رشته زبان های خارجی به خصوص زبان انگلیسی (مهم ترین زبان تحصیل در خارج)، از جمله رشته های پر طرفدار در میان دانشجویان علوم انسانی بوده و به دلیل کارکردهای متنوع و مختلف این رشته و گرایش های مربوطه، همواره با استقبال دانشجویان، به خصوص بانوان همراه می شود. شاید یکی از دلایل آن را، تسلط کم ایرانیان به خصوص دانشجویان ایرانی نسبت به زبان های خارجی، به خصوص زبان انگلیسی باید دانست که بعضا با انتقاد محققان غربی نیز همراه شده است.
افزایش هزینه های تدریس عمومی و خصوصی زبان انگلیسی (به خصوص در زمینه IELTS–TOEFL–GRE) و فرصت های کاری گوناگونی که فرا روی دانش آموختگان رشته های زبان انگلیسی در نهادهای دولتی و خصوصی و بازرگانی و آموزشی وجود دارد، در کنار تسلط به پر مخاطب ترین زبان بین المللی، سبب می شود تا یادگیری علمی و آکادمیک این زبان در چند دهه اخیر، روند صعودی را در میان دانشجویان ایرانی پیدا کند.
اکنون از مقطع کارشناسی تا دکترا در کلیه گرایش های زبان انگلیسی، می توان در دانشگاه های داخل در سطح ممتاز تحصیل کرد و نیازی به تحصیل در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی خارج از کشور نیست. البته هستند کسانی که برای یادگیری آسان تر و دقیق تر زبان انگلیسی در محیط native، رهسپار کشورهای خارجی شده و برای این کار، هزینه و وقت زیادی صرف می کنند.
اما اگر قصد یادگیری زبان انگلیسی در دانشگاه و در گرایش های مختلف زبان را دارید، توصیه می کنیم از فرصت های تحصیلی در داخل کشور استفاده کنید و در نهایت، برخی از دوره های تخصصی را در موسسات بین المللی خارج از کشور طی کنید یا در کنفرانس ها و کارگاه های تخصصی بین المللی برای بازآموزی شرکت کنید.
البته تحصیل در رشته کارشناسی زبان انگلیسی، تنها به دلیل آشنایی با این زبان، رهیافت خوبی نیست. چرا که می توان با 1 یا 2 سال وقت، زبان انگلیسی را در سطح آیلتس 6 فرا گرفت و برای تحصیل در آنسوی آب ها، از این مدرک به عنوان English language proficiency استفاده نمود.
در گزارش امروز، برای آن دسته از دانش آموزان یا دانش آموختگان سایر رشته های دانشگاهی که علاقمند به تحصیل در یکی از گرایش های زبان انگلیسی در مقطع مختلف تحصیلی هستند، به این گرایش ها و منابعی که برای گذراندن دروس مورد نیاز است، اشاره می کنیم.
با ما همراه باشید.
یکی از سایت های فعال برای دریافت مدرک TEFL
چرا زبان انگلیسی؟
در واقع رشته آموزش زبان انگلیسی رشته ای است که مشکلاتی که سر راه آموزش زبان انگلیسی قرار دارد را مرتفع می سازد و راه حل هایی برای آنها ارائه می دهد. آموزش زبان انگلیسی، بیشتر به مسائل مربوط به زبان اول، زبان دوم (خارجی) و حتی مسائل مربوط به ترجمه و تفسیر و اینکه چگونه می‌توان زبان را به بهترین نحو تدریس کرد و عوامل اجتماعی مؤثر در یادگیری زبان کدامند. همچنین چگونه تکنولوژی می‌تواند بر یادگیری و تدریس زبان تأثیر داشته باشد نیز اشاره می کند.
دسترسی به سرفصل ها و گرایش های کلیه رشته های علوم فنی، مهندسی ، پایه، زبان های خارجی و علوم انسانی را در سایت وزارت علوم بدست آورید
رشته آموزش زبان انگلیسی در ایران، در میان رشته‌های مربوط به زبان، از نظر ادامه تحصیل دارای شرایط بهتری است و شما می توانید تا مقطع دکتری در این رشته ادامه تحصیل دهید. این قضیه برای رشته های زبان آلمانی و فرانسه و حتی اسپانیولی و روسی نیز حاکم است. اما کاربرد زبان انگلیسی در ادارات و سازمان ها و شرکت های خصوصی و دولتی کشور بیشتر است و بالطبع، تقاضا برای استخدام منابع انسانی مسلط به زبان انگلیسی آکادمیک، بیشتر خواهد بود.
