به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) این مراسم که با حضور شخصیت‌های علمی از داخل و خارج کشور برگزار شد، پس از تلاوت آیاتی از کلام الله مجید، پیام تصویری حضرت آیت‌الله العظمی جوادی آملی پخش شد.
وی در بخشی از این پیام بیان کرد: «مرحوم علامه طباطبایی(ره) جزء احیاگران علوم الهی بود، علم را می‌توان با برهان احیا کرد؛ علم را می‌توان با استدلال احیا کرد؛ علم را می‌توان با عمل صالح استدلال کرد. جامعیت مرحوم علامه طباطبایی از نوشته‌های ایشان مشخص است. این بزرگوار در بخش‌های گوناگون روش‌های معرفتی جامع بودند. هم روشِ تجربی را، آنجا که لازم بود یا نیمه‌تجربی را که ریاضی است و ایشان در بحث ریاضیات بسیار قوی و غنی بودند، علامه تحریر اقلیدس را کاملاً خوانده بود؛ سابیسیسیوس را، که من نسخه خطی آن را از ایشان گرفته بودم، کاملاً خوانده بود؛ مالاناموس را خوانده بود، اینها را پیش استادان ریاضی‌دان نجف خوانده بود و با همان تعبیر و لهجه ظریف آذری‌زبانش می‌گفت.
وی با اشاره به مقامات علمی علامه افزود: بعضی از مراجع نجف(ره) که به ایران آمده بودند و هم‌دوره و هم‌سن مرحوم علامه طباطبایی بودند، چندین بار به من گفتند که این حرف‌های آقای طباطبایی از آن خودش است، از استادانش نیست؛ زیرا استادان ایشان را در نجف می‌شناسیم. هرگز آنها به این عمق و ژرفا فکر نمی‌کردند. چندین بار تعبیر انسان کامل را از آن مرجع درباره علامه طباطبایی شنیدیم. آن مرجع، مکرر می‌گفت علامه طباطبایی انسان کامل است. ما این دو مطلب را از ایشان شنیدیم؛ ما می‌دانیم بسیاری از حرف‌های آقای طباطبایی از آن خودشان است. در نجف این حرف‌ها نبود؛ استادان ایشان را ما می‌شناسیم، به این اندازه نبودند و کمال انسانیت ایشان را که خوب، مشهود همه ما بود اما راز و رمز اینکه چگونه انسان به این درجه می‌رسد، البته رخداد‌های خارج بی‌اثر نبود، جنگ جهانی اول تا حدودی، جنگ جهانی دوم خیلی سریع و قوی‌تر و جریان مرحوم شیخ‌فضل‌الله در مشروطیت جهت سوم، اینها سهم تعیین‌کننده‌ای داشت که در مصر المنار نوشت؛ در ایران المیزان نوشته بشود و در شرق و غرب یک رجل نامی به نام امام پیدا بشود؛ حکومت اسلامی تشکیل بدهد».
همکاری 30 مرکز علمی
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین محمود رجبی، دبیر علمی همایش به ارایه گزارشی از همایش پرداخت و با اشاره به اینکه همایش بین‌المللی اندیشه‌های علامه طباطبایی در تفسیر المیزان از حدود سه سال گذشته تصویب شد و با همکاری 21 مرکز علمی داخلی و 8 مرکز علمی خارج از کشور و با همکاری دانشمندانی از کشورهای مختلف مانند اندونزی، انگلیس، امریکا، غنا، سوریه، پاکستان و عراق برگزار می‌شود، گفت: برگزاری این همایش گامی کوچک برای معرفی شخصیت علامه و کتاب تفسیر المیزان به جامعه اسلامی و دیگر جوامع بین‌اللملی است.
