مراقبه‌های سلوکی بیست و دوم بهمن از نگاه امام خمینی رحمة الله علیه

مروری بر توصیه های امام خمینی(ره) در سالروز پیروزی انقلاب اسلامی در پیام های 22 بهمن هر سال ایشان

1. ایّام، منازل سلوک انسان و جامعه الهی به سوی توحید[1]

یکی از مراقبت های سلوکی مهم، توجه و مراقبت نسبت به ایام و مناسبت های خاص زندگی است.

آیت الله میرزا جواد آقای ملکی تبریزی در ابتدای کتاب شریف المراقبات می فرمایند؛ زمان ها منازل سلوک الی الله هستند.[2] به این معنا که هر زمانی که واقعه ای در آن اتفاق افتاده و تعلق و نسبتی با یک حقیقت معنوی در آن هست، یا مناسبتی در آن قرار گرفته است، یک منزل سلوکی مهم است که اگر انسان به آن منزل توجه کرد و حظّ و بهره کافی از آن منزل گرفت و توانست از طریق توجه به آن منزل، با حقیقت آن ارتباط برقرار کند، آن منزل سلوک را طی کرده است. اما اگر غفلت کرد و این ارتباط را برقرار نکرد و رابطه او با آن زمان و حقیقتی که در ظرف آن زمان واقع شده است برقرار نشد، انسان محروم شده است و این منزل را ازدس تداده است. این منازل، برای سلوک اجتماعی نیز معنادار هستند و افراد یک امت نیز باید در سیر خودشان به سمت کمال و تحقق جامعه الهی و توحیدی، مراقب ههای جمعی داشته باشند. در حیات اجتماعی نیز، زما نهایی که برای یک جامعه، رخ می دهند، منازل سلوک اجتماعی هستند و توجه به آن ها و مراقبه جمعی نسبت به آن ها لازم است.

جامعه اسلامی برای حرکت به سمت مقاصد الهی خود، در منازلی قرار می گیرد که ایام و مناسبت های الهی مهمترین آن ها است.[3]

2- بیست ودوم بهمن از ایّام الله و منازل سلوکی جامعه انقلابی ایران

بیست ودوم بهمن، سالروز پیروزی انقلاب اسلامی است و روز خروج ملت انقلابی ایران از ذیل حکومت طاغوتی پهلوی و ورود به ولایت و حاکمیت الهی بود. در قرآن کریم می فرماید:

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنٰا مُوسیٰ بِآیٰاتِنٰا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَک مِنَ اَلظُّلُمٰاتِ إِلَی اَلنُّورِ وَ ذَکرْهُمْ بِأَیٰامِ اَللّٰهِ إِنَّ فِی ذٰلِک لَآیٰاتٍ لِکلِّ صَبّٰارٍ شَکورٍ

خداوند روز سرنگونی حکومت و خروج از ولایت طاغوت را "ایّام الله" نامیده است و به حضرت موسی(ع) فرمان داده است که این اّیام الله را به مردم یادآوری کن و زنده نگه دار.

به نظر می رسد سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از ایام الله حقیقی برای امت انقلابی ایران است که باید مراقبه های سلوکی و جمعی خاص در مورد آن انجام شود و اگر امت انقلاب اسلامی با توجه به این مراقبه جمعی، این یوم الله را مورد توجه قرار دهد، هر ساله گامی در مسیر رشد و تعالی انقلاب اسلامی برداشته می شود.

حضرت امام(ره) در تفسیر آیه شریفه فوق می فرمایند:

«در قرآن کریم می فرماید که ما موسی را فرستادیم به سوی قومش: أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَک مِنَ اَلظُّلُمٰاتِ إِلَی اَلنُّورِ وَ ذَکرْهُمْ بِأَیٰامِ اَللّٰهِ[4] دو تا مأموریت به حضرت موسی می دهد خدای تبارک و تعالی: یکی اینکه مردم را از ظلمات خارج کن به نور. و یک مأموریت دیگر اینکه: ذَکرْهُمْ بِأَیٰامِ اَللّٰهِ این ها را متذکر کن به ایام خدا. همه انبیا مبعوث اند به اینکه مردم را از ظلمتها به نور خارج کنند.