چه کسانی بهتر است در رشته زبان انگلیسی تحصیل کنند؟
این پرسش مهمی است. خیلی از دانش آموزانی که قصد دارند زبان انگلیسی را برای تحصیل در دانشگاه انتخاب کنند، این سوال را مطرح می کنند که آیا آنها فرد مطلوبی برای تحصیل در این رشته و گرایش های مربوطه هستند یا خیر. اگر چه ورود به مقطع کارشناسی زبان انگلیسی در گرایش های سه گانه ای که در زیر توضیح داده می شود، نیاز به سطح زبان انگلیسی خیلی خوبی ندارد، اما برای ورود به مقطع ارشد و دکترا، حتما باید مهارت های زبانی شما خیلی خوب باشد.
اگر هدف شما از تحصیل در گرایش های رشته زبان انگلیسی، صرفا تقویت زبان انگلیسی و تسلط به زبان انگلیسی است و لاغیر، این رشته را انتخاب نکنید. چرا که تسلط به زبان انگلیسی الزاما از طریق تحصیل در گرایش ادبیات زبان انگلیسی در مقطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد ایجاد نمی شود و شما می توانید حتی در منزل و با ابزارهای فناوری اطلاعات، زبان انگلیسی یا هر زبان خارجی را فرا بگیرید.
شما می توانید زبان انگلیسی را در مراکز غیر آکادمیک فرا گرفته و به جای 4 سال وقت گذاشتن برای تحصیل در رشته زبان، رشته دیگری را بخوانید و در کنارش، زبان انگلیسی خود را تقویت کنید. در بازار آیلتس و تافل و جی آر ایی، شاهد مدرسان موفقی هستیم که بعضا در رشته های زبان انگلیسی در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی سراسر کشور تحصیل نکرده اما خود آموخته بوده و به سطحی رسیده اند که می توانند مدرس و حتی ممتحن آیلتس یا تافل باشند.
تحصیل در گرایش های زبان انگلیسی و تدریس زبان، نیازمند مهارت های چند گانه است که باید به آن ها مسلط شوید
اگر قصد شما برای تدریس حرفه ای زبان انگلیسی در مدارس و دانشگاه و همچنین فعالیت های تجربی و تحقیقاتی در عرصه زبان در سطوح مختلف است و می خواهید به عنوان کارشناسی حرفه ای زبان انگلیسی که مدرک دانشگاهی دارد فعالیت کنید، این رشته و گرایش های مربوطه از کارشناسی تا دکترا توصیه می شود.
3 گرایش آموزش زبان انگلیسی
زبان انگلیسی در مقطع کارشناسی، دارای 3 گرایش است:
1- گرایش آموزش زبان انگلیسی.
در این گرایش، شیوه تدریس و آموزش زبان انگلیسی برای رده های مختلف سنی، به دانشجویان تدریس می شود. تدریس زبان خارجی به کسانی که زبان مادری آنها انگلیسی نیست، ظرافت هایی نیاز دارد که در دوره کارشناسی زبان انگلیسی، به دانشجویان آموخته می شود تا در فرآیند تدریس، روش های اثربخش و خلاقی را دنبال کنند.
شرایط بازار کار دانش آموختگان این گرایش از گرایش سوم بهتر است. اما تفاوت عمده ای با وضعیت کار گرایش مترجمی ندارد. چرا که درخواست برای مدرس و مترجم همیشه در مکان های مختلف وجود دارد.
2- گرایش مترجمی زبان انگلیسی.
گرایش مترجمی زبان انگلیسی، به طور تخصصی روی ترجمه متون عمومی و تخصصی زبان انگلیسی تکیه دارد و تلاش می کند تا دانشجویان این گرایش، مهارت لازم برای ترجمه متون ادبی و غیر ادبی را پیدا کنند. این گرایش تا مقطع دکترا نیز ادامه پیدا می کند. برای شرکت در آزمون قوه قضاییه برای کسب پروانه دارالترجمه رسمی، دارا بودن مدرک دانشگاهی در این گرایش الزامی است.
3- گرایش ادبیات زبان انگلیسی
در این گرایش زبان انگلیسی، شناخت ادبیات غرب و نقد ادبی، هدف بوده و تلاش می شود تا دانشجویان، ادبیات کهن و جدید غرب را در این حوزه فرا بگیرند. تحصیل در این گرایش، به دلیل آنکه دانشجویان با متون ادبی سنگین و کلمات غیر مصطلح و کاربردی آشنا می شوند، نیاز به مطالعه و حوصله بیشتری به نسبت دو گرایش فوق الذکر دارد.
رشته زبان و ادبیات انگلیسی یکی از سه گرایش مجموعه زبان انگلیسی است که در کنار دو گرایش دیگر، یعنی آموزش زبان انگلیسی و مترجمی زبان انگلیسی، داوطلبان بسیاری را به خود جلب کرده است.
