چه بر سر نجات یافتگان چینی کشتی تایتانیک آمد؟

هنگامی که در آوریل 1912، تایتانیک، کشتی مسافربری بسیار لوکس بریتانیایی در اقیانوس اطلس غرق شد، هزاران نفر به داخل آب‌های بسیار سرد اقیانوس افتادند.

تنها یکی از قایق‌های نجاتی که در جریان غرق کشتی از بین نرفته بود برای یافتن کسانی که احتمالا جان سالم به در برده بودند، به محل غرق کشتی بازگشت. ماموران نجات در تاریکی شب موفق به پیدا کردن یک مرد جوان چینی شدند که در حالی که می‌لرزید با چسبیدن به یک در چوبی موفق شده بود هنوز زنده باقی بماند.

فنگ لنگ، یکی از 6 مسافر چینی کشتی تایتانیک بود که جان سالم به در برد و صحنه معروفی از فیلم پرفروش هالیوودی تایتانیک در سال 1997مربوط به نجات دادن اوست. ولی زنده ماندن معجزه آسای آنان پایان رنج و مشقت آن‌ها نبود.

ظرف 24 ساعت پس ازآن که به ایستگاه بازرسی مهاجرت در جزیره الیس در نیویورک رسیدند، به دلیل قانون عدم اجازه ورود به چینی‌ها از آمریکا اخراج شدند. به موجب این قانون بحث انگیز مهاجرت شهروندان چینی به آمریکا ممنوع شده بود.

این 6 نفر تا امروز از صفحه تاریخ ناپدید شده بودند. اما یک فیلم مستند که به تازگی در چین نمایش داده شده به شرح زندگی آنان پرداخته و 109 سال پس از سرنوشت شوم یک سفر دریایی، در باره هویت آنان و زندگی شان اطلاعات تازه‌ای می‌دهد.

این فیلم مستند به داستانی پرداخته که از کشتی تایتانیک فراتر می‌رود، حکایتی که منعکس کننده تبعیض نژادی و سیاست ضد مهاجرت است و به علت بدرفتاری با آسیایی تبار‌ها در آمریکا، امروزه مفهوم بخصوصی پیدا کرده است.

 

لی بینگ، فنگ لنگ، آه لم، چونگ فو و لینگ هی، شش نفری هستند که تصور می‌شود ملوانانی بودند که در جستجوی کار عازم منطقه کارائیب بودند.

آرتور جونز، فیلمساز بریتانیایی و کارگردان فیلم "شش نفر" گفت این گروه شش نفره به طور استثنایی ناشناخته هستند. اسامی این شش نفر در لیست مسافران کشتی دیده می‌شد و در مقاله‌های خبری در باره غرق شدن کشتی تایتانیک به طور مختصر به آنان پرداخته شده بود.

 

اما از آنجا که به گفته مورخین و پژوهشگران، در اوایل قرن بیستم احساسات ضد چینی در غرب زیاد بود، بر خلاف تمجید و تحسینی که رسانه‌ها از سایر مسافران زنده مانده تایتانیک می‌کردند، شش مرد چینی هدف اهانت و بدگویی قرار گرفته بودند.

 

به طور مثال در گزارشی که چند روز بعد از غرق تایتانیک تهیه شده بود، روزنامه "بروکلین دیلی ایگل" شش مرد چینی را "موجوداتی" خوانده بود که "در اولین نشانه خطر" به داخل قایق‌های نجات پریده و خودشان را زیر صندلی‌ها مخفی کرده بودند.

ولی بررسی‌های تیم تهیه کننده فیلم مستند نشان داد که این ادعا صحت نداشته.

آن‌ها یک مدل قایق نجات تایتانیک را درست کردند و متوجه شدند که غیر ممکن است مردان چینی توانسته باشند بدون دیده شدن مخفی شوند. جونز می‌گوید: "به نظر من این همان اتفاقی است که امروز هم می‌افتد. ما فهمیدیم که رسانه‌ها گناه را به گردن مهاجران انداخته بودند. "

سایر رسانه‌ها هم در آنموقع شش مرد چینی را متهم کردند که برای این که در سوار شدن به قایق‌های نجات در اولویت قرار داشته باشند، لباس زنانه پوشیده بودند. تیم مالتین، تاریخ نویس که در باره تایتانیک تحقیقات زیادی کرده می‌گوید هیچ مدرکی در دست نیست که ثابت کند مردان چینی وانمود کرده اند زن هستند یا قاچاقی سوار قایق شده اند.

تیم مالتین، گفت: "این‌ها داستان‌هایی هستند که رسانه‌ها و مردم پس از حادثه ساخته بودند. "

 

این شایعات ممکن است از بدنامی بسیاری از بازماندگان مرد کشتی تایتانیک ناشی شده باشد، چون در آن زمان عموم مردم احساس می‌کردند که برای نجات باید اولویت با زنان و کودکان باشد. به عقیده تیم مالتین، مردان چینی سعی کرده بودند به سایر کسانی هم که زنده مانده بودند کمک کنند.

