با توجه به وضعیت کمی بهتر سهام کوچک و متوسط، شاخص هموزن سه روز متوالی رشد بیش از یک درصد را به ثبت رساند و شاخص کل نیز بعد از گذشت 16 روز معاملاتی، بالاخره از کانال 1/ 2میلیون واحد خارج شد. اما روی دیگر صورتک کمی سبز تابلوی بورس ارزش معاملات خردی است که با وجود بهبود وضعیت نسبت به 6 روز معاملاتی اخیر، در کانال 7هزار و 725میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که رکورد ارزش معاملات خرد از سال 1401 تا کنون که در 16 اردیبهشت سال جاری به ثبت رسید، 24هزار و 840میلیارد تومان بوده است و این یعنی ارزش معاملاتی که این روزها در بازار کم‌رمق سهام شاهد آن هستیم حتی یک‌سوم رکوردی که امسال به ثبت رسیده و نصف میانگین ارزش معاملات خرد امسال نبوده است. اکثر کارشناسان معتقدند تا عبور رقم ارزش معاملات از 10هزار میلیارد تومان نمی‌توان به مثبت‌های بی‌جان بازار سرمایه دلخوش بود. آنها در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» از دلایل خروج بورس از روند منفی گفتند.
بورس، نیازمند نقدینگی
حسن حسین‌نیا، تحلیلگر بازار سرمایه، در این خصوص گفت: در هفته گذشته ارزش معاملات بورس به شدت افت کرده بود، با‌این‌حال فروشنده‌ها رغبت زیادی برای فروش نداشتند. به همین دلیل انتظار می‌رفت از جو منفی هفته‌های گذشته کاسته شود و این باعث شد خریداران کمی جسورتر شوند. اما مساله‌ای که باید در نظر داشت این است که در این سه روز ارزش معاملات رشد خاصی از خود نشان نداد و همچنان در محدوده پایین باقی است و با رشد جزئی روزهای اخیر به محدوده 7700میلیارد تومان رسید. به همین دلیل نمی‌توان گفت بازار گارد صعودی گرفته و برای اینکه بگوییم شاهد تغییر روند هستیم کمی زود است.
وی ادامه داد: از طرفی شاید بتوان بازی لیدرمحوری سهام را نیز در نظر گرفت، یعنی گروه خودرویی و نمادهای خساپا و خودرو با توجه به اینکه در هفته‌های گذشته افت سنگینی داشتند و به محدوده حمایتی خود رسیدند، در روزهای اخیر رشد کردند و رشد این گروه باعث شد کلیت بازار مقداری رشد کند. حمایت‌های قیمتی نیز یکی دیگر از عواملی بود که باعث شد چند روزی شاهد کاهش جو منفی در بازار باشیم. اما برای تغییر روند بازار سرمایه و رشد پایدار، بازار نیازمند ورود سنگین نقدینگی است.
حسین‌نیا با اشاره به ریسک‌های سیاستگذار در بازار سرمایه عنوان کرد: در روزهای گذشته بحث اعتمادی که در سال 99 هم آسیب دیده بود با انتشار غیررسمی افزایش نرخ خوراک مجدد تحت‌الشعاع قرار گرفت. به نظر می‌رسد در مورد این نامه و اثرات آن بر معاملاتی که در اردیبهشت انجام شده شایعاتی در بازار پیچیده و ذهن سرمایه‌گذار را مغشوش کرده است. پاسخ مناسب با بررسی دقیق بدون هیچ‌گونه اغماض می‌تواند سهامداران را مجددا به سمت بازار سرمایه جذب کند اما در غیر این صورت این مساله زمان‌بر خواهد بود.
این تحلیلگر بازار سرمایه گفت: واقعیت این است که در چند وقت اخیر شاهد اخبار خوبی برای صنایع بورسی نبودیم. افزایش نرخ خوراک که شرکت‌های پتروشیمی و پالایشی‌ها، به‌خصوص اوره‌سازان و متانول‌سازان، را تحت‌تاثیر قرار داد، روند سودآوری آنها را مختل کرده و عملا می‌تواند باعث توقف برخی از خطوط تولید بشود. از طرف دیگر در موضوع خودرو قیمت‌گذاری دستوری را داریم و همچنان شاهد دخالت‌های شورای رقابت هستیم که توانسته زیان این خودروسازان را افزایش دهد. در صنایع دیگر نیز تاثیرات فاصله دلار نیمایی با قیمت دلار در بازار آزاد را شاهدیم. بنابراین در نگاهی واقع‌بینانه، بازار اگر بخواهد به سمت روند مثبت پیش رود، باید اتفاقات زیادی بیفتد. در قدم اول بازار نیازمند حمایت واقعی از سرمایه‌گذار و وضع و اعمال قوانین موثر بر افزایش سودآوری شرکت‌هاست. در غیر این صورت اگر درصد سودآوری تولید را با بازار رقیبی مانند بازار بدهی مقایسه کنیم بورس گزینه زیاد جذابی نخواهد بود.
