پس از اعلام ورشکستگی بانک سیلیکونولی و نگرانیها بابت شروع دومینوی ورشکستگی بانکها، قیمتها در بازار نفت بهسبب غبارآلودگی چشمانداز سرمایهگذاری سقوط کرد. اوپکپلاس که حمایت از قیمتها مبنای سیاست آن سازمان است اعلام کرد برنامه محدودیت تولید را ادامه خواهد داد. همچنین برخی از اعضای اوپک با بیان اینکه بازار دچار شوک است، معتقدند بازار به ثبات میرسد. بازیگران بازار نفت به تقاضای پکن چشم دوختهاند که مگر از قیمتها حمایت کرده و حتی آنرا بالا بکشند. البته با قرارگرفتن نفتخام آمریکا در کانال 60 دلار بسیاری معتقدند زمان خرید نفت برای پرکردن ذخایر استراتژیک نفتخام آمریکا فرارسیدهاست. اقدامی که میتواند با افزایش تقاضا در بازار، روند کاهشی قیمتها را تغییر دهد. اوپک نیز در آخرین گزارش خود اعلام کردهاست تغییر چندانی در تولید فرآوردههای نفتی وجود نخواهد داشت زیرا «کاهش تولید کشورهای غربی را تولید کشورهای آسیایی جبران میکند.» بهعبارت دقیقتر تقاضای واقعی نفتخام در اقصینقاط جهان از سوی پالایشگاهها حتی بهرغم سیگنالهای منفی اقتصادی تغییر نکردهاست.
از بازار چه خبر؟
تا قبل از بستهشدن بازار، شاخصهای بازار نفت در حال افت قیمت بودند. روز گذشته هربشکه نفتبرنت 72 دلار و 78 سنت و هربشکه نفتخام آمریکا 66 دلار و 78 سنت معامله شد. در مقیاس هفتگی هردو شاخص نفتی افت نزدیک به 19درصدی را ثبت کردند بهگونهای که روند قیمتی هفتگی نفتخام آمریکا در آستانه رسیدن به منفی 20درصد است که بزرگترین کاهش هفتگی از دسامبر سالگذشته تاکنون است.
جان کیلداف، یکی از ناظران بازار سرمایه در نیویورک درباره وضعیت بازار به رویترز گفت: «مبانی اساسی و دادههای بنیادین به اندازه آنچه در اینجا قیمتگذاری میشود وحشتناک نیست، اما این نگرانی وجود دارد که نفت به اندازه پول نقد یا طلا مکانی امن برای آغاز یا استمرار سرمایهگذاری نباشد.» بهنظر میرسد تاثیر نفت از وقایع ژئوپلیتیک باعثشده از آن بهعنوان بازاری پرریسک یاد شود. پرریسکبودن برای بسیاری از سرمایهگذاران بهمعنای خروج سرمایه تعبیر میشود. قیمت نفت تحتتاثیر بحران بخش بانکی و نگرانی در مورد رکود احتمالی، افت زیادی داشت آنهم درحالی که تمامی سیاست نفتی اوپکپلاس بر حمایت از قیمتها بنا شدهاست. البته پس از اقدامات حمایتی بانکمرکزی اروپا و وام دهندگان ایالاتمتحده، قیمتها در بازار نفت تا حدودی بهبود یافت اما دوباره در اواخر هفته گذشته میلادی رفتار کاهشی اتخاذ کرد. تحلیلگران انتظار دارند عرضه جهانی محدود، از قیمت نفت در آینده حمایت کند. اعضای اوپکپلاس افت قیمت هفته گذشته را بهجای هرگونه عدمتعادل عرضه و تقاضا به عوامل مختلف در بازارهای مالی نسبت دادند و افزودند که انتظار دارند بازار به ثبات برگردد. سقوط WTI در هفتهجاری به کمتر از 70دلار در هر بشکه برای اولینبار از دسامبر2021 میتواند دولت ایالاتمتحده را ترغیب کند تا دوباره پرکردن ذخایر استراتژیک نفت خود را آغاز کرده و تقاضا را افزایش دهد.
تحلیلگران انتظار دارند که بهبود تقاضای چین باعث افزایش حمایت از قیمت شود و صادرات نفتخام آمریکا به چین در ماه مارس به بالاترین حد خود در نزدیک به دو سالو نیم گذشته برسد. عربستانسعودی و روسیه در نشستی در روز پنجشنبه بر تعهد خود به تصمیم اوپکپلاس در اکتبر گذشته برای کاهش دومیلیون بشکهای اهداف تولید تا پایان سال2023 تاکید کردند.
