سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.
******
** تعامل دولت رئیسی با آمریکا موجب «رفاه ملی» می شود
«مهدی ذاکریان» فعال سیاسی اصلاح طلب در مصاحبه با روزنامه شرق در پاسخ به این سوال که «مهم‌ترین پرونده‌هایی که روی میز دستگاه دیپلماسی دولت آینده قرار می‌گیرد، چه پرونده‌هایی خواهد بود و به چه مسائلی نیاز خواهد بود که در اولویت رسیدگی شود؟» گفت:«در موضوع سیاست خارجی باید دقت شود که چه نوع روابط خارجی می‌تواند منجر به رفاه ملی و معیشت بهتر مردم شود که این مستلزم تعامل اقتصادی با کشورهای پیشرفته صنعتی و اقتصادی در دنیاست. کارکردن با کشورهایی که در حوزه اقتصاد موفق هستند؛ مانند کارکردن با ایالات متحده آمریکا، ژاپن، کره جنوبی، چین، بریتانیا، آلمان، کشورهایی صنعتی عمده دنیا که تولیدات صنعتی موفقی دارند».
ذاکریان در ادامه گفت:«بنابراین ایران در روابط خارجی خودش اگر روابط اقتصادی و صنعتی می‌خواهد، باید برای دستیابی به رفاه مردم پیش‌بینی کند و روابط با این کشورها یک پرونده است که باید بیاید روی میز».
اصلاح طلبان علیرغم تجربه پرهزینه «سیاست خارجی دولت روحانی»، همچنان اصرار دارند که این تجربه خسارت بار را به دولت بعدی تعمیم دهند.
دولت آقای روحانی و وزارت خارجه این دولت به ریاست ظریف در 8 سال اخیر با بکارگیری دیپلماسی انفعالی، هم در روند پیشرفت صنعت هسته ای اخلال ایجاد کرد و هم تحریم ها را گسترده تر کرد و هم ارزش پول ملی را به شدت کاهش داد.
دولت روحانی نتوانست رویکرد بسیار مهم «عزت، حکمت و مصلحت» را در سیاست خارجی پی بگیرد و همین مسئله خسارت های زیادی به کشور تحمیل کرد.
یکی از نقاط ضعف اساسی دولت روحانی، اعتماد بلاوجه به آمریکا و اروپا بود. اگر قرار بود که تعامل با آمریکا موجب رفاه ملی شود، در دولت روحانی از دلار 3 هزارتومانی به دلار 24 هزارتومانی نمی رسیدیم.
اگر تعامل با آمریکا، برای مردم ایران رفاه ملی در پی داشت، در این 8 سال آنچنان رونق اقتصادی در کشور ایجاد می شد که دیگر مردم هیچ نیازی به پول یارانه احساس نمی کردند.
رفاه ملی و ارتقای معیشت مردم در گروی اجرای دقیق اقتصاد مقاومتی، توجه ویژه به رونق تولید و اعتماد به توان داخلی و بهره مندی از استعدادهای عظیم جوانان نخبه و انقلابی و همچنین بکارگیری دیپلماسی مقتدرانه است.
** بسیاری از مدیران دولت روحانی «فرصت طلب» بودند
«جلال میرزایی» رئیس فراکسیون امید مجلس دهم در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت:«در بدنه دولت آقای روحانی ما شاهد افراد و عناصر فرصت‌طلب زیادی بودیم که هیچ دغدغه‌ای نسبت به حفظ پایگاه اجتماعی دولت نداشتند و اصلا در این رابطه احساس مسوولیتی نمی‌کردند».
میرزایی در ادامه نوشت:«در واقع دغدغه بسیاری از مدیران دولت روحانی نه تقویت همکاری جمعی در راستای رسیدن به اهداف دولت بلکه حفظ منافع شخصی بود؛ ترجیح این عده که در همه حوزه‌های دولت به وفور حضور داشتند انفرادی کار کردن آن‌هم در راستای حفظ قدرت و تامین منافع شخصی بود».
کارنامه دولت روحانی قابل دفاع نیست. این مسئله در کنار رای حدود دو میلیون و چهارصد هزار نفری کاندیدای مورد حمایت اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری، جریان اصلاحات را با سردرگمی مواجه کرده است.
بر همین اساس این طیف در شرایطی که تنها چند هفته تا پایان دولت روحانی باقی مانده است، تازه به یاد نقاط ضعف دولت افتاده و دولت روحانی را آماج تندترین انتقادات قرار می دهند.
اصلاح طلبان تا پیش از این، قصور و تقصیرهای دولت روحانی را به گردن تحریم، کرونا، سیل، زلزله، ترامپ و دولت پنهان می انداختند. این در حالی است که علت اصلی کارنامه غیرقابل دفاع دولت روحانی، در عملکرد بسیار ضعیف خود دولت نهفته است.
