مثلا یکی از مسائل که از نظر قرآنی خیلی قابل بحث است این است که در قرآن، هم تعبیر «نبی » آمده است و هم تعبیر «رسول » ، نبی و رسول، نبیین و رسل، آیا نبوت با رسالت فرق می کند، یعنی دو مقام و دو خصوصیت است؟یا نه، یک چیز است که با دو اسم تعبیر شده است؟کلمه «نبی » از ماده «نبا» است.نبا یعنی خبر، البته خبرهای مهم و عظیم و خبرهای صادق.مثل اینکه هر خبری را نبا نمی گویند، کلمه «حدیث » یا «خبر» را ممکن است بگویند ولی کلمه «نبا» یک اهمیت دیگری دارد.نبی یعنی خبر دهنده، چون انبیاء از خدا خبرهایی آورده و به مردم داده اند، به این اعتبار به آنها گفته اند «نبی » .کلمه «رسول » از ماده «رسالت » است که اصل معنایش رهایی است در مقابل قید. «مرسل » در زبان عرب یعنی رها شده، در مقابل «در قید شده » .مثلا اگر مویی را همین طور رها کنند به پایین، می گویند «ارسله » یعنی رهایش کرد، اما اگر مو را با سنجاقی ببندند این نقطه مقابل ارسال است.ولی این کلمه را در مطلق مورد فرستادن[به کار می برند].وقتی که کسی، کسی یا چیزی را از جایی به جایی می فرستد، به آن می گویند «ارسال » و «رسول » یعنی فرستاده به طور کلی.نمایندگانی که مثلا یک امیر، یک پادشاه از پیش خودش نزدیک نفر دیگر می فرستد اینها را معمولا در زبان عربی «رسول » می گویند، رسولی فرستاد یعنی نماینده ای فرستاد، فرستاده ای فرستاد.این معنی لغوی اش.
آیا در اصطلاح قرآن میان «نبی » و «رسول » فرقی هست که قرآن وقتی به کسی
صفحه : 348
می گوید «نبی » به یک عنایت خاصی می گوید و وقتی می گوید «رسول » به عنایت دیگری است که احیانا ممکن است کسی نبی باشد رسول نباشد، یا بر عکس رسول باشد نبی نباشد، چنین چیزی هست یا نه؟این هم بحثی است که چون در درجه اول لزوم نیست ما فعلا وارد آن نمی شویم، اگر لازم بود روی این جهت هم بحث می کنیم که آیا میان ایندو فرق هست و یا فرق نیست؟این مخصوصا از این جهت ضرورت پیدا می کند که در آیه ختم نبوت، ما به این تعبیر داریم که: «ما کان محمد ابا احد من رجالکم و لکن رسول الله و خاتم النبیین » (1).بعضی ها(البته در عصرهای اخیر و نه آدمهای حسابی، افرادی که دنبال[بهانه]می گردند)گفته اند در اینجا قرآن که نفرموده رسالت ختم شده است، فرموده نبوت ختم شده است، چه مانعی دارد که نبوت ختم شده باشد و رسالت هنوز ختم نشده باشد؟اگر بگوییم نبوت مگر چیست که ختم شده و رسالت ختم نشده؟می گویند انبیاء فقط به کسانی می گفتند که مثلا در عالم رؤیا، در عالم خواب چیزهایی را می دیدند، اما رسالت مطلب دیگری است که آن ختم نشده.
این را فقط برای اینکه توجه به اهمیت مطلب داده باشیم عرض کردم.ما آن سه بحث اساسی و اصولی خودمان را عرض بکنیم.
1.احزاب/40.
