ماموریت های ویژه فرشتگان
کارهایی وجود دارد که برخی از فرشتگان به اعتبار شان خویش، در مواردی ویژه و نسبت به اشخاص خاص، انجام می دهند:
1- فرشتگانی که به عنوان میهمان بر حضرت ابراهیم (ع) نازل شدند و سپس از نزد او رفتند و قوم لوط را هلاک ساختند:
هود/69- 77:
و لقد جائت رسلنا ابراهیم بالبشری، قالوا سلاما قال سلام فما لبث ان جاء بعجل حنیذ.فلما رءا ایدیهم لا تصل الیه نکرهم و اوجس منهم خیفة قالوا لا تخف انا ارسلنا الی قوم لوط.و امراته قائمة فضحکت فبشرناها باسحق و من وراء اسحق یعقوب.قالت یا ویلتی ء الد و انا عجوز و هذا بعلی شیخا، ان هذا لشی ء عجیب.قالوا اتعجبین من امر الله رحمت الله و برکاته علیکم اهل البیت، انه حمید مجید .
همانا رسولان ما به مژده نزد ابراهیم (ع) آمدند، سلام گفتند، ابراهیم (ع) سلام گفت، سپس بی درنگ (برای آنان) گوساله ی بریان آورد.
پس چون دید که دستهای فرشتگان به سوی آن (گوساله ی بریان) دراز نمی شود، ناپسندشان دانست و از آنان ترسی به دل گرفت.گفتند مترس.ما به سوی قوم لوط فرستاده شده ایم.
همسر وی ایستاده بود، خنده ای کرد ما به او به (زائیدن) اسحاق و از پس او یعقوب، مژده دادیم گفت، وای بر من!آیا من خواهم زائید در حالیکه من پیرزنی هستم و این (مرد) شوهر من پیر است همانا این چیز شگفتی است!فرشتگان گفتند آیا از تدبیر خداوند در شگفت می شوی، رحمت خدا و برکت های وی بر شما اهل این خانه باد، همانا خدا ستوده ی بزرگوار است.
سپس می فرماید:
هود/81:
قالوا یا لوط انا رسل ربک .
گفتند ای لوط ما رسولان پروردگار تو هستیم...
این داستان در سوره حجر آیات 51 تا 64 و هم در سوره ی عنکبوت آیات 31 تا 34، آمده است.
باری، ازین داستان در می یابیم که فرشتگان می توانند از اموری که بعد رخ خواهد داد، بشارت بدهند یعنی گونه ای علم غیب بوسیله ی فرشتگان برای پیامبران یا دیگران، حاصل می شود.
نیز آنان موظف می شوند که عذابی بر قومی نازل کنند چنانکه در تدبیر عذاب قوم لوط، فرشتگان واسطه بودند.چنانکه در آیاتی پیش از این خواندیم که فرشتگان کلا واسطه ی امر و تدبیر الهی اند.
در اینجا مصادیق خاص تدبیرات جهانی است که بسا چون وسیله ی مادی نداشته و تدبیری غیر عادی بوده است، فرشتگان خاصة برای انجام آن موظف شده اند.
2- قضیه ی خاص دیگر:
بنی اسرائیل تابوتی داشتند که در جنگها پیشاپیش خود حرکت می دادند که در آن آیات خدا و گویا عصای حضرت موسی نیز، وجود داشت، حاملان این تابوت فرشتگان بودند.
بقره/248:
و قال لهم نبیهم ان ایة ملکه ان یاتیکم التابوت فیه سکینة من ربکم و بقیة مما ترک ال موسی و ال هرون تحمله الملائکة، ان فی ذلک لآیة لکم ان کنتم مؤمنین .
پیامبرشان به آنها گفت همانا نشانه ی پادشاهی طالوت اینست که برای شما آن تابوتی را می آورد که در آن آرامش پروردگارتان و بازمانده ی خاندان موسی و خاندان هارون قرار دارد و فرشتگان آنرا حمل می کنند.اگر مؤمن باشید، همانا در این نشانه ای برای شماست.
این مطلب را آن پیامبر محترم هنگامی عنوان کرد که مردم سلطنت طالوت را با معرفی وی، نپذیرفتند.