در این رشته دروسی در رابطه با تاریخ ادبیات، نقد ادبی و فنون و صناعات ادبی ارائه می شود. فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد ادبیات انگلیسی در بسیاری از مشاغلی که توسط فارغ التحصیلان دیگر گرایش‌های زبان انگلیسی انجام می‌شود هم عملکرد چشم گیری در این زمینه می توانند، داشته باشند.
در مقایسه با دیگر گرایش‌های مجموعه (آموزش و مترجمی) باید گفت در گرایش ادبیات انگلیسی بیشتر به وجوه ادبی زبان انگلیسی پرداخته می شود. در حالی که در دو گرایش دیگر به دروسی چون روش تدریس، آزمون سازی، واژه شناسی، زبانشناسی و مهارت‌های ترجمه پرداخته می‌شود.
در رشته ادبیات انگلیسی آثار نویسندگان مطرح انگلیسی زبان مورد بررسی قرار می‌گیرد. قرون و اعصار به همراه آثار مطرح نویسندگان در سیری تاریخی در درس تاریخ ادبیات و آثار ادبی به بررسی گذاشته می‌شوند. در بخشی دیگر از این رشته به نقد ادبی، خصوصا نقد قرن بیستم و گرایشات مختلف آن پرداخته می‌شود.
توجه داشته باشید که در مقطع کارشناسی ارشد ادبیات زبان انگلیسی، درس نقد ادبی در مقطع کارشناسی ارشد ادبیات انگلیسی خود از دو بخش تشکیل شده است که در بخش اول رویکردهای نقد و در بخش دوم نقد عملی تدریس می‌شود.
رویکردهای نقدی که معمولا مورد بررسی قرار می‌گیرند از نقد فرمالیستی روسی آغاز و به نقد‌های متاخر مثل نقد پسا استعماری یا نقد ساختارشکنانه ختم می‌شود. این بخش از رشته بسیار به روز و از حیث ماهیت بین رشته ای محسوب می‌شود. لذا دانشجویان کارشناسی ارشد ادبیات انگلیسی باید از سایر حوزه‌های علوم انسانی و هنر، مثل فلسفه، روانشناسی، جامعه شناسی، موسیقی، نقاشی و غیره اطلاعات جامعی داشته باشند تا بتوانند تحلیل‌های قوی و مستدل از آثار ادبی ارائه دهند.
ضریب درس زبان عمومی در همه سه رشته ی ذکر شده در آزمون کارشناسی و کارشناسی ارشد، 2 است. صورتی که ضریب درس زبان تخصصی آموزش، زبان و ادبیات انگلیسی و همچنین در رشته مترجمی زبان انگلیسی، 3 است.
کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی
تعداد کل واحدهای مصوب 23 واحد (به غیر از دروس پیش نیاز، کمبود و جبرانی) بوده که متشکل از 32 واحد دروس پایه و تخصصی و 6 واحد پایان نامه است.
دانشجویان رشته های غیر مرتبط به تشخیص گروه می بایستی تعدادی از دروس پیش نیاز، کمبود و جبرانی را اخذ نمایند که نمره آن در معدل محسوب نمی شود. اما کسب نمره حداقل 12 الزامی است.
دانشجویانی که رشته کارشناسی آنها آموزش زبان بوده است، در صورتی که درس روش تدریس را در دوره کارشناسی با نمره 17.5 به بالا گذرانده اند، از گذراندن این درس در دوره کارشناسی ارشد معاف خواهندبود.
ضمنا دانشجویانی که در دوره کارشناسی درس وصایای امام (ره) را نگذرانده اند باید در یکی از ترم های تحصیلی این درس را انتخاب نمایند.
دروس پایه ( مشترک، اصلی/ دروس تخصصی)
دانشجو تا پایان دوره کارشناسی ارشد، بر اساس دروس ارائه شده توسط گروه باید در مجموع 26 واحد درسی را بگذراند.
روش تدریس (Teaching Methodology)
یکی از دورس پیش نیاز با تعداد دو واحد می باشد و همچنین اصول و روش تدریس زبان های خارجی که جزو دروس اصلی و تخصصی با تعداد دو واحد به شمار می رود.
بیشترین منابعی که برای این درس معرفی می گردد عبارتند از:
1-اصول و مبانی یادگیری زبان و تدریس. ویرایش پنجم کتاب براون- نشر پیرسون
2-اصول تدریس زبان: مقدمه بر رویکردهای آموزش زبان انگلیسی- ویرایش دوم
3-تدریس زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم- ویرایش سوم- انتشارات بوستون
4-رویکردها و روش های تدریس زبان انگلیسی- ویرایش دوم نوشته ریچار و راجرز
مسائل زبان شناسی (Linguistics)
یکی از دروس اصلی و تخصصی با تعداد 2 واحد است. این درس، برای کسانی که قصد دارند در مقطع دکترای زبان انگلیسی، گرایش زبان شناسی را انتخاب کنند اهمیت زیادی دارد. اکنون بسیاری از فعالیت های تخصصی در رشته زبان انگلیسی، در حوزه زبان شناسی و نقش فناوری اطلاعات در آن صورت می گیرد.