در همی رابطه، چندی پیش «غلامحسین کرباسچی» فعال سیاسی اصلاح طلب گفته بود:«به نظر من مشکل دولت دوم روحانی، بیش از آنکه به عوامل خارجی و آمدن ترامپ یا مسائل داخلی بیرون دولت و کارشکنی‌های مخالفان داخلی نسبتی داشته باشد، به خود این دولت و عملکردش در این دوره، یعنی از فردای انتخابات 29 اردیبهشت‌ماه 96 مربوط است؛ چنان‌که در دولت دوم روحانی از انتخاب نیروها تا انتخاب سیاست‌های خود، رویکردهایی پیش گرفته شد که مسبب وضعیت امروز است... بحران مدیریت مدیران ناکارآمد در دولت اول آقای روحانی در دولت دوم نیز نمایان شد و مشکلات امروز را به وجود آورد».
روزنامه آرمان نیز چندی پیش در مطلبی نوشته بود: «می‌گویند رئیس‌جمهور روحانی بدشانس است. ترامپ، سیل، زلزله و ملخ همه از نشانه‌های بدشانسی حسن روحانی است! اما آیا واقعاً می‌شود سرنوشت یک کشور را به شانس گره زد؟ نه؛ اداره کشور هیچ ارتباطی با شانس ندارد. امور تنها با تدبیر و عقلانیت اداره می‌شود و به‌سمت پیشرفت حرکت می‌کند…شانس هیچ جایی در ایفای وظیفه دولتمردان ندارد. نه‌تنها روحانی بلکه هر رئیس‌جمهور دیگری هم دچار این حوادث می‌شد، نمی‌شد او را بدشانس نامید. لطفاً بی‌تدبیری را بدشانسی ننامیم».
**اراده‌ای وجود داشت که موفقیت برجام به نام روحانی ثبت نشود
«فیاض زاهد» عضو ستاد انتخاباتی کروبی در انتخابات 88 که با مدرک «تاریخ» در دولت روحانی مشاور ارشد دو وزارتخانه مهم اقتصادی بوده است، در یادداشتی در روزنامه آرمان نوشت:« تصمیمات مربوط به برجام به‌خواست عالی‌ترین مقامات کشور صورت گرفته و پیش رفته است و اگر الان هم به نتیجه نرسیده بیشتر یک درخواست سیاسی بوده، هم از داخل ایران و هم از داخل کشور. به این جهت که اراده‌ای وجود داشته است که این موفقیت به نام دولت حسن روحانی ثبت نشود».
زاهد در ادامه نوشت:«ما از برجام خارج نشدیم و بخشی از این‌ها به دلیل استدلالات دولت مستقر بود و فهم آنها از اینکه خروج ایران از برجام فشارهای اقتصادی و بین‌المللی را تشدید می‌کند...خارج نشدن ما از برجام هیچ سودی هم نداشته باشد این مزیت را داشت که ما را مجددا وارد ذیل فصل هفت منشور سازمان ملل نکرد».
برجام به نتیجه نرسید؛ چرا؟! به این دلیل که آقای ظریف در حساس ترین مقطع مذاکرات گفت «امضای هر توافقی، بهتر از عدم توافق است»! این در حالی است که در همان مقطع «جان کری» وزیر خارجه دولت اوباما گفت «عدم توافق، بهتر از توافق بد است».
برجام به نتیجه نرسید، چرا که در شرایطی که آمریکا به قاتل زنجیره ای توافقات بین المللی مشهور بود، مقامات ارشد دولت روحانی تاکید کردند که «امضای وزیر خارجه آمریکا تضمین است و ما از اجرای برجام اطمینان داریم»!
برجام به نتیجه نرسید، چرا که دولت روحانی و وزارت خارجه به ریاست ظریف در اقدامی عجیب، تمامی تعهدات ایران را پیش دستانه و به صورت فوری و با عجله انجام دادند و سپس به انتظار نشستند تا طرفی که به قاتل زنجیره ای توافقات بین المللی مشهور است، به تعهدات خود عمل کند.
برجام به نتیجه نرسید، چرا که دولت آقای روحانی به 28 شرط ابلاغی برای اجرای برجام عمل نکرد.
برجام به نتیجه نرسید، چرا که علیرغم نقض فاحش برجام توسط دولت آمریکا، مقامات ارشد دولت روحانی تاکید کردند که درست است که برجام نقض شده ولی هنوز با نقض فاحش برجام فاصله داریم!
برجام به نتیجه نرسید، چرا که روحانی و ظریف معتقد بودند که دولت های بعدی آمریکا به هیچ عنوان نمی توانند از برجام خارج شوند و اگر هم خارج شوند، اروپا و سایر کشورها با آمریکا همراهی نخواهند کرد.
طیف اصلاح طلب اکنون در پی آن است تا با ترفندهای مختلف، موفقیت های احتمالی دولت سیزدهم در حوزه سیاست خارجی را به نفع خود مصادره کند.
هر چه قدر که پیروزی اخلاقی در برجام و دورشدن سایه جنگ به واسطه برجام، توسط افکارعمومی پذیرفته شد، این ترفندهای نخ نما نیز پذیرفته خواهد شد.