خدای تبارک و تعالی هم می فرماید که اَللّٰهُ وَلِی اَلَّذِینَ آمَنُوا یخْرِجُهُمْ مِنَ اَلظُّلُمٰاتِ إِلَی اَلنُّورِ وَ اَلَّذِینَ کفَرُوا أَوْلِیٰاؤُهُمُ اَلطّٰاغُوتُ یخْرِجُونَهُمْ مِنَ اَلنُّورِ إِلَی اَلظُّلُمٰاتِ[5] طاغوت را در مقابل خودش قرار می دهد. خدای تبارک وتعالی شغل طاغوت را هم بیان می فرماید. همان طوری که خداوند ولی مؤمنین است و مؤمنین را از ظلمات، از همه انواع ظلمات و تیرگی ها به سوی نور می برد؛ در مقابل، ولی کفار طاغوت است، و آ نها را از نور به ظلمات می کشد. این دو مطلبی است مقابل هم: اخراج از ظلمات به نور؛ ظلمت ها و تاریکی ها را زدودن و به نور رساندن ملت. در مقابل، نورها را از بین بردن و مردم را به ظلمت کشیدن. این شغل طاغوت است؛ آن هم امر خدا.»[6]

موسی(ع) مأمور شد: أَن أخْرِجْ؛ قومت را از ظلمات به نور [بِبَر] مأموریت این است. مأموریت همه انبیا این است که این ها را از این ظلمت ها، از این چیزهایی که برخلاف مسیر انسانیت است، برخلاف مسیر ملیت است، این ها را خارج کند، و متوجه به نور کند، وارد کند در نور وحی و نورانی باشد. قلب نورانی نمی تواند ببیند که مَآثِر و مَفاخِرش را دارند زیر پا می گذارند و حرف نزند. نمی تواند یک قلب نورانی ببیند که ملتش را به این ذلت کشیدند و افرادش در اطراف تهران هم باز یک سوراخ منزلشان است و این صحبت نکند. و آنها می خواهند که شما را جوری بار بیاورند که در همه امورشان بی تفاوت باشید؛ نپرسید که چرا این مستمندان به حال مستمندی باقی مانده اند، و نفتهای ما را دیگران می بردند، نپرسید و در ذهنتان اصلاً نیاید. در ذهن وارد نشود که یک همچو گرفتاری هایی هم ما داریم.

امر دومی که فرموده است خدای تبارک وتعالی به حضرت موسی: وَ ذَکرْهُمْ بِأَیٰامِ اَللّٰهِ این ها را متذکّر کن به "ایّام خدا". همه ایّام مال خداست؛ لکن بعضی از اّیام یک خصوصیتی دارد که برای آن خصوصیت "یوم اللَّه" می شود. روزی که پیغمبر اکرم هجرت کردند به مدینه این روز"یوم اللَّه" است. روزی که مکه را فتح کردند "یوم اللَّه" است. یومِ قدرت نمایی خداست که یک یتیم را که همه رَفضَش[7] کرده بودند، نمی توانست زندگی بکند تو وطن خودش، تو خانه خودش، بعد از چندی فتح مکّه به دست او شد؛ و آن قُلْدُرها و آن ثروتمندها و آن قدرتمندها همه در تحت سیطره او واقع شد، و فرمود: أنتُمُ الطُّلَقَاء[8] دیگر آزادتان کردم، بروید؛ این "یوم اللَّه" است.»[9]

امام صراحتاً در مواضع متعدّد، بیست ودوم بهمن را اّیام الله می داند[10] و می فرماید:

این یکی از "اّیام اللَّه" بود که شما ملت شریف نورانی با قلب های پُر از ایمان نترسیدید و آن روز ریختید به خیابانها، بااینکه اعلام حکومت نظامی بود، ریختید به خیابانها، و خنثی شد آن چیزی که آ نها می خواستند. می خواستند خیابا نها خلوت بشود، تانکها را بیاورند همه جا مستقر بکنند، و شب مشغول آن جنایت بشوند.