بیشترین منابعی که برای این درس معرفی می شوند به شرح زیر است:
1- اصول و مبانی یادگیری و تدریس زبان انگلیسی نوشته براون
2- گفتمانی در زبان – انتشارات آکسفورد
3- زبان شناسی و زبان- تحقیقی از مفاهیم ابتدایی و استدلال های کاربردی- انتشارات جان وایلی
4- مقدمه ای بر زبان- انتشارات تامسون
5-مقدمه کاربردی زبان شناسی- انتشارات آکسفورد انگلستان
آوا شناسی (Phonology)
مطالعه آواشناسی در اواخر دهه نوزدهم به سرعت رشد کرد که بخشی از آن ناشی از ابداع آواسنج (فنوگراف) بود که اجازه می‌داد تا سیگنال گفتار ثبت شود. آواشناسان قادر بودند چندین بار سیگنال گفتار را بازپخش کرده و از فیلترهای آکوستیک برای آن سیگنال استفاده نمایند.
تفاوت علم فونتیک و فونولوژی را می توانید در این جدول مشاهده کنید و به تفاوت های مربوطه پی ببرید
اما برای انجام این کار باید قادر به استنتاج دقیق تری در مورد طبیعت آکوستیک سیگنال گفتار می‌بودند. لودیمار هرمان با استفاده از آواسنج ادیسون خواص طیفی اصوات صامت و صدادار را بررسی کرده و در این مقالات بود که اصطلاح «مرکب» برای نخستین بار معرفی شد. همچنین هرمان صداهای ضبط شده صداداری را که با آواسنج ادیسون ساخته شده بود، در سرعت‌های متفاوتی بازپخش کرد تا نظریات تولید حروف صدادار ویلیس و ویتستون را آزمایش کند.
مثالی که قوانین فونولوژی را معرفی می کند
آوا شناسی به عنوان یک رشته تحقیقاتی دارای سه شاخه اصلی است:
- آوا شناسی تفصیلی به تفصیل گفتار مربوط می‌شود؛ یعنی موقعیت، شکل و حرکت تفصیل دهنده‌ها یا اعضای گفتاری مانند لب‌ها، زبان و تاهای دهانی
- آوا شناسی آکوستیک با آکوستیک گفتار ارتباط دارد: خواص طیف سنجی امواج صدای تولید شده توسط گفتار مانند فرکانس، شدت و ساختار هارمونیک آنها.
- آو اشناسی ممیزی با درک گفتار متناسب است: درک، دسته‌بندی و شناسایی اصوات گفتاری و نقش سیستم ممیزی و مغز در این فرایند.
کتاب فونتیک و فونولوژی زبان انگلیسی نوشته پیتر راچ که توسط انتشارات دانشگاه کمبریج منتشر شده است
یکی از دورس دوره کارشناسی ارشد زبان انگلیسی است. درسی است جهت آشنایی بیشتر با نحوه تولید اصوات گفتار (production of speech sounds) نحوه pronunciation کلمات بوده و بهترین منبعی که برای این درس معرفی می شود، کتاب Peter Roach است. کتاب Blackwell نیز که در سال 2011 میلادی منتشر شد مطلوب است.
Roach. P.(2009). A practical course English Phonetics and phonology.(Fourth Edition ). Cambridge University Press.
درس نگارش پیشرفته
جزو دروس اختیاری بوده و مهم ترین نقش در قسمت پایان نامه نویسی برای دانشجویان را دارد و تعداد واحد این درس 2 واحد است. اگر دوست دارید تا مقاله نویس خوبی در زبان انگلیسی شده و به خوبی مهارت تصحیح و ویرایش متون علمی از جمله مقالات و پایان نامه های دانشگاهی را در اختیار داشته باشید و به عنوان مدرس آیلتس و تافل و جی آر ایی اقدام کنید، این درس را به خوبی فرا گرفته و همواره مهارت رایتینگ خود را از طریق این واحد، تقویت کنید.
جامع ترین و کاملترین کتاب Publication Manual of the APA (Sixth Edition ) معرفی شده است که دانلود آن توصیه می شود. حتی کسانی که دوست دارند مقطع دکترا را در خارج از کشور تحصیل کنند، مطالعه این کتاب، کمک خوبی به آن ها برای نگارش حرفه ای دارد. برای کسب اطلاعات بیش تر به این درگاه مراجعه کنید.