فنگ لنگ، همان مردی که به یک در چوبی شناور خود را بسته بود، بعدا قایق نجاتی را راند که خود او را نجات داد و سایر کسانی را هم که سوار این قایق بودند به ساحل رساند.

شش مرد چینی که از آمریکا بازگردانده شده بودند، به کوبا فرستاده شدند. طولی نکشید که توانستند خود را به بریتانیا برسانند. در آنموقع به دلیل این که بسیاری از ملوانان بریتانیایی در جریان جنگ جهانی اول در ارتش ثبت نام کرده بودند، این کشور با کمبود ملوان مواجه شده بود.

چنگ چیپ، پس از آن شب پرحادثه بیمار شد و نهایتا در سال 1914 در اثر ذات الریه درگذشت. او در یک قبر گمنام در گورستانی در لندن به خاک سپرده شد.

 

پنج نفر دیگر تا سال 1920 در بریتانیا کار می‌کردند. در این سال بریتانیا با رکود اقتصادی پس از جنگ مواجه شد و احساسات ضد مهاجر بسیار شدید بود. شماری از مردان چینی در بریتانیا با زنان انگلیسی ازدواج کرده و صاحب فرزند شدند. ولی سیاست ضد مهاجران آنان را مجبور کرد بدون خبر کشور را ترک کنند و خانواده خود را پشت سر بگذارند.

جونز می‌گوید: "و این تقصیر آن‌ها نبود. تمام این خانواده‌ها در حقیقت به دلایل سیاسی از هم جدا شدند، چیزی که واقعا تحت کنترل آنان نبود. " آه لم، به هنگ کنگ فرستاده شد و لینگ هی، سوار یک کشتی بخاری شد که عازم کلکته در هند بود.

لی بینگ، به کانادا مهاجرت کرد و فنگ لنگ، پس از این که سال‌ها بین بریتانیا و هنگ کنگ با کشتی رفت و آمد کرده بود سرانجام شهروند آمریکا یعنی همان کشور شد که زمانی او را اخراج کرده بود.

تام فنگ، پسر فنگ لنگ نزدیک به نیم قرن پس از غرق تایتانیک، در شهر میلواکی در ایالت ویسکانسین آمریکا متولد شد. او  گفت پدرش هرگز در باره تایتانیک با او یا مادرش صحبت نکرده بود. فنگ لنگ، در سال 1985 در 90 سالگی درگذشت. تنها 20 سال پس از مرگ او بود که پسرش از یکی از اعضای خانواده شنید که پدرش از کسانی بوده که از غرق کشتی تایتانیک جان سالم به در برده بود.

به عقیده او ممکن است پدرش به دلیل شوکی که به او وارد شده بود و نیز بدنامی، ماجرای زنده ماندن پس از غرق کشتی را از او پنهان کرده بود. "اطلاعات زیادی بود مبنی بر این که آن‌ها خودشان را زیر قایق پنهان کرده بودند و لباس زنانه پوشیده بودند.. در آنموقع داستان‌های از این قبیل شایع شده بود"

وقتی که تیمی که در باره آنان تحقیق می‌کرد توانست بازماندگانشان را پیدا کند، بسیاری از آنان به دلیل خفت و بدنامی که خانواده هایشان یک قرن قبل تحمل کرده بودند، مایل نبودند داستان‌های مربوط به آنان را بازگو کنند.

فنگ، که در ویسکانسین بزرگ شده شاهد موارد زیادی بوده که پدرش ناچار شده بود در مقابل نژاد پرستی بایستد از جمله مشت کوبیدن به مردی که آن‌ها را با اسامی خفت آمیز و موهن خطاب کرده بود. او می‌گوید پدرش یک جنتلمن بود تا وقتی که احساس کرد به خاطر قومیت علیه او تبعیض قائل می‌شوند.

پس از گذشت بیش از یک صد سال، خصومت و دشمنی که شش مرد چینی با آن روبرو شده بودند، به طور عجیبی منعکس کننده نژاد پرستی زمان حال علیه آسیایی تبار‌ها است که اپیدمی کرونا به آن دامن زده است. تنها در آمریکا، در ماه‌های اخیر هزاران مورد سوء رفتار گزارش شده، از تُف انداختن و آزار لفظی تا حملات خشونت آمیز.

فنگ، به این امید که مردم داستان واقعی چینی‌هایی را که پس از غرق تایتانیک زنده مانده بودند بشنوند و بازتاب آن را در اتفاقات جاری ببینند، حاضر شد داستان خانواده اش را بازگو کند."اگر شما تاریخ را ندانید، دوباره تکرار خواهد شد. "