کاش مسی زودتر می‌گریست

  عصر ایران؛ اهورا جهانیان - در بازی فینال کوپا آمریکا، لیونل مسی در دقیقۀ 60 آسیب دید و بعد از اینکه معلوم شد نمی‌تواند به بازی ادامه دهد، اسکالونی مربی آرژانتین به ناچار او را از زمین بیرون کشید. اشک‌های مسی روی نیمکت تیم ملی آرژانتین، پس از تعویض اجباری‌اش، مهم‌ترین واقعۀ فینال کوپا آمریکا شد. حتی بیشتر از قهرمانی آرژانتین به چشم آمد!

  بسیاری به درستی نوشتند آسیب‌دیدگی و تعویض و گریستن و نهایتا قهرمانی مسی در کوپا آمریکای 2024 شبیه آسیب‌دیدگی و تعویض و گریستن و قهرمانی رونالدو در یورو 2016 بود. در فینال 2016 هم رونالدو مقابل فرانسه آسیب دید و با چشمی گریان زمین را ترک کرد ولی نهایتا پرتغال قهرمان شد و رونالدو مثل مسی در بازی پریشب جام را بالای سر برد.

  اما به غیر از این شباهت تاریخی جالب، نکتۀ مهم دیگری هم در گریستن مسی وجود داشت و آن اینکه قبلا کسی مسی را در چنین وضعی ندیده بود. لیونل مسی در جام‌های جهانی 2010 و 2014 و 2018 طعم شکست مقابل آلمان و فرانسه را چشید ولی چنین واکنشی نشان نداد. در حالی که در بازی با کلمبیا، تیم او هنوز نباخته بود که او آنچنان می‌گریست.

  کاملا پیداست که طی دهۀ اخیر چیزی در مسی تغییر کرده. شاید اگر آن موقع هم مسی در بارسلونا بازی نمی‌کرد و مدام مشغول درو کردن افتخارات فردی و تیمی گوناگون نبود، بازی‌های ملی برایش اهمیتی به اندازۀ امروز می‌داشت.

  در واقع همۀ قهرمانی‌های مسی با تیم ملی آرژانتین تقریبا پس از خروج او از بارسلونا رقم خورده. مسی پس از پایان فصل 21-2020 لالیگا، از بارسلونا جدا شد و به پاری سن ژرمن پیوست. او در 27 اردیبهشت 1400 برای آخرین بار با پیراهن بارسلونا بازی کرد. کمی بعد، در حالی که معلوم بود فصل آینده دیگر در بارسلونا نخواهد بود، در کوپا آمریکا برای اولین بار آرژانتین را به قهرمانی رساند. پس از اتمام بازی‌های کوپا آمریکا نیز به پاری سن ژرمن رفت. در سال 2022 نیز در حالی که دیگر بازیکن بارسلونا نبود با آرژانتین قهرمان جام جهانی شد و پریشب هم دوباره با آرژانتین قهرمان کوپا آمریکا شد.

  آخرین قهرمانی مسی با بارسلونا در لالیگا، در سال 2019 رقم خورد. او دو فصل بعدی را بدون اینکه در لالیگا یا لیگ قهرمانان اروپا قهرمان شود، در بارسا سپری کرد. علاوه بر این، در چند بازی آخرش در ال‌کلاسیکو نیز موفق به گلزنی نشد.

  به هر حال نوعی خلأ افتخار در بالاترین سطح باشگاهی، نقش مهمی در تشنگی او برای کسب افتخار با تیم ملی آرژانتین داشت. او از سال 2006 تا سال 2018 در بارسلونا چنان لبریز از افتخارات گوناگون بود که نمی‌توانست با عطش کافی در پی کسب افتخار با تیم ملی آرژانتین باشد.

  اگر مسی در اتلتیکو مادرید بازی می‌کرد، هیچ بعید نبود که قبل از سن 34 سالگی به اولین افتخار ملی‌اش در فوتبال دست پیدا کند و چه بسا قبل از 35 سالگی نخستین قهرمانی در جام جهانی را تجربه می‌کرد.

  او به ویژه در جام‌های جهانی 2014 و 2018 فرصتی مناسب برای کسب عنوان قهرمانی جهان داشت. در 2014 آرژانتین تیم منسجمی داشت، در 2018 نیز تیمی سرشار از ستاره بود. البته در جام جهانی 2010 نیز آرژانتین تیمی پرستاره بود ولی با مربیگری مارادونا شانس چندانی برای قهرمانی نداشت.

