نورپردازی: بسیاری از ساختمان ها هستند که در شب تبدیل به موجوداتی مهجور و کم نقش می شوند؛ ساختمان هایی که در شب حرفی برای گفتن ندارند، درصورتی که شب ها نیز جزیی از ساعات شبانه روز هستند و ساختمان ها همان اندازه که در روز جلوه گر و زیبا هستند، باید در شب هم همین طور باشند. به همین دلیل تصمیم گرفتیم که یکی از مطالب امروزمان را اختصاص دهیم به نورپردازی نمای ساختمان ها و تعدادی از پروژه های برجسته ایرانی را از لحاظ نورپردازی نمای خارجی آن ها بررسی کنیم. پس تا انتهای این مطلب جذاب و کاربردی با چیدانه همراه باشید.
قبل از آن که به سراغ بررسی پروژه های برجسته ایرانی که توسط معماران برجسته انجام شده است برویم، بهتر است کمی راجع به اصول نورپردازی ساختمان ها بدانیم. نکته مهم در نورپردازی ساختمان ها این است که این مورد نباید ساختمان را تبدیل به منبعی برای تولید آلودگی نوری کند، شدت نورها و زیاد و کم بودن منبع های نوری باید با توجه به مساحت ساختمان صورت بگیرد. لزومی ندارد که حتما تمام عناصر ساختمان را نورپردازی کنید، نورپردازی ها باید به صورت هوشمندانه ای اجرا شوند، چرا که شهر های بزرگ به اندازه کافی با مساله آلودگی نوری مواجه هستند.
1. نورپردازی ورودی ساختمان
بی شک ورودی ساختمان مهم ترین قسمت در طراحی نمای خارجی آن است و همه ما هم به خوبی از اهمیت دعوت کنندگی و خوانایی این قسمت آگاه هستیم. در طی روز به واسطه نور طبیعی این قسمت خود به خود به چشم می آید اما در شب اگر این فضا فاقد نورپردازی باشد، می تواند منجر به سردرگمی افراد برای ورود به ساختمان شود. نورپردازی ورودی باید به صورتی باشد که همان زیبایی روز ورودی را به نمایش بگذارد. همان قدر که نورپردازی ها به زیبایی ساختمان کمک می کنند، به همان اندازه هم می توانند تاثیر کاملا معکوسی داشته باشند اگر در مورد اجرای آن ها فکر نشود.
مطلب پیشنهادی چیدانه به شما: نورپردازی نمای ساختمان و تاثیر آن بر زیبایی معماری بنا
2. نورپردازی المان شاخص نما
در طراحی نمای خارجی برخی از ساختمان ها یک المان شاخص وجود دارد، که تنها نورپردازی همان المان می تواند کارساز باشد. این اتفاق دقیقا در پروژه ی عباس آباد که توسط گروه معماری مدام طراحی و اجرا شده است به چشم می خورد. این ساختمان دارای یک المان عمودی شیشه ای است که اگر دقت کنید در کل نما فقط این المان دارای نور پردازی است که باعث شاخص شدن نمای این ساختمان شده است. البته باید این نکته را هم یادآور شوم که بام و حیاط این مجموعه هم دارای نورپردازی هستند اما به هیچ عنوان این فضاها جزو نمای ساختمان محسوب نمی شوند.
3. چیدمان مواد و مصالح و ترکیب آن با نورپردازی
نوع چیدمان مواد و مصالح نما نیز می تواند در تاثیر گذاری و گیرایی نورپردازی آن تاثیر گذار باشد. به عنوان مثال در پروژه خانه چهل گره که توسط دفتر معماری حبیبه مجدآبادی، معمار برجسته ایرانی طراحی و اجرا شده است، می توانید این موضوع را به خوبی ببینید. نحوه چیدمان آجرها و فضاهای پر و خالی ای که به وجود آورده اند، در نحوه انتشار نورهای موثر بوده و باعث ایجاد جذابیت شده اند. البته هماهنگی رنگ نورها و رنگ آجرها نیز در زیبایی نورپردازی این ساختمان نیز بی تاثیر نبوده است.
