منحنی قیمت در بازار خودروی ایران که طی چهار سال و نیم گذشته و تحتتاثیر مسائل مختلف از جمله انتظارات تورمی و رشد نرخ ارز، مرزهای قیمتی را پیدرپی فتح کرده است، این روزها همچنان به پیشروی خود ادامه میدهد و تغییرات آن هفتگی و حتی روزانه شده است.
نگاهی به منحنی قیمت خودرو در بازار آزاد نشان میدهد که طی یکهفته گذشته حداقل 20میلیون تومان به قیمت خودروهای داخلی اضافه شده و در برخی محصولات رشد قیمت تا 150میلیون تومان هم دیده میشود. طبق رویه چهارسال و نیم گذشته (دوران تحریم) منحنی قیمت خودرو تحتتاثیر انتظارات تورمی و نرخ ارز سر به صعود گذاشته است. این اتفاق در حالی رخ داده که طبق آمار اعلامشده وزارت صنعت، معدن و تجارت، تولید خودرو تا این مقطع از سال، از آمار کل سال گذشته نیز فراتر رفته است. بنابراین با وجود رشد تولید و اعمال سیاستهایی دیگر از جمله فریز قیمت و عرضه خودرو در بورسکالا، سیاستگذار نتوانسته است منحنی قیمت خودرو را در بازار کنترل کند.
به اعتقاد کارشناسان، از آنجا که خودرو در ایران از قالب کالای مصرفی خارج و به کالایی در راستای حفظ ارزش پول تبدیل شده، قیمت آن متناسب با رشد انتظارات تورمی و قیمت ارز و حتی گاهی فراتر از دامنه رشد این فاکتورها، صعود میکند. طی چند وقت گذشته، بهخصوص یکهفته اخیر نیز «انتظارات» و رشد قیمت ارز سبب شدهاند تا قیمت خودرو نیز روند صعودی به خود بگیرد. سرعت تغییرات قیمتی در بازار خودرو به حدی بالا رفته است که افکار عمومی را به یاد اصطلاح معروف «قیمت الان یا الان» میاندازد. شرایط به گونهای است که گاهی حتی با وجود توافق بین خریدار و فروشنده بر سر معامله فلان خودرو، فروشنده با در نظر گرفتن سرعت بالای رشد قیمت، از فروش منصرف میشود یا قیمتی بالاتر از توافق قبلی را روی میز میگذارد.
طبق محاسبات «دنیایاقتصاد» که بر پایه مقایسه قیمت هفتگی 10خودروی منتخب داخلی (شامل پژو پارس، پژو 207، پژو 206، دناپلاس، تارا اتومات، پراید، کوئیکپلاس اتومات، دیگنیتی، لاماری و شاهین) انجام شده، میانگین قیمت خودرو در بازار آزاد طی هفته جاری و در مقایسه با هفته گذشته حدود 2/ 7درصد رشد کرده است. بیشترین رشد قیمت (به ریال) بین 10خودروی موردنظر به لاماری مربوط میشود که 150میلیون تومان معادل هفتدرصد رشد هفتگی قیمت آن بوده است. همچنین کمترین رشد قیمت (به ریال) به پراید مربوط میشود که 20میلیون تومان (معادل 6/ 6درصد) در مقایسه با هفته گذشته گران شده است.
رشد قیمت تا 150 میلیون تومان
به بازار خودرو برویم و ببینیم منحنی قیمت 10محصول منتخب طی یکهفته گذشته چقدر رشد کرده است. ابتدا از پژو 207 شروع کنیم؛ خودرویی که با اعلام خبر توقف تولید پژو 206 توسط ایرانخودرو، با شوک قیمتی مواجه شد. رشد قیمت پژو 207 (پس از اعلام خبر حذف پژو 206) به حدی بود که ایرانخودروییها تحت فشار بیرونی مجبور شدند خبر مربوط به توقف تولید پژو 206 را از روی سایت خود بردارند. چند روز بعد نیز ایرانخودروییها اعلام کردند توقف پژو 206 موقتی است و این خودرو پس از کسب استانداردهای لازم به خط تولید باز خواهد گشت. با این حال، حذف خبر موردنظر باعث عقبنشینی قیمت پژو 207 نشد و این محصول اصالتا فرانسوی در حال حاضر بالای یکمیلیارد تومان قیمت دارد.