روش تحقیق (Research Methodology )
درس مهم روش تحقیق، از جمله دروسی است که در دوره کارشناسی ارشد زبان انگلیسی با آن روبرو می شوید و تسلط به روش های تحقیق کیفی (qualitative) و کمی (quantitative) و اصول آماری، می تواند مهارت شما را در فرآیندهای تحقیقاتی ارشد و دکترا در رشته زبان انگلیسی افزایش دهد. درس روش تحقیق این فایده را خواهد داشت که دانش آموختگان زبان انگلیسی به خصوص در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا را نسبت به استفاده از آمار و داده ها در طراحی پرسش نامه ها و همچنین طراحی شیوه تحقیق یاری کرده و از جمله دروس مهم رشته زبان انگلیسی برای طراحی سوال و طراحی آزمون است.
دروس پیش نیاز با تعداد 2 واحد بوده و در این درس شما با نحوه تحقیق کردن راجع به موضوع پایان نامه و روش های آمار گیری برای داده ها و مسائل دیگر آشنا خواهید شد.2 کتاب مهمی که می توانید برای یادگیری این درس در نظر داشته باشید عبارتند از:
1- کتاب طراحی و متدولوژی تحقیق در زبان دوم- انشترات نیوجرسی لندن
2- کتاب متدهای تحقیقاتی در زبان شناسی کاربردی- انتشارات دانشگاه آکسفورد
کتاب فارسی و انگلیسی و تجزیه و تحلیل خطاها که برای دانشجویان رشته زبان شناسی و مترجمی و ادبیات زبان انگلیسی توسط دکتر سید محمد ضیا حسینی تالیف و منتشر شده است، برای یادگیری این درس اهمیت دارد.
این درس در فهرست درس اصلی و تخصصی به ارزش 2 واحد است که دروس پیش نیاز آن شامل: مسائل زبانشناسی و اصول و روش تدریس زبان های خارجی هستند. در Contrastive Analysis بررسی مقابله ای به شباهت های بین زبان اول و دوم می پردازد. منابع زیر را برای مطالعه این درس در نظر داشته باشید:
Mirhassani.A. A Cantrastive Analysis of Persian and English Parts of Speech.Tarbiat Modares University.
دانشگاه تربیت مدرس .انتشارات زبانکده
Ziahosseiny .S.M.(2013) Contrastive Analysis of Persian and English and Error Analysis (3rd Ed).Rahnama Press.
Perspective on Second language Acquisition Edited by:jack C Richards
روش تحقیق (در مسائل آموزش زبان)
بعد از آنکه روش تحقیق عمومی را گذراندید، این درس نیز به عنوان دروس تخصصی و اصلی 2 واحدی باید گذرانده شود. بعضی از دانشگاه ها، این درس را در مقطع کارشناسی زبان انگلیسی نیز ارائه می دهند. توصیه می کنیم برای فهم بهتر این درس، از این لینک استفاده کنید.
کتاب روش تحقیق برای معلمین زبان انگلیسی که توسط استیون مک دانق تالیف شده است
روان شناسی زبان (psycho-linguistics)
کتابی برای سایکو لینگوییستیک
این درس جزو دروس اصلی و تخصصی رشته کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی است. شما برای گذراندن این درس 2 واحدی، ابتدا باید دروس پیش نیازی همچون مسائل زبانشناسی، اصول و روش تدریس زبان های خارجی را با موفقیت گذرانده باشید.
روان شناسی زبان علم مطالعهٔ عوامل روان‌شناختی و عصب‌شناختیِ اکتساب، کاربرد، درک و تولید زبان است. مطالعات اولیه در حوزهٔ روانشناسی زبان عمدتاً فلسفی است، زیرا در گذشته داده های منسجمی در باب نحوهٔ عملکرد مغز در دسترس نبوده‌است. روانشناسی زبان به مطالعهٔ آن دسته از فرایندهای شناختی می‌پردازد که تولید جملات دستوری و معنادار و نیز درک واژه‌ها، پاره گفتارها، و متن را ممکن می‌سازند.
پژوهش‌های نوینِ روانشناسی زبان از زیست شناسی، عصب شناسی، علوم شناختی، و نظریهٔ اطلاعات بهره می‌گیرد تا نحوهٔ پردازش زبان توسط مغز را مورد مطالعه قرار دهد.
