شناسه : ۳۰۷۱۹۶ - پنجشنبه ۸ تیر ۱۳۹۶ ساعت ۰۴:۰۴
حسن پویا تشریح کرد:
اهمیت بی‌بدیل گردهم‌آیی جهانی مسلمانان در مراسم حج
گروه اندیشه: حسن پویا معتقد است حج درد و دل جهانی مسلمانان است و برکات حج در برقراری ارتباط میان مسلمانان بی‌بدیل می‌باشد اما باید شرایط لازم برای حفظ جایگاه انسانی حج‌گذاران تامین گردد.
وحدت یکی از دغدغه‌های اصلی است که در خصوص حج وجود دارد و علامه‌طباطبائی در این خصوص می‌گوید: هر گاه گروه‌ها و اجتماعاتى از مناطق مختلف زمین، با نژادها و رنگ‌ها و با آداب گوناگون که دارند، گرد آیند و یکدیگر را بازشناسند در حالى که همه بر یک سخن، که سخن حق است، متفقاند و پروردگار یگانه را بپرستند و به سوى یک قبله رو کنند، این وحدت روحانى، آنان را به اتحاد ظاهرى نیز فرا می‌خواند و همان‌گونه که گفتارشان یکى است عمل‌شان را نیز هم‌گون ساخته و از صمیم جان به تبادل امکانات و همیارى در حلّ مشکلات خود خواهند پرداخت و از آنچه در توان دارند در تعاون به یکدیگر بهره خواهند گرفت. بدین‌سان هر جامعه کوچکى به جامعهاى بزرگ تبدیل می‌شود و گروه‌ها به یکدیگر می‌پیوندند و تودهاى عظیم تشکیل داده و نیرو و توان و امکانات خود را بر یکدیگر می‌افزایند، بدان‌گونه که کوههاى سر به فلک کشیده در برابر آن تاب مقاومت نخواهند داشت و هیچ قدرت اهریمنى بر آنها فائق نخواهد آمد و بدیهى است که هیچ عاملى چون اتحاد و همبستگى، براى حل مشکلات کارآیى ندارد و دستیابى به وحدت و همبستگى جز از طریق تفاهم میسر نیست و براى تفاهم هیچ چیز مانند دین و ایمان نقش نخواهد داشت.
حجتالاسلام و المسلمین حسن پویا، معاون پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) نمایندگی قم، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) و در پاسخ به این پرسش که در نظام دینی اسلام حج چه جایگاهی داشته و چه ارتباطی با بقیه اعمال دینی دارد؟ گفت: مساله حج گرچه از فروع دین مطرح شده، اما به لحاظ اهمیت و جایگاه بسیار مهم تلقی شده است. حج به واقع جایگاهی است برای اینکه مسلمانان همدیگر را ملاقات کنند.
حج درد و دل جهانی مسلمانان است
پویا ادامه داد: مساله حج چنانچه در آیات و روایات اشاره شده و نکات کلیدی این حکم دینی را بیان کرده، این است که مسلمانان در حج یکدیگر را ببینند و از اوضاع و احوال یکدیگر باخبر شوند و فرصت نوعی درد دل جهانی داشته باشند تا اگر مشکلاتی در جهان اسلامی باشد، راه چاره‌ای برای آن پیدا کنند.
وی با بیان اینکه حج یک عمل عبادی صرف نیست، گفت: اگر ما وصف عبادی-سیاسی را برای حج به کار نبریم هم باعث نمی‌شود که تلقی حج یک مساله انفرادی اختصاصی شخصی شود، بلکه این عمل عبادی، عملی همگانی و مختص به همه مسلمانان است که حداقل در عمرشان یک بار توانستند مشرف بشوند.
معاون پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) نمایندگی قم، ادامه داد: وقتی انسان به فضائل حج در آیات و روایات نگاه می‌کند متوجه می‌شود آنچنان ترغیب و تشویق‌های عجیبی در روایات در این خصوص وجود دارد و آنقدر به حج اهمیت داده شده است که گاهی انسان احساس می‌کند که یک مساله در اسلام وجود دارد و آن هم حج است.
