دکتر غزاله اسلامیان : متخصص تغذیه ؛ عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
تحریریه زندگی آنلاین : بسیاری از افراد، از بی‌میلی به غذا خوردن شکایت دارند و حتی در زمان گرسنگی، نمی‌توانند به درستی غذا بخورند، بنابراین در تعریف اشتها، میل به خوردن غذا و احساس گرسنگی در نظر گرفته می‌شود. افراد به دلایل مختلفی، بیاشتهایی و بی‌میلی به غذا را تجربه می‌کنند و علاقه‌ای به دریافت غذا ممکن است نداشته باشند، یا اینکه موقع دریافت غذا احساس حالت تهوع و مشکلات گوارشی داشته باشند. بیاشتهایی در طولانی مدت ممکن است به دلیل عدم دریافت انرژی و مواد مغذی کافی، منجر به احساس خستگی، سوء‌تغذیه و کاهش وزن شود.
بیشتربخوانید:
از آنجایی که بیاشتهایی می‌تواند علت یک بیماری جدی‌تر باشد، باید حتماً به دنبال درمان آن بود و اگر وضعیت پیش آمده به حال خود رها شود، بیمار با عوارض و مشکلات جدی‌تری روبه‌رو خواهد شد. در کنار بیاشتهایی، در صورت بروز علامت‌هایی مانند ایجاد تغییرات در سطح هوشیاری، کاهش چشمگیر میزان ادرار، دل‌دردهای شدید، سرگیجه‌های شدید یا از دست دادن تعادل ناگهانی باید حتماً به پزشک مراجعه شود.
ابتلا به عفونت‌ها (کرونا ویروس)، مشکلات روانی (افسردگی، اضطراب، استرس و ...)، کمبود برخی مواد مغذی (کمبود روی و آهن)، اختلالات گوارشی (تهوع و یبوست)، مسمومیت‌های غذایی، سه ماهه اول بارداری، دریافت برخی داروها و ابتلا به برخی بیماری‌ها (سرطان‌ها) می‌تواند منجر به بیاشتهایی شود. درمان بیاشتهایی بستگی به علت آن دارد و افراد باید با پزشک متخصص مشورت کنند و آزمایش‌های لازم را انجام دهند. در مواردی که بیاشتهایی فرد علل روانی دارد و به بیاشتهایی عصبی مبتلا است، از متخصصین سلامت روان نیز باید مشورت گرفته شود. با پیروی از توصیه‌های تغذیه‌ای نیز می‌توان بیاشتهایی را کنترل کرد، البته باید در نظر داشت که اگر کودک یا سالمند و یا فرد مبتلا به بیماری خاص به بیاشتهایی مبتلا است، باید شرایط فرد بررسی و بر اساس آن توصیه‌های لازم ارائه شود. برای مثال، ممکن است فرد مبتلا به سرطان دچار عارضه زخم‌های دهانی باشد و برخی از توصیه‌های تغذیه‌ای افزایش اشتها برای وضعیت فعلی او مناسب نباشد.
بیشتربخوانید:
توصیه‌های تغذیه‌ای
وعده‌های غذایی را در حجم کم و تعداد دفعات بیشتر مصرف نمایید؛ هر 2-3 ساعت یک وعده غذایی کم‌حجم میل کنید. مقدار دریافت غذا باید برحسب تحمل شما باشد.
در زمان‌هایی که اشتهای بیشتری دارید، مواد غذایی بیشتری مصرف نمایید.
مصرف مایعات همراه با وعده های غذایی در حد ضرورت باشد تا منجر به پر شدن معده و احساس سیری نشود. بهتر است مایعات در فاصله وعده‌های غذایی به میزان کافی مصرف شود.
غذاها به نحوی تهیه شوند که طعم، بو و رنگ آن‌ها دارای جذابیت و اشتها‌آور باشد. از چاشنی‌های اشتها‌آور همانند آبلیمو، آبغوره، سرکه، رب گوجه‌فرنگی خانگی و ترشی‌های تهیه شده با سرکه در رژیم غذایی خود استفاده نمایید، البته در میزان مصرف دقت کنید.
در صورتی که سبب مشکلات دهانی یا مشکلات گوارشی می‌شوند، مقدار مصرف این چاشنی‌ها را کنترل کنید. از مصرف غذاهای پرچرب و غذاهای نفاخ پرهیز نمایید، چراکه سبب سیری زودرس می‌شوند.
غذاهای پرکالری و پر پروتئین در دسترس داشته باشید؛ از جمله: تخم‌مرغ، پنیر، ماست با چربی متوسط، گرانولا، مغز دانه‌های آجیلی و تخمه‌ها از جمله تخم کدو بدون نمک می‌توانند انتخاب‌های مناسبی باشند.
با تهیه اسموتی‌های سالم و خانگی تهیه شده با میوه‌ها و مغزدانه‌ها نیز می‌توان کالری مناسبی را دریافت کرد.
قبل از وعده‌های غذایی، در صورت امکان ورزش مختصری از قبیل قدم زدن یا نرمش انجام دهید. این امر می‌تواند به افزایش اشتها کمک کند.
محیطی که در آن غذا می خورید را لذت‌بخش نمایید، برای مثال می‌توانید در زمان غذا خوردن به موسیقی آرامش‌بخش گوش دهید.
در صورت کمبود برخی مواد مغذی، دریافت برخی مکمل‌ها می‌تواند مناسب باشد که بر اساس آزمایش و مشاوره با پزشک می‌توان از مکمل‌های مناسب استفاده کرد.
یبوست، حالت تهوع و ناراحتی‌های گوارشی سبب کاهش اشتها می‌شود. جهت بهبود این مشکلات با پزشک خود و متخصص تغذیه مشورت نمایید.