  در واقع باید گفت که "ارادۀ معطوف به قهرمانی" در سطح ملی، دیرهنگام در مسی شکل گرفت. او در فینال جام جهانی 2014 چنان بازی می‌کرد که گویی آن مسابقه، مسابقه‌ای بین بارسلونا و والنسیا است. یعنی مسی فقط بازی‌اش را می‌کرد و هیچ شور و هیجان و خشم و انگیزۀ مضاعفی نداشت. آن فینال برای او صرفا شبیه "یک بازی فوتبال" بود. همین و بس.

فینال 2014

  وقتی هم که در فینال باختند، اگرچه مغموم بود ولی با نوعی بی‌تفاوتی با کل ماجرا برخورد کرد. یعنی اندوه عمیقی در وجودش دیده نمی‌شد. اما در فینال امسال کوپا آمریکا، با اینکه تیمش در برابر کلمبیا عقب هم نبود و شانس بیشتری هم برای پیروزی داشت، صرفا بابت اینکه آسیب دید و مجبور بود از زمین تعویض شود، از سویدای جان می‌گریست.

  پشت این گریه و آن اندوه آمیخته به بی‌تفاوتی، تفاوتی در "شدتِ خواستن" وجود داشت. در فینال امسال، که اهمیتش به هیچ وجه در حد فینال جام جهانی 2014 نبود، مسی سخت تشنۀ پیروزی بود ولی در فینال 2014 او فاقد این حد از تشنگی و طلب بود.

  امسال مسی با اینکه یک قهرمانی کوپا و یک قهرمانی جام جهانی در کارنامۀ افتخاراتش داشت، ولی دومین قهرمانی کوپا آمریکا را هم شدیدا می‌خواست. گویی که دو قهرمانی ملی را برای خودش کافی نمی‌دانست و با نوعی طلبکاری آشکار، دنبال کسب سومین قهرمانی بود. همین روحیه در کامیابی او موثر بود. به قول مولانا: این طلبکاری مبارک جنبشی‌ست.

 لیونل مسی اگر در این سنین دچار آسیب‌دیدگی ناجوری نشود، احتمالا با همین روحیه به جام جهانی 2026 نیز می‌آید و می‌کوشد دومین جام جهانی را برای خودش و چهارمین جام جهانی را برای آرژانتین بدست آورد. در این صورت او قطعا جایگاهی برتر از مارادونا در تاریخ فوتبال آرژانتین و جهان کسب می‌کند. جایگاه برتر یک بازیکن نسبت به دیگری، البته لزوما دال بر این نیست که این یکی از آن یکی بهتر بوده. خداداد عزیزی در قیاس با علی دایی قطعا بازیکن بهتری بود ولی دایی در فوتبال ایران جایگاه برتری دارد.

گریۀ مسی پس از پیروزی مقابل کانادا

  هر چه بود، گریستن مسی در فینال اخیر کوپا آمریکا، حالتی کم‌نظیر در رفتار او در میدان فوتبال بود. به قول حافظ: حالتی رفت که محراب به فریاد آمد! او حتی پس از پیروزی آرژانتین در برابر کانادا در مرحلۀ نیمه‌نهایی این جام، از فرط  شادی بابت رسیدن به فینال گریست در حالی که در نیمه‌نهایی جام جهانی 2014 پس از پیروزی آرژانتین مقابل تیم قدرتمند هلند در ضربات پنالتی، چنین واکنشی نشان نداد. کاش مسی پیش از این و بیش از این دو سه مورد، بابت برد و باخت در فوتبال می‌گریست چراکه گریۀ او نشانۀ جدایی‌اش از رفتار سردی است که در وجودش نهادینه شده.

  و ای کاش مسی پس از آخرین قهرمانی‌اش چمپیونزلیگ (2015) یا حداکثر پس از ناکامی توأم با درخشش‌اش در لیگ قهرمانان اروپا در سال 2017، که آن گل استثنایی را به لیورپول زد، یعنی در سن 30 سالگی از بارسلونا جدا می‌شد. در این صورت شاید توپ طلای سال 2019 نصیبش نمی‌شد ولی چند سال زودتر به بلوغ تمام‌عیاری می‌رسید که از 34 سالگی (2021) در بازی او مشاهده می‌کنیم.