خدای تبارک وتعالی به دادِ این ملت رسید. و آن روز یکی از ایام اللَّه بزرگ است.. .. خدای تبارک و تعالی به شما مرحمت فرمود، شما را بر این قدرت های بزرگ پیروز کرد و دست اجانب را از مملکت شما کوتاه کرد. و انشاء الله تا آخر کوتاه است. این ایام یادتان باشد؛ از یادتان نبرید این ایام بزرگ الهی که از "اّیام اللَّه" است. این ها را یادتان باشد».[11]

«در چنین روز فرخنده ای حق بر باطل و جنود رحمانی بر اولیای شیطان و حزب اللَّه بر طاغوت و طاغوتیان غلبه نمود و حکومت عدل اسلامی مستقر گردید. و دست انتقام حق از آستین ملت رزمنده ایران بیرون آمد و نصرت اعجازآمیز اسلام بر کفر تحقق یافت. در چنین روز مسعودی، همبستگی قشرهای ملت دلیر روزافزون، و ارتش و سایر قوای انتظامی وفاداری خود را به اسلام و ایران نشان دادند و میهن خود را از شرّ طاغو تهای زمان که در رأس آنان دولت امریکاست رهایی بخشیدند».[12]

3. مراقبه سالانه در سلوک انقلابی

حضرت امام در پیام های مربوط به سالگرد پیروزی انقلاب، به ارزیابی عملکرد و محاسبه انقلاب اسلامی می پرداختند. پیامهای ایشان از اولین سالگرد انقلاب اسلامی، در مناسبت هر ساله بیست ودوم بهمن، ضمن مروری بر فراز و نشیب های انقلاب اسلامی در مسیر گذشته خود و محاسبه میزان توفیق انقلاب در تحقق اهداف خویش، تذکراتی را که می توان از آن به مراقبه های جمعی انقلاب اسلامی تعبیر کرد گوشزد می نمودند. تذکراتی که برخی از آن ها خطاب به عموم مردم، برخی خطاب به اقشار خاصی از جمله دانشگاهیان، حوزویان، نویسندگان، نظامیان و. .. و برخی خطاب به مسئولان جمهوری اسلامی است.[13]

به عنوان نمونه ایشان در پیام چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی می فرمایند:

«در آستانه چهارمین سال پیروزی انقلاب اسلامی ایران اگر نگاهی به نخستین سال نهضت تا پیروزی و نخستین روزهای پیروزی تا امروز بکنیم و نشیب و فرازها و تحولات چندین ساله، خصوصاً سالهای پیروزی را با دقت از نظر بگذرانیم و افکار طبقات مختلف و گروه های متعدد را سنجش نماییم، به برداشت های ارزشمند و نتایج بسیار سودمندی می رسیم... »

و سپس به ارزیابی خود از عملکرد چهارساله انقلاب اسلامی و افتخارات و حماسه های آن و فراز و نشیب های آن می پردازند. همچنین در پنجمین سالگرد انقلاب اسلامی مجدداً به جایگاه انقلاب اسلامی و بیان تذکراتی به عنوان مراقبه های جمعی در پیشبرد انقلاب اسلامی می پردازند.[14] همین روند در ششمین[15] هفتمین[16] و هشتمین[17] سالگرد انقلاب اسلامی نیز ادامه یافته است. علاوه بر این پیامها، سخنرانی های امام در اّیام الله دهه فجر هر سال، به این ارزیابی از انقلاب اختصاص داشته است. مرور این توصیه ها می تواند مراقبه های جمعی امّت انقلابی ایران را در مسیر پیشبرد انقلاب روشن نماید.

