ابوجعفر احمد بن محمّد بن خالد بن عبدالرحمن بن محمّد بن علی الکوفی البرقی، از اصحاب امام جواد و هادی علیهماالسلام ، وفاتش در سال 274 و به قولی، قبل از 280 ه در حدود هشتاد سالگی اتفاق افتاد. از این رو، ولادت او تقریبا در سال 196 ه و در یک خاندان مذهبی و فرهنگی بود. پدرش، محمّد بن خالد، و عموی او، حسن بن خالد، از راویان مورد وثوق شیعه هستند. به گفته ابن شهر آشوب، عموی او صاحب کتاب تفسیر العسکری علیه السلام است که بالغ بر 120 مجلّد می باشد. داماد او (شوهر دخترش) نیز ابوعبداللّه محمّد بن ابی القاسم عبیداللّه، ملقّب به «بندار» از مشایخ حدیث بوده است. به گفته نجاشی و دیگران، احمد بن خالد فی نفسه فرد معتبر و مورد وثوقی است، اما احادیث او عمدتا از اشخاص ضعیف نقل شده اند. به همین دلیل، بعضی از علمای رجال شبهاتی درباره وثاقت او مطرح کرده اند که علاّمه مامقانی در تنقیح المقال، به همه آن ها پاسخ داده است. همچنین برخی از محققان معاصر در ردّ این مطلب، که احمد بن خالد از اشخاص ضعیف روایت می کند، تحقیقات جامعی به عمل آورده و نتیجه گرفته اند که از تعداد 290 تن از استادان او، تنها نه نفر از آن ها ضعیف هستند.
وی اصالتا اهل کوفه بود، اما پدر بزرگ جدّش، (محمّد بن علی) به دست یوسف بن عمر (والی عراق) پس از شهادت زید بن علی بن الحسین علیه السلام زندانی شد و سپس به قتل رسید. به همین دلیل، در آن زمان، که وی کودکی بیش نبود، به همراه اجداد خویش (خالد و عبدالرحمن) به ایران گریختند و در یکی از آبادی های قم به نام «برق رود» یا «برقه» اقامت گزیدند. از این رو، خاندان او را «برقی» لقب داده اند. وی پس از وفات امام حسن عسکری علیه السلام ، درباره وجود امام زمان(عج) دچار حیرت شد، اما پس از مدتی به حقیقت پی برد. احمد بن محمّد بن عیسی، که از بزرگان و فقیهان قم بود، وی را از این شهر اخراج کرد، اما پس از مدتی پشیمان شد و برای جبران رفتار خود، از وی عذرخواهی نمود و پس از درگذشت وی، در تشییع جنازه او با پای برهنه حاضر شد.
وی دارای نبوغی سرشار و دانشی وسیع بود. این مطلب با توجه به کثرت آثار او به خوبی روشن است. شیخ طوسی در فهرست خود، قریب یکصد کتاب از تألیفات او را ذکر کرده، اما تنها کتاب هایی که اکنون موجودند المحاسن و کتاب رجال البرقی می باشند. وی علاوه بر حدیث، فقه، تفسیر، تاریخ و کلام، در زمینه ادبیات، شعر، لغت، طب، جداول حکمت و نجوم، ریاضیات، جغرافیا و انساب نیز تخصص داشت. وی با توجه به کثرت احادیث و روایاتش، دارای شاگردان و استادان بسیاری بود که ذکر نام همه آن ها از حوصله این بحث خارج است، ولی برخی از شاگردان روایی او علی بن حسین سعدآبادی، علی بن محمّد بن بندار، علی بن ابراهیم و سهل بن زیاد هستند، و از جمله استادان او اسماعیل بن مهران و پدرش محمّد بن خالد معروف به «برقی کبیر» می باشند. بیشترین روایات او از پدرش می باشد.
