احتمال بروز سرطان ریه در کارگرانی که با آزبست سر و کار دارند و سیگار می‌کشند، 50 برابر افراد عادی جامعه می‌باشد. از طرفی در یک کارگر آزبست‌کار که سیگار نمی‌کشد، احتمال ابتلا به سرطان ریه فقط 5 برابر افراد غیرسیگاری است.
استنشاق دود سیگار توسط نزدیکان افراد سیگاری
مطالعات نشان داده است که همسران افراد سیگاری به علت تنفس طولانی‌مدت دود سیگار همسران‌شان، در معرض ابتلا به سرطان ریه می‌باشند. همسران افرادی که در طی روز بیش از 20 سیگار در خانه می‌کشند، دو برابر افراد طبیعی در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار می‌گیرند. تماس طولانی با دود سیگار افراد دیگر در محیط کار نیز احتمال سرطان را افزایش می‌دهد.
کودکانی که والدین سیگاری دارند نیز بیشتر در معرض خطر عفونت‌‌های تنفسی هستند. مطالعات نشان داده است مادرانی که در طول دوران بارداری در معرض دود سیگار دیگران قرار دارند، فرزندان کم‌وزن‌تری به دنیا می‌آورند.
تشخیص
علائمی که در بیمار تظاهر می‌کند، در تمام انواع سرطان ریه مشابه می‌باشد. چون تومور (توده سرطانی) مثل یک جسم خارجی در مسیر راه‌های هوایی است، سرفه‌های مکرر برای خارج کردن آن ایجاد می‌شود. این سرفه‌های مزمن ممکن است باعث صدمه تومور و پیدا شدن خون در خلط شود. از طرف دیگر، غدد مترشحه مخاط نیز به دلیل تحریکات ناشی از دود سیگار، باعث ترشح مقادیر بیشتر مخاط می‌شوند که باید با سرفه دفع شوند.
در مراحل پیشرفته‌تر، ممکن است تومور یک راه هوایی را به طور کامل مسدود کند و باعث ایجاد عفونت در پشت محل انسداد شود. معمولا بیماران مبتلا به سرطان ریه از افزایش سرفه، تب و گاه درد قفسه سینه شکایت می‌کنند، زیرا انسداد راه‌های هوایی، مانع تخلیه موثر ترشحات ریه شده، بنابراین در پشت محل انسداد عفونت ایجاد می‌شود و حتی در صورتی که عفونت با مصرف آنتی‌بیوتیک کنترل شود، علائم آن باقی می‌ماند.
روش‌های تشخیص
روش‌های مختلفی برای تشخیص و بررسی سرطان ریه وجود دارد از جمله:
- جمع‌آوری خلط و آزمایش میکروسکوپی: این آزمایش ممکن است سلول‌های بدخیمی را که از تومور جدا شده‌اند، نشان دهد.
- بررسی برونکوسکوپیک راه‌های هوایی: در این بررسی، پزشک لوله‌ای را از طریق دهان یا بینی به داخل راه‌های هوایی ریه می‌فرستد. تومور از طریق برونکوسکوپ برداشته شده و برای آزمایش زیر میکروسکوپیک ارسال می‌شود.
- بیوپسی سوزنی (نمونه‌برداری با استفاده از سوزن): وقتی تومور در منطقه‌ای است که در دسترس برونکوسکوپ نیست و تشخیص داده نمی‌شود، با بی‌حسی موضعی، سوزن نازکی از طریق جداره قفسه صدری مستقیما یا با راهنمایی اشعه X به سمت تومور هدایت شده؛ سپس تکه کوچکی از بافت برداشته و برای مطالعه میکروسکوپی ارسال می‌شود.
- مدیا ستینوسکوپی: اطلاعات بیشتر در مورد تومور با ایجاد یک شکاف کوچک درست بالای استخوان جناغ و عبور دادن یک لوله از آن به سمت پایین برای مشاهده غدد لنفاوی نزدیک ریه، به دست می‌آید. این عمل مدیاستینوسکوپی نامیده می‌شود.
چنانچه نکته غیرطبیعی مشاهده شود، بیوپسی (نمونه‌برداری) انجام خواهد گرفت.
- سی‌تی‌اسکن: این روش به پزشک برای تشخیص گسترش هر نوع سرطان در ریه کمک می‌کند. اگر با راه‌های ذکرشده، نتوان به تشخیص مناسبی رسید، نمونه‌برداری با عمل جراحی انجام خواهد شد.
درمان
پس از تشخیص سرطان ریه و تعیین میزان گسترش آن، تصمیم‌گیری در مورد نوع درمان بر اساس شرایط بیمار و بیماری انجام می‌شود؛ بنابراین ممکن است روش درمان در بیماران مختلف متفاوت باشد.
همه سرطان‌های ریه شبیه هم نیستند و بیماران نیز بر حسب مقاومت در برابر گسترش بیماری متفاوت می‌باشند. بعضی از سرطان‌ها به سرعت گسترش می‌یابند، در حالی که بعضی دیگر رشد کندی دارند و در مراحل آخر بیماری گسترش می‌یابند؛ از این‌رو پزشکان برحسب مورد راجع به درمان بیماری با جراحی، رادیوتراپی (پرتودرمانی)، شیمیدرمانی یا ترکیبی از آنها تصمیم می‌گیرند.
اگر تومور کاملا محدود و جراحی قابل انجام باشد، 35-30 درصد بیماران طول عمر پنج‌ساله خوبی بعد از عمل خواهند داشت.
رادیوتراپی در مواردی که تومور به طول کامل برداشته نشده یا شرایط بیمار اجازه عمل را نمی‌دهد، درمان مناسبی خواهد بود. در گذشته شیمیدرمانی در صورتی استفاده می‌شد که شواهدی از گسترش تومور به سایر قسمت‌های بدن دیده شده باشد، ولی امروزه در موارد دیگری از سرطان ریه هم شیمیدرمانی کاربرد دارد.
شیمیدرمانی درمان انتخابی سرطان «سلول کوچک» ریه است. همیشه به خاطر داشته باشید، عدم مصرف دخانیات عاقلانه‌ترین راه مبارزه و پیشگیری از سرطان ریه می‌باشد.
علائم هشداردهنده سرطان را بشناسید
با تشخیص سرطان در مراحل ابتدایی می‌توان آن را بموقع درمان کرد. علائم زیر می‌توانند نشانه‌ای از وجود سرطان باشند. اگر هر یک از علائم زیر را در خود یافتید، حتما با پزشک‌تان مشورت کنید:
- تغییر در عادت دفع مدفوع یا ادرار و همچنین پیدا شدن خون در مدفوع یا ادرار
- زخم‌های پوستی که بعد از دو هفته بهبود نیافته‌اند.
- خونریزی یا ترشح غیرطبیعی از مجاری طبیعی بدن
- توده یا برآمدگی در پستان یا هر نقطه دیگر از بدن
- هرگونه تغییر در زگیل یا خال‌های موجود در بدن
- سرفه‌های مداوم یا گرفتگی مزمن صدا
به خاطر داشته باشید که این علائم در بیماری‌های خوش‌خیم هم دیده می‌شوند، ولی برای تشخیص سرطان حتما باید با پزشک خود مشورت کنید.
برای خواندن بخش اول- سرطان ریه- اینجا کلیک کنید.