مطلب پیشنهادی چیدانه به شما: خانه چهل گره، نمای ساختمان با فرشی از آجر
4. نحوه طراحی بازشو ها در نمای خارجی ساختمان و ارتباط آن با نورپردازی
بازشو ها بعد از ورودی ها در مقام دوم اهمیت هستند، البته در طراحی نمای خارجی ساختمان. بازشوهایی که دارای چیدمان های مختلف و خلاقانه ای باشند، در انتشار نورها نیز می توانند متفاوت تر از بقیه ساختمان ها عمل کنند. نمونه ی بارز این مساله را در بازشوهای ساختمان ایلخانه و نورپردازی آن می توانید ببینید. این ساختمان توسط گروه شیفت طراحی و اجرا شده است. پنجره های این ساختمان دارای چیدمانی دارند که فضاهای خالی را ایجاد کرده است که تبدیل به روزنه هایی برای فرار نورها تبدیل شده اند.
مطلب پیشنهادی چیدانه به شما: ایل خانه همنشینی مدرن خانواده ایرانی
5. منبع های نوری مختلف در نورپردازی نمای خارجی ساختمان
اگر به نورپردازی نمای خارجی ساختمان امیر ویلا، اثر علیرضا تغابنی نگاهی بیاندازید، می بینید در یک نما از دو نوع منبع نوری استفاده شده است. منبع های نوری خطی برای گوشه سقف ها و منبع های نوری نقطه ای برای پایین دیوارها. این یکی از نکات مثبتی است که می تواند در نمای خارجی ساختمان شما تفاوت ایجاد کند، اگر برای پای دیوار ها نیز از همان منبع های نوری خطی استفاده می شد، شاید تا این اندازه جذاب و گیرا نمی شد. البته ترکیب نورهای سفید و زرد نیز در نورپردازی این ساختمان تاثیر گذار بوده است.
مطلب پیشنهادی چیدانه به شما: ویلای امیر، تابستانی سرد در امیرمهد کرج
6. استفاده از نورپردازی فضای داخلی برای نمای بیرونی
بعضی از طراحان و معماران برجسته ایرانی ترجیح می دهند تا از خود نورپردازی فضاهای داخلی ساختمان برای نورپردازی نمای بیرونی ساختمان خودشان استفاده کنند. البته این کار نیاز به تجربه بالا در طراحی و هوشمندی زیادی دارد، همچنین در این مورد کاربری ساختمان و شرایط و موقعیت پروژه باید در نظر گرفته شود. پروژه آماج یکی از این پروژه هایی است که در نورپردازی نمای خارجی آن از این تکنیک استفاده شده است. مطلب معماری ساختمان آماج درمان در پارک فناوری پردیس را بخوانید تا بیشتر با تفکرات کوروش رفیعی معمار این پروژه آشنا شوید.
7. تاکید بیشتر با استفاده از نورپردازی
اگر برای شما به عنوان یک معمار و یا طراح مهم است که بر شاخصه ای در نمای ساختمان تان تاکید کنید، می توانید از نورپردازی ها استفاده کنید. به طور مثال اگر قصد دارید تا بر المان های عمودی یا افقی ساختمان تن تاکید کنید، جهت نور پردازی ها می توانند به راحتی این کار را برای تان انجام دهند. در نمای ساختمان های بلند مرتبه معمولا از نورپردازی های افقی استفاده می کنند تا درک آن برای مخاطب بهتر شود و یا در نماهایی که حالت کشیده افقی دارند از نورپردازی های عمودی برای ایجاد حس کشیدگی استفاده می کنند.
مطالب بیشتر: نورپردازی شیک و زیبا در طراحی دکوراسیون منزل
لوستر و آباژورهای شیک و متفاوت در دکوراسیون داخلی
7 ایده نورپردازی که دکوراسیون منزل تان را رویایی می کند!
10 نورپردازی افسون کننده با ریسه های نوری LED
نور مخفی های شگفت انگیز در دکوراسیون داخلی منزل
نویسنده: شمیم آقازاده ؛ تحریریه چیدانه