پویا تصریح کرد: حج علاوه بر اینکه عمل عبادی اجتماعی است، جمع شدن مسلمانان در کنار هم، لبیک یک صدا به خداوند است و بیان عمومی برای تسلیم شدن در برابر خدا است. همچنین پرداختن به مشکلات عمومی مسلمانان در این عبادت اهمیت زیادی پیدا می‌کند.
حج اهمیتی بی‌بدیل دارد
وی در پاسخ به پرسشی درباره نیازمندی به حج به رغم به وجود آمدن رسانه‌ها و امکانات جدید برای ارتباطات در جهان جدید، گفت: همه چیزی که در فضای ارتباطی جهانی می‌بینیم که در آن از احوال هم با خبر می‌شود تاثیری به اندازه ارتباط رو در رو و درد و دل‌های شخصی و بیان مسائل اجتماعی نخواهد داشت.
پویا ادامه داد: در خانواده‌‌ها نیز نوع ارتباط پدر و مادر و فرزندان حایز اهمیت است. با اینکه همه این راه‌های ارتباطی جدید وجود دارد، اما همه معترف‌اند که آن صمیمیت گذشته با ابزارهای ارتباطی جدید تامین نمی‌شود. اگر همه اعضا از هم با خبر هستند، چرا آن ارتباط همیشگی سابق وجود ندارد؟ با یک تلفن و یا شبکه‌های مجازی ارتباطی حاصل می‌شود، اما این حضور و ارتباط حقیقی افراد است که مهم است.
معاون پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) نمایندگی قم، ادامه داد: احساس درونی با ارتباط حقیقی و حضوری منتقل می‌شود، از این رو حج اهمیت بی‌بدیلی دارد. مثال دیگر این مساله این است که اگر ما از هر جای این عالم به ائمه سلام بدهیم باز هم جای زیارت حرم ایشان را نخواهد گرفت و الهام از آن فضا مهم است و از طرفی دیگر گفته شده که به هر سو رو کنید، رو به سوی خدا کرده‌اید اما از طرفی دیگر گفته شده است باید در نماز و عبادت به سوی قبله باشید، زیرا این حالت فیزیکی رو به قبله ایستادن تاثیرات فیزیکی خاصی دارد و ارتباطات مجازی دردی را دوا نمی‌کند.
پویا با بیان اینکه این حضور عینی و واقعی است که مهم است، گفت: تاثیر دیدارهای خانوادگی را هیچ کدام از شبکه‌های مجازی ندارد و یا زیارت‌های ائمه با سلام از راه دور جایگزین نمی‌شود، در خصوص مساله حج نیز مساله حضور در اماکن شریفین و ارتباط با دیگر مسلمانان جایگاه ویژه‌ای دارد.
وجوب حفظ حرمت مومن در حج
معاون پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) نمایندگی قم، در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه امسال و پس از قضیه منا ایرانیان در مناسک حج شرکت نداشتند، برای احیاء سنت حج باید به چه نکاتی توجه کرد؟ گفت: در اصل این مساله شکی نیست که باید حج را احیا کرد اما آن قیمتی که برای این کار و وسایل آن باید پرداخت خیلی باید مورد توجه قرار بگیرد.
وی ادامه داد: در این جا از طرفی وجوب حج در میان است و از سوی دیگر وجوب حفظ حرمت و جایگاه مومن در میان است. از این رو ما باید در این مراوده نکات زیادی را رعایت کنیم و حتما باید تلاش کنیم که در این راه باز شود و از طرف دیگر همه این فرایند با حفظ عزت و عظمتی باشد که خداوند برای مومن و انسان مسلمان قرار داده است.
پویا در پایان گفت: از این رو قبل از حرکت و رفتن به حج حتما باید مسائل با عربستان در میان گذاشته شود و شرایط لازم از سوی این کشور پذیرفته شود. مسائل انسانی که در تمام کشورها مرسوم است وقتی کسی به عنوان توریست و مسافر به جایی می‌رود حتما باید در حج رعایت شود و مورد خواست و الزام از سوی ایران باشد و آنگاه این سفر مبارک آثار وضع شده خود را خواهد داشت.
میثم قهوه‌چیان
