دکتر منوچهر قارونی؛ متخصص قلب و عروق
دردهای قلبی که مربوط به تنگی عروق کرونر است، با توجه به اینکه ممکن است دردهای قلبی و کلیه دردهای ناحیه احشایی، در ناحیه‌ای غیر از ناحیه عضو مبتلا احساس شوند، تشخیص افتراقی‌های زیادی پیدا می‌کنند. همان گونه که در مقالات قبلی نیز ذکر شد، دردهایی که مربوط به تنگی عروق کرونر است، با انتشار به اعضاء دیگر مانند: انتشار به دست چپ یا دست راست، انتشار به فک تحتانی و یا حتی انتشار به ناحیه معده و اپی‌گاستر نمایان می‌شود.
تشخیص افتراقی دردهای قلبی
با توجه به اینکه دردها در ناحیه دیگری غیر از ناحیه مبتلا احساس می‌شوند، ممکن است با بیماری با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته شود، این بیماری‌ها که به شرح زیر می‌باشد:
1- آرتروز گردن: در این حالت به تصور اینکه درد به دست‌ها انتشار پیدا می‌کند و مشکل مربوط به ناحیه گردن است، با گرفتن عکس‌های رادیوگرافی از ناحیه گردن و مشاهده استئوفیت، بلافاصله تشخیص آرتروز داده می‌شود.
2- ناراحتی معده: در این حالت با بروز مشکلاتی نظیر درد ناحیه اپی‌گاستر همراه با آروغ زدن است، تشخیص ناراحتی معده داده می‌شود معمولا در این حالت احساس نفخ و آروغ زدن را به خوردن غذاهای سنگین و دیرهضم نسبت می‌دهند.3- احساس بغض و فشار در گردن: گاه با بروز این حالت نیز به اشتباه تشخیص ناراحتی عصبی داده می‌شود.
4- درد ناحیه فک تحتانی: درد این ناحیه را معمولا، ناشی از وجود دندان‌های خراب می‌دانند. و با مراجعه به دندانپزشک و مشاهده دندان‌های خراب (که معمولا در دهان هر بیماری وجود دارد)، با توجه به اینکه بیمار معمولا در سن میانسالی است، گاه با معالجه مشکلات دندانی و به تصور اینکه مشکلات برطرف شده، به فکر ناراحتی قلبی نمی‌افتیم.
5- یکی دیگر از تشخیص‌های افتراقی مهم، که در اکثر موارد اشتباه می‌شود، «Disection» آئورت است، این حالت در افرادی که دارای قدی بلند و لاغر و پاهای کشیده هستند، افرادی که دارای فشار خون بالا هستند، بیماران دیابتیک، ممکن است به ناگهان آئورت در قسمت اینتیما پاره شده، و خون در جدار آئورت پیشرفت کند که باعث ایجاد درد وحشتناکی می‌شود، این درد حتی از درد انفارکتوس نیز شدیدتر و بدتر است، در این حالت DISECTION باعث بسته شدن قسمتی از آئورت شده و تغییرات نوار مانند «MI» به صورت «ST elevation» است که در اکثر موارد؛ اشتباه بیمار را در بخش ccu بستری می‌کنند و سرم TNG می‌دهند که عوارض Disection را بدتر و خطرناکتر می‌کند.
6-درد عضلانی گاه بروز دردهای عضلانی، به علت سرماخوردگی با قولنج همراه است و بیمار از درد ناحیه خاصی شکایت دارد، این موارد مربوط به دردهای ماسکولار بوده، درد قلبی نیست.
نکته 1: گاه افراد با خوردن چای یا قهوه، دچار ریفلاکس می‌شوند. در این حالت با برگشت اسید معده به ناحیه «ازوفاژ» دردی شبیه درد قلبی ایجاد می‌کند، در این مورد باید این نوع درد با دقت، بررسی شده با درد قلبی تشخیص افتراقی داده شود.
نکته 2: اصولا هر دردی از ناحیه ناف به بالا و از ناحیه فک تحتانی به پایین که در ناحیه جلو و در پشت بدن با فعالیت ایجاد شود، حتما باید به عنوان درد ایسکمی قلبی، تلقی شود در حالی که سایر تشخیص افتراقی‌ها، هیچ یک با فعالیت ارتباطی ندارند.
نکته 3: در DISECTION باید سریعا بیمار تحت عمل جراحی قرار گرفته و پروتز گذاشته شود. غیر از این موارد DISECTION در تصادفات، آوار و زلزله نیز مشاهده می‌شود.
همان گونه که می‌دانیم آئورت در قسمت صعودی کاملا وقتی چسبیده است، برسد کاملا آزاد به سمت پایین می‌آید در اثر تصادف این قسمت چسبیده و آزاد دچار حرکت شده، ناحیه اتصال دچار پارگی شده و باعث نفوذ خون از آندوتلیال به داخل مدیا شده، در این حالت با گرفتن عکس رادیولوژی، مدیا پهن بوده و با تزریق ماده حاجب در قلب 2 آئورت دیده می‌شود که در واقع آئورت نیست بلکه ماده حاجبی است که در قسمت Disection به پایین آمده باعث خطای دید می‌شود.
لازم به ذکر است که هیچ یک از علایم مذکور با فعالیت و عصبانیت، همراه نیست. در واقع درد ناشی از آرتروز گردن هنگام بالا رفتن از پله‌ها تشدید نمی‌شود. ناراحتی معده با دویدن تشدید نمی‌شود، و بیمار هنگام بالا رفتن از پله‌ها احساس بغض نمی‌کند، بنابراین در صورتی که هر یک از این علایم با فعالیت ایجاد شوند، باید به فکر درد قلبی باشیم که به این نواحی انتشار یافته است.
روش‌های تشخیص افتراقی دردهای قفسه سینه
در صورتی که بیمار هنگام انجام تست ورزش دچار درد در ناحیه دست چپ یا دست راست شد، یا دچار درد یا فشار در ناحیه معده شد، غالبا این نوع دردهای مهاجر مربوط به عروق کرونر هستند، در قدم بعدی تشخیصی، پس از انجام تست ورزش، می‌توان از (اسکن تالیوم) استفاده کرد، در این روش بررسی می‌شود بیماری که با انجام ورزش خون قلبش کم می‌شود، مشاهده می‌شود با انجام تالیوم اسکن، در ناحیه‌ای از قلب که به آن خون نمی‌رسد، قلب کمرنگ می‌شود، یا در مرحله پیشرفته‌تر، در اکثر موارد تغییرات نوار قلب به صورت «ST Depretion» نشان داده می‌شود.
در این حالت در اشتقاق‌های همسو مثلا: «D2D3 AVF» که مربوط به قسمت تحتانی قلب، «V6- V1» که مربوط به ناحیه جلوی قلب و «D1AVLV6» که مربوط به قسمت لترال قلب است. یک تشخیص افتراقی مربوط التهاب پرده قلب (پریکاردیت) است، در این حالت نیز علایم درد، در تغییرات نوار قلب نیز نشان داده می‌شود. در پریکاردیت بیمار در حالت خوابیده دردی ندارد، ولی در حالت نشسته دچار درد می‌شود، احساس درد با کشیدن نفس عمیق، بروز کرده، درد در تمامی ناحیه قفسه سینه انتشار می‌یابد، در این حالت با سمع قلب صدای CRECTION RUB را می‌شنویم.
