هرگز نباید ناگهان داروهای تجویزشده را قطع و باید طبق توصیه پزشک عمل کرد.
چگونه می‌توان به فردی که افسرده است کمک کرد؟
شنونده خوبی باشید؛ حتی اگر مجبور به شنیدن مطالب تکراری هستید.
آنها را به صحبت کردن تشویق کنید و کمک کنید بعضی فعالیت‌های روزمره گذشته را انجام دهند.
به آنها اطمینان دهید که حال‌شان بهتر خواهد شد.
مطمئن شوید به اندازه کافی غذا می‌خورند.
به آنها توصیه و کمک کنید از مصرف الکل بپرهیزند.
اگر حال‌شان رو به وخامت است و شروع صحبت‌شان با جملات ناامیدکننده و بی‌میلی نسبت به ادامه زندگی است و ممکن است به خود آسیب برسانند، آنها را جدی بگیرید و مطمئن شوید که در این باره با پزشک‌شان صحبت خواهند کرد.
سعی کنید به آنها بقبولانید که باید درمان شوند و تشویق‌شان کنید به روانپزشک یا روانشناس بالینی مراجعه کنند.