بنابراین در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی چه خوب است محاسبه ای از حرکت انقلاب اسلامی داشته باشیم و در بعد فردی نیز، تلاش هایی که هر یک از ما برای پیشبرد انقلاب اسلامی داشته ایم را محاسبه کنیم و بر توفیقات پیش آمده خداوند را شاکر باشیم و بر آنچه کوتاهی کرده ایم، طلب بخشش کنیم و درصدد جبران برآییم. به تعبیر مقام معظم رهبری «چه خوب است که انسان - در هر مرتبه و در هر شغلی – وقتی به پشت سر خود نگاه می کند، در یک محاسبه دقیق و سختگیرانه و بدون مسامحه، فهرستی از کارهایی را مشاهده کند که قابل ارائه به پیشگاه الهی است. اینکه به ما گفته اند: «حاسبوا أنفسکم قبل أن تحاسبوا» و علمای سلوک و اخلاق، محاسبه را یکی از اولین وظائف سالک دانسته اند، برای این است که ما دائم در حال خواندن نامه عمل خودمان باشیم و در روزی که این نامه ی اعمال خوانده خواهد شد، غافلگیر نشویم... هما نطور که یک فرد باید خودش را محاسبه کند، یک جمع هم - مثل مجلس شما، مثل دولتها، مثل مجموعه ها و افراد مسئول در کشور - باید خودشان را محاسبه کنند؛ ما خودمان را باید محاسبه کنیم.[18]

... محاسبه ملی هم یک کار بااهمیت و پرارزش است؛ خودمان را محاسبه کنیم، به خودمان نگاه کنیم؛ آنچه را که بر ما گذشته است، بار دیگر مورد نظر قرار دهیم؛ از آن درس و عبرت بگیریم، برای آینده بهره ببریم.»[19]

4. مهم ترین مراقبه های جمعی در یوم الله بیست ودوّم بهمن

گرچه بیانات امام(ره) سرشار از توصیه ها و مراقبه های جمعی است و پیامها و سخنرانی هایی که ایشان به مناسبت ایّام الله دهه فجر داشته اند، اگر مرور شود می تواند برای عموم مردم و اقشار مختلف و همچنین برای مسئولان، نکاتی را در مراقبه نسبت به انقلاب اسلامی روشن نماید، اما در اینجا اشاره کردن به مهم ترین مراقبه های جمعی انقلاب اسلامی که در پیامهای ایشان تبلور یافته است، خالی از لطف نیست.

4-1. تذکّر (بزرگداشت) ایام الله برای تداوم بیداری

یکی از مهم ترین مراقبه های سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، پاسداشت این مناسبت به عنوان یکی از ایّام الهی است. حضرت امام می فرمایند:

«باید یادآوری کنید این "ایّام اللَّه" را. چنانچه کردید، از یاد نباید برود این "ایّام اللَّه" برای اینکه این ایام اند که آدم سازند. این ایّام است که جوان های ما را از عشرتکده ها بیرون می آورد به میدان جنگ می برد. این ایّام الهی هست که ملت ما را بیدار می کند، و بیدار کرد. امر می کند: ذَکرْهُمْ بِأَیٰامِ اللّٰهِ؛ "ایّام اللَّه" را در ذکر مردم وارد کن. یادتان نرود این ایام بزرگی که بر ملت ما گذشت».[20]

چراکه نسیان و کفران نعمت نعمت موجب می شود که انسان از نعمتهای الهی محروم گردد. تعظیم شعائر علاوه بر شکر نعمت، موجب بروز و اظهار عقیده و غلبه فضای انقلابی می گردد. اکثریت مردم علی رغم اختلاف سلایق سیاسی، از اصل انقلاب و نظام حمایت می کنند امّا عدم ابراز عقیده باعث شده است که فضای عمومی جامعه این گونه دیده نشود و دفاع از انقلاب رنگ و بوی حاکمیتی و رسمی پیدا کند. اگر جریان انقلابی و ارزشی در ابراز عقیده مستحکم و صریح عمل کند، عموم افراد جامعه که در شرایط کنونی فضا را برای ابراز عقیده مناسب نمی دانند، شهامت پیدا می کنند تا از ارزش ها و آرمان های انقلاب دفاع کنند. درحالی که در شرایط کنونی فضاسازی بیش از اینکه در اختیار جریان انقلابی و عموم مردم باشد، در اختیار مخالفان قرار می گیرد.