پیشبینی اوپک از بازار
تقاضای نفت در سال2022 روزانه 5/ 2میلیون بشکه افزایش پیدا کرد. تقاضای نفت برای کشورهای آمریکایی و اروپایی سازمان توسعه همکاریهای اقتصادی از حد انتظار پایینتر بوده که نشاندهنده کاهش فعالیتهای اقتصادی نفتی در این دو منطقه است، در مقابل تقاضای نفت کشورهایی که عضو سازمان همکاریهای اقتصادی نیستند، بیش از حد انتظار بالا بودهاست.
برای 2023، همان پیشبینی پیشین افزایش روزانه 3/ 2میلیون بشکهای همچنان به قوت خود باقی است، بهگونهایکه احتمال دارد در بازنگری تقاضای کشورهای آمریکایی و اروپایی عضو سازمان همکاریهای اقتصادی، میزان تقاضا کاهش یابد و باتوجه به افزایش تقاضای سوخت جت، نفت سفید و بنزین در چین احتمال میرود میزان تقاضای آسیا بیش از حد انتظار افزایشی باشد. اوپک پیشبینی میکند میزان افزایش تقاضای کشورهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی 200هزار بشکه در روز و کشورهای غیرعضو 1/ 2میلیون بشکه در روز باشد. تولید میعانات نفتی در سال2022 در کشورهای غیرعضو اوپک 9/ 1میلیون بشکه در روز افزایش داشتهاست که تا آخرین بازنگری تغییری نکردهبود. کاهش تولیدی که کشورهای اروپایی و آمریکایی عضو سازمان همکاری اقتصادی داشتند، با افزایش تولید کشورهای غیرعضو جبران شد.
براساس گزارش اوپک، طلایهداران افزایش تولید فرآوردههای نفتی در سال2022 کشورهای آمریکا، روسیه، کانادا، گویان، چین و برزیل بودند، آنهم زمانیکه تولید فرآوردهها در نروژ و هندوستان کاهش داشتهاست. برای 2023، تولید فرآوردههای نفتی کشورهای غیرعضو اوپک در آخرین بازنگری در ماه گذشته بدون تغییر ماندهاست، البته پیشبینی میشود تولید فرآوردههای نفتی توسط این کشورها در سالجاری میلادی روزانه 4/ 1میلیون بشکه افزایش خواهد یافت.
انتظار میرود طلایهداران افزایش عرضه فرآوردههای نفتی کشورهای ایالاتمتحده آمریکا، نروژ، کانادا، قزاقستان و گویان باشد درحالیکه انتظار میرود روسیه بیشترین کاهش عرضه را در فرآوردههای نفتی داشتهباشد، با اینوجود ابهامات زیادی در مورد تاثیر تحولات ژئوپلیتیکی جاری و همچنین پتانسیل تولید نفت شیل ایالاتمتحده در سال2023 وجود دارد. بر اساس منابع ثانویه موجود، کشورهای عضو اوپک تولید نفت روزانه خود را در فوریه معادل 117 هزار بشکه در روز افزایش دادند که به میانگین 92/ 28میلیون بشکه در روز رسیدهاست.
افزایش تولید در آمریکا
روز جمعه شرکت بیکرهیوز (BKR.O) اعلام کرد در عرض یک هفته دکلهای ترکیبی نفت و گاز را به میزان چهارسال گذشته افزایش میدهد. تعداد دکلهای نفت و گاز که نشاندهنده اولیه تولید آتی است، در هفته منتهی به 17 مارس به 754 عدد رسید. بنا برگزارش بیکرهیوز تعداد کل دکلها 91دکل یا 7/ 13درصد نسبت به مدت مشابه سالگذشته افزایش یافتهاست. البته تعداد دکلهای نفتی در هفته قبل با یک دکل کاهش به 589 دکل و دکلهای گازی با 9 دکل افزایش به 162 رسیدند. بازیگران بازار معتقدند کاهش اخیر قیمت انرژی باعث شدهاست که چندین شرکت اکتشاف و تولید، تعداد دکلهای خود را برای حفاری نفت و گاز برای سه ماه متوالی از دسامبر تا فوریه کاهش دهند. جهش این هفته در سکوهای گازی در حالی اتفاق میافتد که برخی از شرکتهای انرژی در هفتههای اخیر اعلام کردند تعداد دکلهای حفاری گاز را کاهش خواهند داد.
بر اساس پیشبینیهای اداره اطلاعات انرژی ایالاتمتحده، بهرغم کاهش تعداد دکلهای حفاری در ماههای اخیر، تولید نفتخام آمریکا همچنان در مسیر افزایش از 9/ 11میلیون بشکه در روز در سال2022 به 4/ 12میلیون بشکه در روز در سال2023 و 6/ 12میلیون بشکه در روز در سال2024 قرار دارد. این در مقایسه با رکورد 3/ 12میلیون بشکه در روز در سال2019 است.