برد بدون ریسک در بورس

علی قاسمی: صندوق‌های درآمد ثابت یکی از پناهگاه‌های امن و بدون ریسک بازار هستند که از ابتدای سال بازدهی بهتری نسبت به سایر دارایی‌ها به ثبت رساندند. پس از انتشار گواهی سپرده خاص با نرخ 30درصد در بهمن‌ماه سال گذشته و رشد شدید نرخ بهره اوراق، ابزارهای بدون ریسک جذابیت خاصی پیدا کردند؛ به طوری که با رشد نرخ بهره بدون ریسک، بازار سرمایه افت شدیدی را تجربه کرد. سرکوب بازار به وسیله نرخ بهره سبب شد صندوق‌های درآمد ثابت هم به لحاظ نرخ بازدهی و هم به لحاظ تعداد، تحولات خوبی را شاهد باشند.

بازار از صندوق‌های درآمد ثابت انتظار بازده ماهانه بیش از 2درصد را دارد. بر همین اساس، بازدهی ماهانه 10صندوق برتر درآمد ثابت از ابتدای سال یا 5ماه اخیر مورد بررسی قرار گرفته است. در این میان صندوق‌های ساحل، نشان، ماهور، اصیل و کارما صندوق‌هایی با برترین بازدهی ماهانه بودند که حداقل در 3ماه از 5ماه اخیر در میان 10صندوق برتر به لحاظ بازدهی قیمتی قرار داشتند.

از پرتفوی صندوق‌های درآمد ثابت چه خبر؟

بخش عمده‌ای از سبد صندوق‌های درآمد ثابت را اوراق مشارکت و سپرده بانکی تشکیل می‌دهد، به‌طوری‌که با گواهی سپرده 30درصدی و افزایش نرخ اوراق، وزن این دو دارایی در سبد مجموع صندوق‌ها برابر شده است و هرکدام 40درصد از پرتفوی صندوق‌ها را تشکیل می‌دهند. برخی از صندوق‌ها بخش قابل‌توجهی از سبد خود را به سهام اختصاص می‌دهند. این صندوق‌ها بازدهی‌های بهتری را برای سهامداران خود خلق می‌کنند. مدیریت بهینه سبد و تقسیم سرمایه میان سپرده و اوراق مشارکت و خرید سهام پرپتانسیل برای پرتفوها می‌تواند بازدهی بهتری را برای درآمد‌ثابت‌ها خلق کند.

برترین‌های درآمد‌ثابت

صندوق‌های درآمد‌ثابت پس از رشد نرخ بهره، بازدهی بالاتری را نسبت به یک سال قبل ثبت می‌کنند؛ به طوری که عمده صندوق‌ها به صورت ماهانه بازدهی بالاتری از 2.1درصد را برای خلق بازدهی سالانه حداقل 28درصدی به دارندگان واحدهای خود ارائه می‌دهند. از ابتدای سال جاری در طول 5ماه، بازدهی 10صندوق برتر بازار مورد بررسی قرار گرفته است. در این 5ماه، صندوق‌های لبخند، ساحل، نشان، ماهور، اصیل، افران، طلوع و خورشید در سه ماه صندوق برتر شدند و صندوق خورشید در 4ماه جزو 10صندوق برتر شده است. مروری بر پرتفوی این 8صندوق درآمد ثابت نشان می‌دهد این صندوق‌ها عمدتا علاوه بر ترکیب بهینه‌ای از اوراق و سپرده بانکی، از سایر ابزارهای قانونی نیز استفاده کافی را برده‌اند.

افران حدود 14درصد از سبد خود را به سپرده کالایی صندوق و سهام تخصیص داده است. لبخند 8درصد پرتفوی خود را به سهام اختصاص داده است. سایر صندوق‌ها نیز درصد قابل‌توجهی را به سایر ابزارهای با ریسک بیشتر تخصیص دادند. استفاده بهینه از سهام و انتخاب سهام مناسب در این صندوق‌ها منجر به تکرار بازدهی بالا در صندوق‌های درآمد ثابت شده است. از سوی دیگر، جذب سپرده توسط سیستم بانکی و سهم قابل توجه صندوق‌های درآمد ثابت در این سپرده‌ها، سبب شده درآمد ثابت‌هایی که به سیستم بانکی روی آوردند در زمره بهترین صندوق‌های درآمد ثابت قرار بگیرند؛ به طوری که از میان صندوق‌های یادشده در سطور بالاتر، صندوق‌های ماهور، کارما، لبخند، خورشید و طلوع بیش از 50درصد از سبد خود را به سپرده بانکی اختصاص داده‌اند.

در صندوق‌هایی که بخش بزرگی از سبد آنها به اوراق مشارکت اختصاص دارد، بازدهی بالا به‌ندرت یافت می‌شود. تنها صندوق‌های ساحل و اصیل موفق شده ‌اند با سهم بالایی از اوراق مشارکت در زمره بهترین صندوق‌های درآمد ثابت قرار بگیرند. برخی از صندوق‌ها نیز با مدیریت بهینه سهام، بازدهی‌های بالا را خلق کرده‌اند.  صندوق‌های کارما، لبخند، ماهور و نشان 4صندوقی هستند که به طور مداوم تکرار می‌شوند و با وجود سهم قابل‌توجهی از سهام در سبد آنها بازدهی بالایی را به ارمغان آورده‌اند؛ به طوری که کارما سه ماه متوالی بازدهی متوسط 3درصدی را به ثبت رسانده و جزو بهترین صندوق‌های بازار است.

جایگاه صندوق‌های درآمد ثابت در سبد بورسی‌ها

صندوق‌های درآمد ثابت می‌توانند بخشی از زیان ناشی از افت‌های غیر‌قابل‌پیش‌بینی همانند ریزش سهمگین بورس از اردیبهشت‌ماه را جبران کرده و به کمک سبد بورسی‌ها بیایند. همچنین تخصیص 20تا 30درصدی این صندوق‌ها در سبدهای بورسی می‌تواند اطمینان‌خاطری برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز باشد. در سبدهایی که قراردادهای آپشن نقش بزرگی را در آنها ایفا می‌کنند، احتمالا صندوق‌های درآمد ثابت می‌توانند سپر امنی در برابر خطراتی از قبیل از دست رفتن پرمیوم قراردادهای اختیارمعامله باشد. از این رو انتخاب درست صندوق‌های درآمد ثابت می‌تواند بازدهی بدون ریسک یا ریسک بسیار اندک را با نرخ بالا به ثبت برساند.