تاریخ پژوهش‌های ادوارد براون درباره ایران منتشر شد

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «ادوارد بروان و ایران» نوشته حسن جوادی به تازگی توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شده است.

جوادی از کلاس نهم با ادوارد براون آشنا شده و همان طور که خود می‌گوید از طریق نوشته‌های علامه قزوینی با آثار و زندگی این محقق ایران پژوه آشنا شده است. جوادی 4 جلد از تاریخ ادبی براون را از نشریات دانشگاه کمبریج سفارش می‌دهد و با کمک پیرمردی ارمنی که از دست بلشویک‌ها فرار کرده بوده، به ترجمه آثار بروان می‌پردازد.

مولف این کتاب ابتدا در دانشگاه تبریز تحصیل کرده و سپس به پاریس و کمبریج رفته است. در کمبریج، پروفسور آربری از شاگردان نیکلسون، استاد او بوده که به ادوارد براون ارادت خاصی داشته است. جوادی در کمبریج با لارنس لکهارت، صاحب کتاب «نادرشاه» آشنا می‌شود که شاگرد براون بوده و شرح کلاس‌های براون را ارائه می‌داده است. به این ترتیب جوادی، هرچه بیشتر با براون و تحقیقاتش درباره ادبیات فارسی و ایران آشنا می‌شود.

می‌توان گفت براون علاوه بر آثار ارزشمندی که نوشت، با فعالیت‌ها و پژوهش‌های خود نهضت مهمی‌را در ایران شناسی پایه گذاری؛ و عده‌ای از شاگردان و همکاران خود را به نشر و پژوهش در آثار ایرانی تشویق کرد. نیکلسون شاگرد او بوده و دنیسن راس، بنیانگذار مدرسه زبان‌های شرقی و آفریقایی لندن به تشویق او به شرق شناسی رو آورده بود.

حسن جوادی درباره چگونگی نگارش کتاب «ادوارد براون و ایران» می‌نویسد: من همیشه می‌خواستم مکاتبات و اسناد براون را در جایی چاپ بکنم ولی افسوس که دیگر به قسمت اعظم آنها دسترسی نداشتم. تمام این نامه‌ها و اسناد براون توسط خانم کرافورد به کتابخانه دانشگاه کمبریج اهدا شده بود، و من بعد از 1970، دیگر گذرم به کمبریج نیفتاده است. خوشبختانه چند تن از دوستان عزیز به من کمک کردند تا این کتاب را به جایی برسانم.

این کتاب 15 فصل دارد که به ترتیب عبارتند از: «ایام تحصیل»، «وضع سیاسی انگلیس و دوستان ایرانی براون»، «یک سال در میان ایرانیان»، «تدریس فارسی و مطالعات بابیه»، «بحثی در تصوف و ایرادات کسروی»، «حلقه استانبول»، «بروان و بلانت _ شرق شناسی، اسلام و استقلال ملل شرق»، «مقدمات مشروطه و علاقه مندی براون به سیاست»، «بعد از فتح تهران»، «اوقاف گیب»، «سه کتاب»، «سالهای جنگ جهانی»، «براون و کرزن»، «تاریخ ادبی ایران» و «سال‌های بازپسین».

در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:

براون در نوشتن انقلاب ایران و دیگر آثارش درباره مشروطیت، هم به دوستان ایرانی و هم دوستانی که در ایران و خاصه در سفارت (و یا وزیر مختاری) انگلیس در تهران داشت متکی بود. گذشته از والتر اسمارت، که شاگرد او بود و سپس کنسول انگلیس در تبریز و شیراز شد، پتریک کاون، معاون کنسول در تهران، جورج چرچیل منشی شرقی، و میجر چارلز استوکس، وابسته نظامی‌ وزیرمختاری جزو این عده بودند. به علاوه شخصی به نام دابلیو. ا.مور که مدتی در 1910 مخبر تایمز در تهران بود، در نامه‌ای به براون نوشت که با در دست داشتن این روزنامه «لااقل یکی از دشمنان خود را خلع سلاح کرده‌ایم.» گرچه بعضی از این عده با براون در بسیاری از امور هم عقیده نبودند، باز هر یک به نحوی کمک کردند، و او در مورد وقایع ایران از این اطلاعات سود جست. اسمارت و کاون و استوکس بسیاری از اطلاعات داخلی را به او می‌رساند.

این کتاب با 740 صفحه، شمارگان 550 نسخه و قیمت 80 هزار ریال منتشر شده است.