برای درک بهتر مقولات مربوط به روان شناسی زبان، مقالات زیر را مطالعه کنید:
- مقاله بررسی و مقایسه تعبیر ضرب المثل در بیماران آلزایمر فارسی زبان و افراد سالم
- مقاله آموزش زبان با رویکرد شناختی: اهمیت علوم اعصاب شناختی در آموزش زبان خارجی
- مقاله مقایسه فضای واکه‌ای در کودکان سالم و کودکان مبتلا به سندرم داون
- مقاله مقایسه بیان دستوری کودکان مبتلا به اوتیسم با کودکان طبیعی
- مقاله تخمین واژگان پایۀ دانش‌آموزان کم توان ذهنی مقطع پیش دبستانی شهر تهران
- مقاله بررسی غنای واژگان و روانی زبان اول و دوم در دو زبانه‌های آذری-فارسی مبتلا به زبان پریشی
- مقاله مقایسة تأثیر القای موسیقی و تقلید حرکات قصدمند بر افزایش میانگین تعداد فعل در جمله در کودکان اُتیستیک
- مقاله سبک‌های غالب یادگیری ادراکی یادگیرندگان زبان فارسی در محیط زبان دوم
- مقاله رابطة بین انگیزه پیشرفت، هوش هیجانی و اضطراب کلاس زبان خارجی دانشجویان زبان فرانسه دانشگاه فردوسی مشهد
- مقاله رویکردهای غالب روان‌شناختی زبان پیرامون فرآیند درک اصطلاح
- مقاله بررسی تأثیرات سن/ ترتیب اکتساب واژگان در زبان دوم: تصمیم واژگانی در دو زبانه‌های فارسی- انگلیسی
- مقاله راهبردهای یادگیری زبان فارسی: بررسی ارتباط بین ملیت با به‌کارگیری راهبردها در میان فارسی‌آموزان غیر ایرانی
تصویر سایت انتشارات راتلدج لندن برای سفارش خرید جدیدترین ویرایش کتاب روان شناسی زبان فیلد
Field .j.(2002). Psycholinguistics. Routledge.London and New York .
زبان شناسی کاربردی ( Applied linguistic)
مطالعات زبان شناسی مانند بسیاری دیگر از علوم به دو شاخه نظری و کاربردی تقسیم می‌شود. زبانشناسی کاربردی، حوزه‌ای بین رشته‌ای است که بخش هایی از مطالعات زبانی را در بر می‌گیرد که تمرکز آن ها بر کاربرد زبان است.
زبان شناسی کاربردی، برعکس زبان شناسی نظری که زبان را به شکل انتزاعی بررسی می‌کند (مانند دستور زایشی چامسکی (صورت گرا) که یکی از سه نگرش مسلط در حوزه زبان شناسی نظری امروز است)؛ مشکلات واقعی مرتبط با زبان و راه‌حل های آن ها را تحلیل می کند و بر کاربران زبان و شیوه هایی که آن ها زبان را به کار می برند، تاکید دارد.
برخی حوزه های علمی مرتبط با زبان شناسی کاربردی عبارتند از: روان شناسی، مردم شناسی، جامعه شناسی، رایانه و آموزش. در ابتدا تصور می‌شد زبان شناسی کاربردی تنها باید مطالعات خود را بر پایه زبانشناسی قرار دهد و حتی برخی آن را کاربرد زبان شناسی تصور می‌کردند.
در دهه 1960 میلادی، حوزه مطالعات زبان شناسی کاربردی به ارزیابی زبان، سیاست گذاری زبان و یادگیری زبان دوم گسترش یافت. در اوایل دهه 1970 میلادی زبان شناسی کاربردی به حوزه‌ای مسئله بنیاد تبدیل شد. اما در دهه نود میلادی بود که زبان شناسی کاربردی گسترش قابل ملاحظه‌ای یافت و مطالعات انتقادی و چند زبانگی را نیز در برگرفت.
بدین ترتیب تحقیقات زبان شناسی کاربردی از مطالعات نظری به سمت بررسی مشکلات واقعی که در آن زبان مسئله اصلی بود، تغییر یافت. جالب این که امروزه حتی بین زبان شناسانی که در حوزه زبان شناسی کاربردی فعالیت می کنند، بر سر گستره و محدودیت‌های این حوزه اختلاف نظر وجود دارد.
با این‌حال باید گفت زبان شناسی کاربردی حوزه های متنوعی را هم چون: تحلیل گفتمان، آموزش زبان، دو زبانگی، چند زبانگی، برنامه ریزی زبان، زبان شناسی قضایی، کاربرد شناسی، ترجمه، ارتباط بین زبان و جنسیت، روش تدریس، تغییرات زبانی و حتی انتقال اطلاعات در رسانه را در بر می‌گیرد.
کتاب زبان شناسی کاربردی، نوشته نیکلاس گروم و جینت لیتل مور که توسط نگار داوری اردکانی و هاجر آقا ابراهیمی ترجمه و منتشر شده است
البته در گذشته ، زبان شناسی کاربردی با یادگیری و آموزش زبان اول و دوم پیوندی عمیق داشت و به بررسی مسائلی چون تاثیر عوامل اجتماعی بر یادگیری زبان و بهترین شیوه‌های آموزش، مشکلات ناشی از ناهنجاری‌های زبانی، کاربرد بهینه تکنولوژی آموزشی و جز آن می‌پرداخت.