4-2. شکر نعمت انقلاب و حکومت اسلامی

نعمت ولایت، یکی از بالاترین نعمتهای الهی است. اگرچه منظور از نعمت ولایت، ولایت ظاهری و باطنی اهل بیت(ع) است، امّا روشن است که حکومت اسلامی و ولایت فقیه مأذون الهی که نایب عام امام معصوم(ع) است، پرتویی از این ولایت الهی است.

حضرت امام در پیام های خود در سالگرد انقلاب اسلامی تذکر می دهند که «آنچه که به دست آوردید از نفی طاغوت و جایگزین کردن جمهوری اسلامی به جای آن، ارزان نبوده است بلکه با خون هزاران جوان مؤمن و هزاران معلول و مجروح که ما باید تا آخر عمر خود را رهین آنان بدانیم، به دست آمده است. این نعمت بزرگ الهی را ارزان از دست ندهید.»[21]

در شکر نعمت تشکیل حکومت اسلامی می فرمایند:

«الْحَمْدُ للَّه الذّی جَعَلَنا مِنَ الْمُتَمَسِّکینَ بِوَلایَة امیر الْمُؤمِنینَ وَ اهْلِ بَیْتِهِ.[22] تمسک به ولایت امیرالمؤمنین چی هست؟ یعنی ما همین این را بخوانیم و رد بشویم؟ آن هم تمسک به ولایت امیرالمؤمنین در روزی که ولایت به همان معنای واقعی خودش بوده است، نه تمسک به محبت امیرالمؤمنین، تمسک به محبت اصلاً معنا هم ندارد، تمسک به مقام ولایت آن بزرگوار به اینکه گرچه ما و بشر نمی تواند به تمام معنا آن عدالت اجتماعی و عدالت حقیقی را که حضرت امیر قدرت بر پیاده کردنش داشت، نمی توانیم ماها و هیچ کس، قدرت نداریم که پیاده کنیم، لکن اگر آن الگو پیدا شده بود و حالا هم ما باید به یک مقدار کمی که قدرت داریم تمسک کنیم. تمسک به مقام ولایت معنایش این است که،- یکی از معانی اش این است که- ما ظِلّ آن مقام ولایت باشیم. مقام ولایت که مقام تولیت امور بر مسلمین و مقام حکومت بر مسلمین است، این است که چنانچه حکومت تشکیل شد، حکومت تمسکش به ولایت امیرالمؤمنین و این است که آن عدالتی که امیرالمؤمنین اجرا می کرد، این هم به اندازه قدرت خودش اجرا کند».[23]

در بیان امام یادآوری و ذکر نعمت انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن امری ضروری است. ایشان در کنار اشاره به کم و کاستی هایی که وجود دارد، ذکر دستاوردهای انقلاب را ذکر نعمت الهی و شکر آن می دانند و می فرمایند:

«این عنایت خدا بود که همه را به این آزادی و به این -عرض کنم- استقلال و به این مقام رسانده است. حالا ما عوض اینکه شکر نعمت خدا را بجا بیاوریم و برای خاطر خدا قیام کنیم[24]... اگر ناسپاسی خدای تبارک وتعالی از ما دید، بااینکه این همه نعمت به ما عنایت کرده است، اگر ناسپاسی ببیند -خدای نخواسته- عنایتش را کم بکند و ما تباه بشویم. شکر نعمت خدا بکنید.»[25]

