عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح - هواپیمای هندی هال تجاس (HAL Tejas) یک جنگنده چند منظوره سبک وزن است که توسط آژانس توسعه هوانوردی هند (Aeronautical Development Agency) توسعه یافته و شرکت هندوستان اِروناتیکس لیمیتد (هال) تولید آن را بر عهده دارد.
هال تجاس نخستین پرواز خود را در سال 2001 انجام داد و تولید محدود آن از سال 2007 آغاز شد. توسعه این جنگنده در نهایت در سال 2013 تکمیل شد. نخستین اسکادران تجاس در نیروی هوایی هند در سال 2016 عملیاتی شد. انتظار می رود این هواگرد به تدریج جایگزین ناوگان قدیمی هواپیماهای میگ-21، میگ-23، میگ-27، جگوار و میراژ 2000 هند شود.
آشنایی با جنگنده هال تجاس
برنامه هواپیمای رزمی سبک (The Light Combat Aircraft) یا ال سی ای هند در سال 1983 شکل گرفت. این برنامه با هدف توسعه جنگنده ای کاملا بومی برای جایگزینی هواپیماهای میگ-21 دوران شوروی آغاز شد. در آن زمان، جنگنده های میگ-21 یکی از ستون های اصلی نیروی هوایی هند بودند.
آژانس توسعه هوانوردی هند برای مدیریت برنامه ال سی ای در سال 1984 تاسیس شد.
هال تجاس یک جنگنده بال مثلثی و مجهز به تک پیشرانه توربوفن پس سوز جنرال الکتریک اف404-جی ئی-آی ان20 است. جدا از آلیاژهای آلومینیوم-لیتیوم و آلیاژهای تیتانیوم، برای کاهش وزن از مواد کامپوزیت به طور گسترده در بدنه هواپیما استفاده شده است. تجاس به سامانه کنترل پرواز با سیم و رادار چند حالته مجهز شده است.
این جنگنده کوچک ترین و سبک ترین نمونه در کلاس خود بین هواپیماهای جنگی فراصوت معاصر محسوب می شود.
هال تجاس؛ جنگنده ای سبک با قابلیت حمل ترکیبی از تسلیحات مختلف
جنگنده چند منظوره هال تجاس می تواند طیف گسترده ای از تسلیحات را حمل کند که بیشتر منشا روسی دارند. این هواپیما دارای نه جایگاه حمل تسلیحات در زیر بال و بدنه است. بیشینه ظرفیت حمل مهمات و سوخت بیرونی این هواپیما 5300 کیلوگرم است.
به عنوان نمونه، هال تجاس می تواند موشک های هوا به هوای فراتر از برد دیداری آسترا و آر-77 (ای ای-12 ادر) و موشک های هوا به هوای کوتاه برد آر-73 (ای ای-11 ارچر) را حمل کند. این جنگنده توانایی حمل موشک های هوا به سطح از جمله خا-59 با سامانه هدایت تلویزیونی یا لیزری، یا موشک های خا-31 را دارد. موشک های کروز ضد کشتی خا-35 نیز در فهرست تسلیحات قابل حمل توسط هال تجاس قرار دارند.
همچنین، این جنگنده چند منظوره می تواند انواع مختلف بمب ها از جمله بمب های سقوط آزاد، بمب های خوشه ای یا مهمات هدایت شونده دقیق را حمل کند. یک توپ دو لول 23 میلیمتری نیز این مجموعه را کامل می کند.
مشخصات کلی جنگنده هال تجاس
تجاس در دو نسخه یک یا دو خدمه تولید می شود. طول این هواپیما 13.2 متر، ارتفاع آن 4.4 متر و فاصله دو سر بال آن 8.2 متر است. وزن خالی این جنگنده چند منظوره 6560 کیلوگرم و وزن ناخالص آن 9800 کیلوگرم است. بیشینه وزن برخاستن از زمین آن نیز 13500 کیلوگرم است.
جنگنده هال تجاس می تواند با بیشینه سرعت 1.6 ماخ (1975 کیلومتر بر ساعت) پرواز کند. برد پروازی آن 1850 کیلومتر و برد رزمی آن با استفاده از مخازن سوخت داخلی 500 کیلومتر است. برد فرابری این هواپیما 3200 کیلومتر است و می تواند تا 49212 پا (15000 متر) اوج بگیرد.
در حال حاضر، جنگنده چند منظوره سبک هال تجاس تنها در ارتش هند خدمت می کند، اما این کشور قصد بازاریابی برای آن را دارد. در همین راستا، هال تجاس یکی از هواگردهایی است که هندی ها در نمایشگاه هوایی دبی 2023 در معرض دید بازدیدکنندگان قرار داده اند. هندی ها از اضافه شدن مهمات هدایت شونده دقیق الطریق به فهرست تسلیحات قابل حمل توسط هال تجاس خبر داده اند.