البته هنوز هم در برخی از نقاط دنیا این حوزه مطالعاتی همچنان به آموزش زبان محدود می‌شود. اما باید گفت امروزه در اکثر کشورها حوزه مطالعاتی زبان شناسی کاربردی بسیار گسترده شده است. مثلاً در اتحادیه اروپا بیشترین حوزه مورد توجه زبان شناسی کاربردی به سیاست گذاری زبانی در این اتحادیه چندزبانه معطوف است. باتوجه به گسترش مهاجرت به اتحادیه اروپا از یکسو، تلاش می‌شود زبان مشترک تقویت شود و از سوی دیگر سعی بر آن است تا زبانهای دیگر حفظ شوند.
کتاب مبانی زبان شناسی کاربردی که توسط برایان تاملینسون ویرایش شده است و توسط پروفسور رونالد کارتر، به دانشجویان زبان شناسی برای مطالعه توصیه شده است
این درس 2 واحدی که اختیاری است، دارای دروس پیش نیازی همچون: مسائل زبان شناسی و اصول و روش تدریس زبانهای خارجی است. مهمترین منابعی که معرفی می گردد برای مطالعه این درس کتب زیر هستند. :
تهیه و تدوین مطالب درسی
در این درس، شما بیشتر با نحوه تدوین و تهیه مطالب یک کتاب زبان انگلیس آشنا شده و به بررسی کتاب های درسی می پردازید. اصول و روش تدریس زبان های خارجی و اصول و روش تدریس مهارت ها، دروس پیش نیاز این درس به شمار می روند. قابل ذکر است که این درس، در فهرست دروس دو واحدی اختیاری است.
سمینار (مسائل آموزش زبان)
یک درس دو واحدی و تخصصی رشته کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی بوده و جزو دروس اصلی به شمار می رود. دروس پیش نیاز آن: مسائل زبان شناسی و اصول و روش تدریس زبانهای خارجی، روانشناسی زبان، زبانشاسی مقابله ای و تجزیه و تحلیل خطاها است.
بیشتر در این درس، دانشجو با پروپوزال نویسی و پایان نامه نویسی هم آشنا می شود.
آزمون زبان خارجی (Testing)
در این درس، که از جمله دروس رشته کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی به شمار می رود، دانشجویان با انواع آزمون ها و نحوه آمار گیری و محاسبه نمرات بدست آماده آشنا می شوند. این درس برای کسانی که قصد دارند به عنوان طراح سوال و آزمون های زبان انگلیسی در موسسات و نهادهای مرتبط با زبان فعالیت کنند، اهمیت بسیار دارد.
کتاب آزمون سازی زبان انگلیسی که توسط دکتر محمد صالحی تالیف و توسط انتشارات پوران پژوهش منتشر شده است. این کتاب 11 بار تجدید چاپ شده است
لازم به ذکر است که این درس دو واحدی، جزو دروس تخصصی و اصلی رشته آموزش زبان انگلیسی بوده و منابع زیر از مهمترین و مفید ترین منابع این درس بوده که برای دیگر گرایش ها نیز مفید است.
1- مبانی آزمون سازی زبان انگلیسی – نشر آکسفورد انگلستان
2- کتاب آزمون در برنامه های زبان- انتشارات نیوجرسی
3- کتاب مهارت های آزمون سازی زبان انگلیسی- از تئوری تا عمل- نوشته دکتر فرهادی و دکتر جعفر پور
4- کتاب آزمون سازی زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم- نشر مک گروهیل
Bachman, L . F.(1990). Fundamental Consideration in language Testing . Oxford: Oxford University Press
Brown,J.D.(1996). Testing in language Programs. New Jersey: Prentice Hall Regents.
Farhady, H., Jafarpour, A., & P. Birjandi. (1995) Testing Language skills: from theory to Practice. Tehran :Samt.
Harries, D.P. (1969). Testing English as a Second language. New York: McGraw Hill.
Heaton, J.B.(1988). Writing English Language Tests. London: Longman.
Hughes,A.(1989). Testing for language Teachers.: Cambridge : Cambridge University Press.
Madsen, H.S.(1983). Techniques in Testing. New York: Oxford University Press.
دو کتاب خوب برای آزمون سازی زبان انگلیسی: کتاب فرهنگ لغات آزمون سازی زبان انگلیسی و کتاب مبانی و تمرینات کلاسی برای ارزیابی زبانی که توسط داگلاس براون تالیف شده است
Mousavi.S.,A.(2009). An Encyclopedic Dictionary of language Testing (Fourth edition).Tehran Rahnama Press.
Brwon , H.D. & Abeywickroman, P.(2010). Longman Assessment: Principles and Classroom Practices. (Second Eddition). New York :Pearson .