4-3. مبارزه با طاغوت، استکبارستیزی و برائت از دشمنان انقلاب اسلامی

حضرت امام(ره) اولین مرتبه خروج ملت ایران از سلطه ولایت طاغوت را پیروزی انقلاب اسلامی می داند اما یادآور می شود که علت امر خداوند به تذکر و یادآوری ایّام الله این است که ولایت طاغوت و ظلمت آن در لایه های دیگر ادامه دارد و باید با آنها مقابله کرد. لذا ایشان در ادامه همان سخنرانی می فرمایند: «تمام ناروایی ها ظلمات است. تمام عقب افتادگی ها ظلمت است. تمام توجه های به عالم طبیعت ظلمت است. همه غربزدگی ها ظلمت است. این هایی که توجهشان به غرب است، توجهشان به اجانب است، قبله شان غرب است، رو به غرب توجه دارند، این ها در ظلمات فرورفته اند؛ اولیایشان هم طاغوت است...همین طاغوت زمان های اخیر، زمان های ما، همین ها، دامن زدند به این غرب زدگی. هر چیزی را به غرب نسبت داده اند. هر مطلبی را از غرب گرفته اند... وَ اَلَّذِینَ کفَرُوا أَوْلِیٰاؤُهُمُ اَلطّٰاغُوتُ آنهایی که کافر هستند، کفران نعمت خدا را می کنند؛ مستور است واقعیات پیش آنها، در سطح و در تیرگی هستند، که اینها اولیایشان طاغوت است. کار طاغوت چیست؟ یُخْرِجُهُمْ مِنَ النُّورِ إلَی الظُلُماتِ از نور، از نور مطلق، از هدایت، از استقلال، از ملیت، از اسلامیت، این ها را بیرون می کند و وارد می کند در ظلمت ها. در این ظلمات این ها را وارد می کنند.»[26]

تقریباً در همه پیامهای امام خمینی(ره) در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از مراقبه های جمعی و تذکرهای ویژه امام، خط کشی و صف بندی نسبت به استکبار جهانی و در رأس آن آمریکای جهانخوار است. اعلام برائت و انزجار و تنفّر از آمریکا هیچ گاه در ادبیات امام خمینی(ره) ذره ای کمرنگ نشد به نحوی که می توان گفت، استکبارستیزی و تنفّر از مصداق اتمّ آن یعنی آمریکا و اذناب آن خصوصاً تقریباً در همه پیا مهای امام خمینی(ره) در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از مراقبه های جمعی و تذکرهای ویژه امام، خط کشی و صف بندی نسبت به استکبار جهانی و در رأس آن آمریکای جهانخوار است.

اعلام برائت و انزجار و تنفّر از آمریکا هیچ گاه در ادبیات امام خمینی(ره) ذره ای کمرنگ نشد به نحوی که می توان گفت، استکبارستیزی و تنفّر از مصداق اتمّ آن یعنی آمریکا و اذناب آن خصوصاً اسرائیل جنایتکار یکی از اصول هویتی انقلاب اسلامی از دیدگاه ایشان است.

به عنوان نمونه امام(ره) در اولین سالگرد انقلاب اسلامی می فرمایند:

«ای کاش ملت ما توانست از متفکران جهان، آن گاه که خیابان ها و کوی و برزن ها از خون جوانان برومند ما رنگین شده بود و آسمان ایران به رنگ شفق سرخ درآمده بود، دعوت کند. ای کاش مردم آزاده جهان آه و ناله مادران و خواهران داغ دیده ما را می شنیدند تا مشتی از خروار جنایت های امریکای جهانخوار و شاه مخلوع را مشاهده می کردند. ملت آزاده ایران هم اکنون از ملت های مستضعف جهان در مقابل آنان که منطقشان توپ و تانک و شعارشان سرنیزه است کاملاً پشتیبانی می نماید. ما از تمام نهضت های آزادی بخش در سراسر جهان که در راه خدا و حق و حقیقت و آزادی مبارزه می کنند، پشتیبانی می کنیم. ملت های برادر عرب و برادران لبنانی و فلسطینی بدانند که هر چه بدبختی دارند از اسرائیل و امریکاست، هر چه گرفتاری دارند از اختلاف بین سران کشورهای اسلامی است. باید متحد شوند و با نیروی ایمان "اسرائیل" ریشه فساد منطقه را از بن برکنند».[27]

حضرت امام در پیام نخستین سالگرد پیروزی انقلاب متذکر می شوند که «ما انقلابمان را به تمام جهان اسلامی صادر می کنیم؛ چراکه انقلاب ما اسلامی است. و تا بانگ لا اله الا الله و محمد رسول الله بر تمام جهان طنین نیفکند مبارزه هست. و تا مبارزه در هر جای جهان علیه مستکبرین هست ما هستیم».[28]

