شناسه : ۳۰۵۳۰۹ - چهارشنبه ۷ تیر ۱۳۹۶ ساعت ۱۶:۲۲
نگاهی به ترجمه «عشق الهی»/
انتشار ترجمه کتابی که چیتیک برای عاشقان نوشت
گروه اندیشه: کتاب «عشق الهی؛ سیر به سوی خدا در متون اسلامی» که به بیان مفاهیم اساسی عرفان در متون اسلامی پرداخته، اخیرا ترجمه شده است. چیتیک در پیشگفتار این کتاب عنوان می‌کند که آن را برای عاشقان نوشته است. چیتیک معتقد است «هوی» مترادف عشق منفی در قرآن است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، کتاب «عشق الهی؛ سیر به سوی خدا در متون اسلامی» نوشته ویلیام چیتیک توسط سیدامیرحسین اصغری ترجمه شده و در انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است. این کتاب در 465 صفحه و در سه بخش «دین عشق، حیات عشق و غایت عشق» سامان یافته است و به تشریح عرفان اسلامی می‌پردازد.
چیتیک در بخش اول به مباحثی مانند الهیات، روایت عشق و علم‌النفس روحانی پرداخته و تلاش کرده است تا با پرداختن به جهان‌بینی اسلامی به تشریح توحید، ذات و صفات، اسمای متناظر، حقیقت محمدیه، خلق آدم، حکمت هبوط، عصیان آدم، نقش ابلیس، رحمت الهی، نفس اماری و مراتب صعود نفس بپردازد.
کتاب «عشق الهی» در بخش دوم حول طلب، راه و منازل السالکین سامان یافته است. نویسنده تلاش می‌کند در این بخش به مباحثی مانند معراج، مقامات سلوک، طالب و مطلوب، دین، شریعت، شناخت حق، معرفت و عشق، فنا و بقا و رویت حق بپردازد.
چیتیک در بخش سوم که بخش قابل توجهی را به خود اختصاص می‌دهد، تلاش کرده است در حقیقت عشق، رنج عشق و تحقق توحید به مسئله غایت عشق بپردازد. در این بخش نیز چیتیک به عشق در فلسفه، عشق در تصوف اولیه، دوستی انسان، راه اقتدا، زندگی در مرگ، معرفت فقر، یگانگی عشق و فنای در توحید می‌پردازد.
مترجم در پیشگفتاری برای این کتاب می‌نویسد: نوشتن چنین کتابی، آن هم در آکادمی غربی، علتی نخواهد داشت جز آن که آدمی پرسش نخستین مقدمه دکتر نصر را مرور کند: «آنی را که از عشق بهره نباشد، آیا توان نبشتن از عشق هست؟» این جمله را می‌توان با کلام مولف تکمیل کرد که کتاب را برای عاشقان نوشته است. این همان رسمی است که مولفان سنت عقلی و عرفانی اسلام در طول قرن‌های گذشته بدان پایبند بوده‌اند و آن را فقط برای دست‌گیری از طالبان عشق و معرفت نگاشته‌اند.
سیدحسین نصر در پیش‌درآمدی بر این کتاب می‌نویسد: در قرآن و روایات می‌بینیم که معنویت اسلامی انباشته از عشقی است که با معنویت اصیل عجین شده است. عشق‌باوران مسلمان بارها تاکید کرده‌اند که عشق و معرفت در مستوای معنوی در کار کمال بخشیدن به یکدیگرند. عاشق خدا شدن به معنای شناخت اوست. آدمی چگونه می‌تواند بی‌معرفت عاشق شود؟ خدا هم حقیقتی غایی است که از اسمای حسنایش «الودود» یا عشق است و کس نمی‌تواند بی‌عشق شناسای او باشد.
نصر در ادامه در خصوص این کتاب می‌گوید: کتاب حاضر از دقیق‌ترین و موثر‌ترین آثاری است که در موضوع عشق در اسلام به انگلیسی نوشته شده است. شاید برخی از این که در این اثر منابع پس از قرن ششم بررسی نشده‌اند، انتقاد کنند. این نقد، به دلیل ناآگاهی از ماهیت تاریخی بسط سنت معنوی اسلام، موجه نیست. آری، بسیاری از مسلمانان پس از قرن ششم کتاب‌های مهمی درباره عشق به نثر و شعر نوشته‌اند، اما این قرن چون سرچشمه‌ای بود که پس از آن دنبال شد و محدود کردن خود به قرون اولیه به معنای نادیده گرفتن آموزه‌های کانونی اسلام در عشق و معنویت نیست.
چیتیک در مقدمه خود بر کتاب می‌نویسد: نگارش این کتاب را با طبقه‌بندی منسجم بیش از هزار صفحه از متون تازه ترجمه شده درباره موضوع آغاز کردم. کم کم بر من روشن شد که نویسندگان به سه پرسش اساسی پاسخ داده‌اند: عشق کجاست؟ آدمی چگونه می‌تواند در زندگی روزمره عاشقانه بزید؟ آدمی را عشق به کجا می‌رساند؟ بنابراین، منتخبات را زیر سه عنوان قرار دادم: «سرچشمه عشق»، «حیات عشق» و «هدف عشق». با انتخاب نهایی از میان این که کدام متن را برگزینم و کدام را واگذارم، مصمم به ارائه زمینه ضروری الهیاتی شدم. ... این‌جا باید کلامی بگویم درباره واژه‌هایی که در عربی و فارسی برای عشق به کار رفته‌اند. در قرآن ریشه دومی برای عشق آمده: «ود» و «موده» که سی بار تکرار شده است. «ودود» هم از همین ریشه گرفته شده است. در قرآن برای بیان عشق گمراهانه/کفرآمیز «هوی» به کار رفته، اما همین واژه مکررا و بدون اشاره به معنای منفی در متون متاخر استفاده شده است.