قیمت پژو 207 اتومات پانوراما پس از اعلام خبر حذف 206 به بالای 900میلیون تومان رسید و در حال حاضر نیز یکمیلیارد و 50میلیون تومان قیمت دارد. بنابراین پژو 207 ظرف یکهفته حدود 150میلیون تومان رشد قیمت داشته است. پژو 206 تیپ2 نیز که تا یکهفته پیش میشد آن را 515میلیون تومان خرید، در حال حاضر 550میلیون تومان قیمتگذاری شده است. این موضوع نشان میدهد که ظرف یکهفته 35میلیون تومان به قیمت پژو 206 تیپ2 اضافه شده است. دیگر پژویی بازار خودرو که رشد قیمت قابلتوجهی ظرف یکهفته گذشته داشته، مدل پارس است. قیمت این خودرو در مدل اتومات از 665میلیون تومان در هفته گذشته به حدود 700میلیون تومان در هفته جاری رسیده است.
اما اگر هفته گذشته یکدستگاه خودروی چینی لاماری را میخریدید، حالا حدود 150میلیون تومان سود کرده بودید. لاماری هفته گذشته 2میلیارد و 100میلیون تومان قیمت داشت و حالا برای خرید این خودروی متعلق به بخش خصوصی باید 2میلیارد و 250میلیون تومان دست به جیب شوید. مشابه این اتفاق برای دیگر خودروی مشهور بخش خصوصی یعنی دیگنیتیپرایم نیز رخ داده است. هفته گذشته میتوانستیم دیگنیتیپرایم را به قیمت یکمیلیارد و 920میلیون تومان بخریم، اما در حال حاضر قیمت آن به 2میلیارد تومان رسیده است. در بین دیگر خودروهای تولید داخل، تارا اتومات در حال حاضر 880میلیون تومان قیمت دارد و این در حالی است که این محصول را میشد هفته گذشته تا 830میلیون تومان نیز خرید. شاهین سایپا هم که به نظر میرسد نسبت به دیگر خودروهای داخلی سرعتی کندتر در افزایش قیمت دارد، ظرف یکهفته 20میلیون تومان رشد قیمت داشته است. قیمت این محصول سایپا هفته گذشته 540میلیون تومان بود، اما در حال حاضر برای خرید آن باید 560میلیون تومان هزینه کرد. شاهین جزو خودروهایی است که در بورسکالا عرضه میشود و معمولا با قیمت پایه (345میلیون تومان) به فروش میرود.
دیگر خودروی داخلی که طی یک هفته گذشته رشد قیمت قابلتوجهی داشته، دنا اتومات پلاس توربو شارژ است. این خودرو هفته گذشته زیر 800میلیون تومان قیمت داشت، اما حالا برای خرید آن باید 895میلیون تومان دست به جیب شد. سری هم به خودروهای ارزانقیمتتر بازار بزنیم؛ از جمله پرایدی که دیگر تولید نمیشود و کوئیک که جزو جانشینان پراید به حساب میآید. پراید که در سال 99 از خط تولید سایپا خارج شد، هفته گذشته در آخرین مدل خود (سال 99) 300میلیون تومان قیمت داشت. این در حالی است که در حال حاضر برای خرید آن باید 320میلیون تومان هزینه کرد. بنابراین کف قیمت خودروهای صفر کیلومتر در بازار به 320میلیون تومان رسیده است. پراید 10سال پیش همین روزها حدود 15میلیون تومان قیمت داشت، بنابراین طی یکدهه قیمت آن بیش از 21برابر شده است. در نهایت کوئیکپلاس اتومات که هفته گذشته میشد آن را با قیمت 420میلیون تومان خرید، حالا 40میلیون تومان رشد قیمت را به خود میبیند.