4-4. حفظ وحدت کلمه و کلمه توحید (وحدت و انگیزه الهی)

حضرت امام(ره) در اولین سالگرد انقلاب اسلامی "وحدت کلمه زیر پرچم توحید"[29] را رمز پیروزی انقلاب اسلامی دانسته اند و این توصیه بارها و بارها در بیانات و پیام های ایشان تا وصیت نامه حضرت ادامه یافت. تا جایی که می توان یقین کرد که این امر ضرورتاً یکی از مراقبه های سلوکی انقلاب اسلامی برای پیشرفت به سوی اهداف آن است. ایشان در وصیت نامه خویش می فرمایند:

«بی تردید رمز بقای انقلاب اسلامی همان رمز پیروزی است؛ و رمز پیروزی را ملت می داند و نسل های آینده در تاریخ خواهند خواند که دو رکن اصلی آن: انگیزه الهی و مقصد عالی حکومت اسلامی؛ و اجتماع ملت در سراسر کشور با وحدت کلمه برای همان انگیزه و مقصد. این جانب به همه نسل های حاضر و آینده وصیت می کنم که اگر بخواهید اسلام و حکومت الله برقرار باشد و دست استعمار و استثمارگرانِ خارج و داخل از کشورتان قطع شود، این انگیزه الهی را که خداوند تعالی در قرآن کریم بر آن سفارش فرموده است از دست ندهید؛ و در مقابل این انگیزه که رمز پیروزی و بقای آن است، فراموشی هدف و تفرقه و اختلاف است.»[30]

4-5. صبر جمعی بر مشکلات

در آیه شریفه «فذکّرهم بایّام الله»، ایام الله را آیات الهی برای ظهور عظمت، قدرت و ولایت حق تعالی می داند، اما لازمه متذکر شدن به این آیات الهی را صبّار بودن و شکور بودن انسان مؤمن بیان می کند. تحمل سختی ها و مشکلات برای افراد یک جامعه وقتی همه با هم متحد باشند و پشتیبان یکدیگر باشند، میسر خواهد بود. لذا خداوند متعال علاوه بر دعوت به صبر فردی، مؤمنان را به تواصی به صبر فرامی خواند که توصیه کردن دیگران به همراهی با یکدیگر در صبر جمعی است.

در آیات قرآن صبر جمعی در مرتب های عالی تر از صبر فردی معرفی شده و به آن امر شده است.[31] حضرت امام در سالروز پیروزی انقلاب اسلامی می فرمایند:

«ملت ایران پس از انقاب مواجه با مشکلات و گرفتاری هایی که لازمه اجتناب ناپذیر هر انقلابی است می باشند. و باید بدانند که این انقلاب چون مردمی و اسلامی است، از همه انقلاب های جهان پرثمرتر و کم ضایعه تر است. و مردم انقلابی ما باید بدانند که برای حفظ اسلام و انقلاب و نگهبانی از ثمرات آن و پاس خون شهیدان لازم است از خود صبر و بردباری انقلابی نشان دهند و به تبلیغات غر ض آلود دشمنان انقلاب و اسلام، که با تمام وجود کوشش می کنند تا مردم را از انقلاب و جمهوری اسلامی نگران و دلسرد کنند، گوش فرا ندهند.... البته هدف بزرگ دارای اشکالات و گرفتاری های بزرگ نیز هست. طبقات محروم و زجرکشیده انقلاب به اندازه پیامبران عظیم الشأن و پیغمبر اسلام در طول زندگی، خصوصاً سیزده سال قبل از هجرت، رنج و زحمت متحمل نشده اند؛ ولی چون هدف بزرگ بود با روی گشاده تحمل کردند. و هدف انقلاب ما همان هدف پیامبر عظیم الشأن است. با صبر و تحمل انقلابی به پیش، تا گسترش عدل الهی و اسلام عزیز.»[32]

پی نوشت ها: