۶میلیون دام،نفس جنگل‌های شمال را به شماره انداخته است

پرونده جنگل‌های هیرکانی برای ثبت جهانی، سال 2018به یونسکو ارسال می‌شود. حمیدگشتاسب، مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط‌زیست با اعلام این خبر گفت که ثبت این مناطق در فهرست میراث‌های جهانی گام مثبتی برای مدیریت کارا‌تر در آینده خواهد بود.

به گزارش به نقل از همشهری ،جنگل‌های هیرکانی اما اکنون شرایط نابسامانی را تجربه می‌کند؛ ازیک سو، اجرای طرح عمرانی و ساخت وسازهای غیرمسئولانه و ازسوی دیگر شیوع آفات نفس این جنگل‌ها را به شماره انداخته است.

دکتر محمد امینی، عضو هیأت علمی مؤسس تحقیقات جنگل‌ها و مراتع که مقیم ساری است درباره وضعیت جنگل‌های هیرکانی به همشهری گفت: هم‌اکنون 6میلیون واحد دامی در جنگل‌های 3استان شمالی کشور مشغول چرا هستند این درحالی است که اگر هر دام روزانه یک نهال نورسته را بخورد سالانه نهال‌های روییده در 400هزار هکتار خوراک این دام‌ها می‌شود؛ به این ترتیب نهال‌هایی که باید پوشش آینده جنگل را ایجاد کند نابود می‌شود.

رئیس جامعه جنگلبانی مازندران، با هشدار درباره ساخت وسازهای بی‌ضابطه در شمال کشور می‌گوید: بنا به مستندات موجود ظرف 20سال اخیر 100هزار ویلا در مازندران ساخته شده و از سال 65تا سال 90تعداد شهرستان‌های مازندران 120درصد و تعداد بخش‌ها 140درصد افزایش یافته است. بدیهی این حجم توسعه قطعا به تجاوز و تصرف اراضی جنگلی دامن زده و می‌زند.

امینی با اشاره به اینکه به فاصله هر 6.5کیلومتر یک آبادی یا سکونتگاه انسانی در شمال وجود دارد که تأثیر فراوانی روی محیط طبیعی دارد، تصریح کرد: هم‌اکنون 45هزار کیلومتر مرز مشترک اراضی زراعی و باغات با عرصه‌های منابع طبیعی است که برای جلوگیری از تجاوز و تصرف، نیازبه حفاظت روزانه دارد. ضمن آنکه 7500کیلومتر جاده در قلب جنگل‌های شمال ا حداث شده که این جاده‌ها هم نیازمند حفاظت و پایش دائمی است اما با وجود همه این موارد، سازمان جنگل‌ها و مراتع با مشکل جدی نیروی انسانی و تجهیزات مواجه است به‌طوری که این سازمان براساس نرم جهانی، تنها 40درصد نیرو وامکانات لازم را در اختیار دارد و این نیرو و امکانات هم توزیع یکنواخت جغرافیایی ندارد، یعنی در برخی نقاط نیرو و تجهیزاتی برای حفاظت وجود ندارد.

استاد دانشگاه ساری درباره مدیریت جنگل‌های شمال هم خاطرنشان کرد: در طول دهه 40تا 50شاهد توسعه گسترده‌ای در احداث صنایع چوب در شمال ازجمله کارخانه چوب نکا، کارخانه چوب وکاغذ مازندران و گیلان بودیم. این واحدها که دولتی بودند درقالب طرح‌های جنگلداری فعالیت خود را که شامل بهره برداری، احیا و حفاظت جنگل و نیز جاده‌سازی‌ بود آغاز کردند. در کنار فعالیت این واحد‌ها، اجرای طرح‌های عمرانی مثل سدسازی، جاده‌سازی‌ وشبکه‌های انتقال برق فشار قوی سبب شد تا جنگل‌ها از حالت طبیعی خود فاصله بگیرند. علاوه براین، ‌جنگل نشینان و حاشیه‌نشینان جنگل هم سالانه 4میلیون مترمکعب چوب برای مصرف سوخت و پخت وپز از جنگل برداشت کرده و می‌کنند و همه این عوامل فشار مضاعفی را بر رویشگاه‌های جنگلی وارد کرد.

ضرورت حفاظت از جنگل
او با اشاره به اجرای تعطیلی طرح‌های بهره‌برداری می‌گوید: در حالی این طرح در دستور کار قرار گرفته که کمتر از 50درصد جنگل‌های شمال تحت پوشش طرح‌های جنگلداری است و وضعیت 50درصد عرصه‌های فاقد طرح جنگلداری به‌مراتب اسفبار‌تر از بخش‌هایی است که طرح جنگلداری درآنجا اجرا شده است. به همین دلیل ضروری است مدیریت جنگل‌ها با بهره‌گیری از دانش و تجارب ارزشمند متخصصان داخلی پی گرفته شود. امینی تأکید می‌کند طرح‌های جنگلداری به‌معنای بهره‌برداری از جنگل نیست و اگر هدف ثبت جهانی رویشگاه‌های جنگلی شمال است باید حفاظت از این جنگل‌ها به 2شیوه فیزیکی و بیولوژیکی صورت بگیرد.

او با تأکید براینکه در شیوه بیولوژیکی جنگل از طریق مدیریت و پرورش حفاظت می‌شود، افزود: حفاظت فیزیکی محض برای صیانت از جنگل‌های شمال کارساز نیست و نمی‌توان با وجود تعداد دام زیاد در جنگل و تراکم جمعیت و جاده‌های متعدد، درهای جنگل را بست و آن را به‌صورت آکواریومی مدیریت کرد زیرا این شیوه قابلیت اجرایی ندارد. امینی در پایان با اشاره به پیگیری ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی در یونسکو تأکید می‌کند: با وضعیتی که اکنون جنگل‌های هیرکانی دارد درصورت ثبت جهانی این رویشگاه‌ها، ما نمی‌توانیم به تعهداتی که ثبت جهانی ایجاد می‌کند عمل کنیم و در نتیجه اعتبار بین‌المللی کشور مخدوش خواهد شد.