پایان نامه
جزو دروسی پایانی محسوب می گردد و در ترم آخر ارائه می شود. این درس 6 واحدی جزو دروس اصلی و تخصصی به شمار می رود. دانشجو با توجه به موضوعی که در درس سمینار برای عنوان پایان نامه انتخاب کرده و مراحل آنرا با کمک استاد مشاوره خویش انجام می دهد و از پایان نامه خود با موعد تعیین شده از طریق مدیر گروه مربوطه و کسب کد برای دفاع از پایان نامه خود دفاع خواهد کرد.
نمره درس پایان نامه معمولا از 18 نمره لحاظ میگردد و دو نمره باقی مانده را بر اساس نیاز خود دانشجو می تواند با ارائه مقاله کسب نماید.
برای نوشتن یک پایان نامه در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و حتی دکترا، می بایست اصول و چارچوبی را در نظر داشت. مخصوصا اگر قرار باشد که این پایان نامه توسط یک فرد غیر انگلیسی زبان تالیف شود، توجه بیشتری را طلب می کند.
حال اگر این پایان نامه، مربوط به پایان نامه دانش آموخته کارشناسی ارشد و دکترای گرایش های زبان خارجی باشد، دقت و حساسیت چند برابر می شود. چرا که کسی انتظار اشکالات گرامری و دستوری و ساختاری در تالیف پایان نامه زبان انگلیسی برای دانش آموخته این رشته در مقاطع عالی تحصیلی را ندارد.
منابع زیر می تواند راهنمای خوبی باشد:
چند نکته
انتخاب گرایش: اگر قصد انتخاب یکی از گرایش های زبان انگلیسی برای تحصیل در مقطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد را در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشورمان دارید، حتما با اساتید دانشگاه یا دانش آموختگان هر سه گرایش درباره ساختار درسی، فضای کسب و کار و آینده تحقیقاتی و شغلی آن رایزنی کنید.
جستجو در آمازون: در این گفتار، بیش از 30 منبع که همگی از درگاه آمازون انتخاب شده بود، به دانشجویان گرامی معرفی شد. برای بررسی منبع پیش از خرید، فهرست مطالب، اطلاعات نویسنده و ناشر و نظرات دیگر خواننده ها درباره کتاب را جویا شوید و اگر امکان تهیه کتاب در داخل نبود، از شرکت های پرداخت مجازی برای خرید کتاب درخواست کنید.
منابع اینترنتی: توجه داشته باشید که کلیه دروس معرفی شده در این گفتار و همچنین منابعی که معرفی گردید، به صورت فایل های PDF یا صوتی یا تصویری یا ویدیویی در درگاه های دانشگاهی و آموزشی، قسمت هایی از آن در دسترس است. بنابراین با جستجوی خوب و دقیق، اطلاعات خوب و تکمیلی درباره منابع معرفی شده بدست آورید.
کتابخانه ملی ایران: برای پیدا کردن کتاب های فارسی زبان برای گرایش های آموزش زبان انگلیسی، مترجمی زبان انگیسی و ادبیات زبان انگلیسی، توصیه می شود قبل از هر کاری، از طریق درگاه کتابخانه ملی ایران، جستجو انجام داده و با اطلاعات دقیق، برای خرید کتاب به صورت حضوری یا اینترنتی اقدام کنید.
معرفی فرصت های تحصیلی در مقطع دکترای زبان انگلیسی
اگر قصد تحصیل در مقطع دکترای زبان انگلیسی در خارج از کشور را دارید، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- رشته دکترای زبان شناسی در دانشگاه Yale- لینک
- رشته دکترای زبان شناسی کاربردی در دانشگاه جرج تاون آمریکا – لینک
- رشته دکترای Sociolinguistic در دانشگاه جرج تاون آمریکا- لینک
- رشته دکترای Theoretical Linguistics در دانشگاه جرج تاون آمریکا- لینک
- رشته دکترای زبان شناسی کاربردی در دانشگاه هاروارد – لینک
- رشته دکترای زبان شناسی کاربردی در دانشگاه واشنگتن- لینک
- رشته دکترای زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاه کورنل- لینک
- رشته های مربوط به دکترای زبان انگلیسی در دانشگاه کمبریج- لینک
- رشته دکترای ادبیات زبان انگلیسی در دانشگاه بیرمنگهام انگلستان – لینک
- رشته دکترای زبان انگلیسی در دانشگاه استانفورد- لینک
- رشته دکترای مطالعات ترجمه در دانشگاه کنت – لینک
- رشته دکترای زبان انگلیسی در دانشگاه اوپسالا سوئد- لینک
در آینده بیشتر درباره فرصت های تحصیل و بورس در رشته زبان انگلیسی در روزیاتو خواهید خواند.