وی با بیان اینکه در مسیر فراهم ساختن برنامه‌ها و مقدمات برگزاری همایش 10 محور مورد توجه و دستور کار قرار گرفته است، اظهار داشت: فراخوان برای سی محور اصلی و 300 محور فرعی اولین قدم محسوب می‌شود که می‌توان گفت این مجموعه، راهنمایی خوبی برای پروژه‌های تحقیقاتی و رساله‌های علمی محققین است و آنان به راحتی موضوعات خوبی را از این گنجینه بدست آورند.
ارایه مقاله توسط شفسق جرادی از لبنان با عنوان «العبودیه نظام معرفی و عرفان عند العلامه الطباطبایی» و ارایه مقاله انگلیسی توسط لوئیس مدوف از آمریکا از دیگر برنامه‌های این مراسم بود.
روش‌شناسی دقیق علامه در تفسیر
همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین اعرافی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس جامعه المصطفی(ص) در سخنانی به تبیین روش‌شناسی تفسیری علامه طباطبایی و قلمروهای نو پرداخت و گفت: علامه وارد تفسیر شد، در حالی که از قرن دهم به بعد حوزه‌های علمیه شاهد پیشرفت‌های چشمگیری در حوزه علوم عقلی و به ویژه با طرح حکمت متعالیه بود و از طرفی روش اصولی و اجتهادی ما پیشرفت کرد و تحولات زمانه نیز پرسش‌های زیادی در مقابل حوزه قرار داد.
وی تاکید کرد: موج تفکر عالی حکمت متعالیه و تحولات دانش اصول از یک طرف و از سوی دیگر پرسش‌های جدید به علت تحولات دنیا مایه بیداری و توجه بیشتر علمای دینی شد و علامه نیز متاثر از مجموعه این شرایط بود.
رئیس جامعه المصطفی(ص) بیان کرد: علامه تفسیر قرآن به قرآن را برجسته و یا ابداع کرد و مباحث لغت‌شناسی، سیاق، جری و تطبیق و قواعد عقلی و تکیه بر ظهور ناب آیات را با استفاده از تجربیات پیشین تنظیم کرد.
روش علامه برگرفته از روش اهل بیت(ع) است
در ادامه نیز آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی، رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در سخنانی تصریح کرد:
بیشترین عامل محرک علامه در نوشتن تفسیر که من از وی شنیدم؛ انحرافاتی بود که در قرن اخیر در تفسیر ایجاد شد و بهترین نمونه آن در مصر رخ داد، چون مراودات فرهنگی زیادی با برخی کشورها مانند پاریس داشتند و زمینه گرایش به علوم طبیعی روز و علوم انسانی از دید دانشمندان غربی رواج یافت و حتی در میان علمای الازهر تمایلاتی به تفسیر به رأی و تطبیق آیات بر دستاوردهای علوم غربی پیدا شد و حتی در المنار گرایشات و شذوذهایی پیدا شد به گونه‌ای که حتی وحی و ... را هم تفسیر مادی می‌کردند.
وی گفت: این موج وقتی در ایران و دیگر کشورهای اسلامی در حال رواج بود علامه احساس خطر کرد، لذا تلاش کرد تا قرآن از این لغزش‌ها مصون بماند و روش ایشان برگرفته از روش اهل بیت(ع) بود که قرآن را با قرآن تفسیر می‌کردند و علامه نیز روش خود را بر آن مبتنی کرد.
مصباح یزدی تصریح کرد: اولین روش و ابزار برای تفسیر استفاده از خود آیات برای تفسیر آیات است و بزرگترین ویژگی تفسیر علامه هم همین است اما با وجود بیش از نیم قرن که از شروع کار ایشان می‌گذرد، هنوز هم برای بسیاری از کسانی که از حضور شفاهی ایشان استفاده نکرده بودند، ابهام‌هایی در این وجود دارد که تفسیر قرآن به قرآن یعنی چه.
این همایش عصر امروز و صبح و عصر فردا نیز برگزار می‌شود و مراسم اختتامیه آن نیز فردا شب در دارالقرآن علامه برگزار می‌شود.