پس می توان دریافت که حوادثی که عامل طبیعی ندارند به وسیله ی فرشتگان انجام می گیرد، یعنی آن حوادث بی سبب نیستند اما سبب آنها ملائکه اند.
3 و 4- در داستان زکریا و مریم نیز فرشتگان دخالت دارند:
دخالت فرشتگان در داستان حضرت زکریا یکی در سوره ی آل عمران است:
آل عمران/39:
فنادته الملائکة و هو قائم یصلی فی المحراب .
فرشتگان هنگامی او را فرا خواندند که وی در محراب نماز می خواند.و مشابه آن در سوره مریم:
مریم/7:
یا زکریا انا نبشرک بغلام اسمه یحیی .
ای زکریا!ما بشارت می دهیم تو را به فرزند پسری که نام او یحیی است.
و در داستان مریم: مریم/19- 16:
و اذکر فی الکتاب مریم اذ انتبذت من اهلها مکانا شرقیا.فاتخذت من دونهم حجابا فارسلنا الیها روحنا فتمثل لها بشرا سویا.قالت انی اعوذ بالرحمن منک ان کنت تقیا.قال انما انا رسول ربک لاهب لک غلاما زکیا .
یاد کن در این کتاب، مریم را هنگامی که دوری گزید از خانواده ی خود در مکانی شرقی و برای خود پوششی برگرفت.سپس ما روح خویش را نزد او فرستادیم تا بر وی به صورت بشری موزون، نمایان شد.
مریم گفت اگر تقوا داری، من از تو به خدای مهربان پناه می برم.وی گفت همانا من فرستاده ی پروردگار توام تا به تو پسری پاک عطا کنم.
- نخست این نکته را بگوییم که از این آیات در می یابیم که گفتگو با فرشتگان.ویژه ی انبیاء نیست، زیرا حضرت مریم پیغمبر نبود، کسانی را که از گفتگوی ائمه ی اطهار سلام الله علیه اجمعین، با فرشتگان درشگفتند باید به این آیات رهنمون کرد.
- روح ظاهرا یکی از فرشتگان یا از بزرگان آنها یا مخلوقی است شبیه آنان، در روایات اختلاف هایی در این موارد وجود دارد.اگر همان روح الامین باشد جبرئیل است، چه بسا این موضوع نیز از آیات بهتر استظهار گردد.
باری، این روح، علیه السلام، بصورت انسان بر مریم ظاهر شد.یعنی وسیله ی تحقق جنین عیسی علیه صلوات الله در رحم حضرت مریم، همین ملک بود که به صورت انسان ظاهر شد.
و چنان در پیدایش عیسی تاثیر دارد که می گوید: «لاهب...» تا من عطا کنم به تو...
این مقام فاعلیت فرشته، خود یکنوع خلق کردن است منتهی وساطت در آفرینش چنانکه خود حضرت عیسی علیه السلام نیز «خلق » می فرمود، و این مقام بسیار سترگی است.
باری، سرانجام، کسی به عنوان «واهب عیسی (ع) » وجود دارد که یک گونه فاعلیت و تاثیر، در این امر می داشته است پس معلوم می گردد که بین فرشتگان، یا روح که از سنخ آنهاست، چنین کارهایی نیز وجود دارد و این یکی از مصادیق خوارق عادت است و فاعلش فرشتگانند.
پس معنای پذیرفتن اعجاز، نفی فاعلی غیر از خدا نیست، بلکه ممکن است وسائطی در میان وجود داشته باشد از جمله ملائکه.
- نکته ی دیگری که می توان ازین آیات دریافت اینستکه فرشتگان یا دستکم برخی فرشتگان هستند که می توانند به صورت بشر ظاهر شوند.نیز بطور ضمنی می توان دریافت که تعبیر «رسالت » در امور تکوینی نیز بکار می رود زیرا در آیه، روح می گوید:
مریم/19:
انما انا رسول ربک...
و وساطت در عمل نیز، یکنوع رسالت است.
به عبارت دیگر: رسالت یکبار ابلاغ پیام است و یکبار انجام کار.
در داستان لوط در سوره ی هود می فرمود:
هود/81:
انا رسل ربک .
که آنهم رسالت بود.