ترس بالای سر بازار
محمد خبری‌زاد، تحلیلگر بازار سرمایه، با اشاره به اینکه چهار موضوع می‌توانند اثر منفی اقدامات دولت در بازار سرمایه را کاهش داده باشند، گفت: اولین موضوع انتشار گزارش‌های عملکرد ماهانه شرکت‌ها در خردادماه است. می‌توان گفت فروش فصلی خیلی از شرکت‌ها حتی با لحاظ تعطیلی فروردین‌ماه از زمستان سال گذشته بهتر شده است. در صنایعی که فروش‌محور نبوده‌اند، مانند بانکی‌ها، نیز گزارش‌ها خوب بود. گزارش‌های ماهانه سرمایه‌گذاران را امیدوار کرده که شاهد گزارش فصلی بهتری نسبت به زمستان باشند. دومین موضوع افت زیاد نمادها نسبت به پیک آنها در سال 1402 بود. بخش زیادی از نمادها بین 30 تا 40درصد افت قیمت داشتند و این موضوع بازار را به نقطه‌ای رساند که بر اثر ارزندگی خودش، مثبت شد و عامل بیرونی در این مثبت شدن تاثیری نداشت.
وی افزود: موضوع بعدی دورنمای تورمی است که آرام‌آرام برای نیمه دوم سال احساس می‌شود و به نظر می‌رسد بازار در حال شروع پیشخور کردن این دورنماست. البته هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده، اما اگر روند ادامه‌دار شود این عامل می‌تواند موثرترین عامل و موتور محرک بازار سرمایه باشد. علاوه بر این، قیمت‌های جهانی نیز موثر بوده است. در زمان ریزش بازار سرمایه، قیمت‌های جهانی تا حدودی ریختند اما امروز به ثبات نسبی با مثبت اندک رسیدند. این موضوع یکی دیگر از عواملی بود که باعث شد این سبز کمرنگ را در بازار شاهد باشیم.
خبری‌زاد عنوان کرد: این چهار عامل باعث رشد در بازار سرمایه طی روزهای اخیر شده است؛ اما در مورد ادامه‌دار شدن این رشد طی روزهای آینده و استمرار آن نمی‌توان خو‌شبین بود، چرا که یکی از آیتم‌های مهم تغییر روند ارزش معلاملات بازار سرمایه است که همچنان قوت آنچنانی نگرفته است. اتفاقاتی که در بیش از یک ماه گذشته در بازار سرمایه افتاده، همچنان در جهت فراری دادن سرمایه است و خیلی جذب‌کننده نبوده و ترس هنوز بالای سر بازار است. این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: بازاری که هنوز پول از آن می‌ترسد و هر لحظه ممکن است توسط قانون‌گذار اتفاق جدیدی برایش رقم بخورد، بازار جذابی نیست و این باعث شده حجم معاملات آنچنان بالایی نسبت به پیک 1402 نداشته باشیم. تا پیش از نیمه اردیبهشت‌ماه امسال ارزش معاملات میانگین روزانه 15 همت بود اما الان نصف آن عدد است.
بازار در نقاط ارزنده‌ای است اما این موضوعات باعث شده دست به عصا باشد تا تکلیف موضوعات مهمی مانند نرخ دلار و وضعیت قانون‌گذاری مشخص شود. متاسفانه سیاستگذار با تصمیمات خود صنایع را از سودآوری خارج می‌کند. در‌حال‌حاضر صنعت خودروی غیرتجاری با سیاست‌های دولت از سودسازی کنار رفته و صنعت پتروشیمی، مخصوصا در بخش اوره و متانول و هلدینگ‌هایی که مالک آنها هستند، احتمالا از سودسازی ساقط می‌شود.
