فاجعه ی فخ

حسین بن علی از علویان مدینه،چون از حکومت عباسیان و ستم بسیار ایشان به ستوه آمد،به رضایت ⁽¹⁰⁾ امام موسی کاظم علیه السلام،علیه هادی قیام کرد و با گروهی حدود سیصد نفر از مدینه به سوی مکه به راه افتاد.

باری،سپاهیان هادی در محلی به نام فخ،او را محاصره و او و سپاهیانش را شهید کردند و همانند فاجعه ای که در کربلا رخ داد،در مورد اینان نیز پیش آمد:سر همه ی شهدا را بریدند و به مدینه آوردند و در مجلسی که گروهی از فرزندان امام علی علیه السلام و از جمله حضرت امام کاظم حضور داشتند،سرها را به تماشا گذاردند.هیچ کس هیچ نگفت جز امام کاظم علیه السلام که چون سر حسین بن علی رهبر قیام فخ را دیدند فرمودند:

انا لله و انا الیه راجعون،مضی و الله مسلما صالحا صواما قواما آمرا بالمعروف و ناهیا عن المنکر ما کان فی اهل بیته مثله.

از خداوندیم و بسوی او باز می گردیم،سوگند به خدا که به شهادت رسید در حالیکه مسلمان و درستکار بود و بسیارروزه می گرفت و بسیار شب زنده دار بود و امر به معروف و نهی از منکر می کرد،در خاندان وی،چون او وجود نداشت. ⁽¹¹⁾

هادی،گذشته از اخلاق سیاسی،از جهت خصلت های فردی نیز مردی منحط،شرابخواره و خوشگذران بود.

یکبار به یوسف صیقل بخاطر چند بیت شعر که با آوایی خوش خوانده بود،به اندازه ی بار یک شتر درهم و دینار داد. ⁽¹²⁾ ابن داب نامی،می گوید،روزی نزد هادی رفتم،چشمانش از اثر شراب خواری و بیداری،سرخ شده بود.از من قصه ای در مورد شراب خواست،برایش به شعر گفتم. شعرها را یاد داشت کرد و 40 هزار درهم به من داد. ⁽¹³⁾ اسحاق موصلی موسیقی دان معروف عرب،می گوید:اگر هادی زنده می ماند ما دیوار خانه هایمان را با طلا بالا می بردیم. ⁽¹⁴⁾ باری، هادی نیز در 170 در گذشت و هارون شاه اسلام شد! ⁽¹⁵⁾ و در این زمان حضرت امام موسی کاظم 42 ساله بودند.

دوران هارون،اوج اقتدار و قلدری و چپاول و کامروایی عباسیان بود.

هارون در پایان مراسم بیعت،یحیی برمکی-از ایرانیانی که بوزیری پادشا رفته بودند-را به وزارت خویش برگزید و بدو اختیار تام و مطلق در اداره ی همه ی امور و عزل و نصب هر کس، داده بود و به رسم آنزمان به عنوان پشتوانه ای این اختیار،انگشتر خویش را بدو داد. ⁽¹⁶⁾ و خود به حیف و میل بیت المال در شرب و زنبارگی و خرید جواهرات و لهو و لعب مشغول شد.

در آمد بیت المال در آن زمان که گوسفند دو یا چهار ساله را به یک درهم می فروختند،پانصد میلیون و دویست و چهل هزار درهم بود. ⁽¹⁷⁾ و او دست به خرج این در آمد گشود:به شاعری بنام اشجع در ازاء مدیحه ای،یک میلیون درهم داد. ⁽¹⁸⁾ به ابو العتاهیه شاعر و ابراهیم موصلی موسیقیدان به خاطر چند بیت شعر و قدری ساز و آواز،هر یک صد هزار درهم و صد دست لباس داد. ⁽¹⁹⁾ در قصر هارون گروه زیادی از زنان خوش آواز و سازنواز فراهم آمده بودند و انواع و اقسام سازهای موسیقی آن عصر،در آنجا وجود داشت ⁽²⁰⁾ هارون به جواهرات علاقه یی بی مانند داشت،یکبار برای خرید یک انگشتر صد هزار دینار پرداخت. ⁽²¹⁾ هر روز ده هزار درهم خرج آشپزخانه اش بود و گاه تا سی رنگ غذا برایش درست می کردند. ⁽²²⁾ یکروز هارون غذایی از گوشت شتر طلبید،چون آوردند،جعفر برمکی گفت:

-خلیفه می دانند که این غذا که برایشان آورده اند چقدر خرج برداشته است؟

-سه درهم...

-نه به خدا،چهار هزار درهم تا کنون خرج برداشته،زیرا مدتها است که هر روز شتری می کشند تا اگر خلیفه میل به گوشت شتر فرمودند آماده باشد! ⁽²³⁾ هارون قمار هم می کرد و باده نیز بسیار می نوشید حتی گاه با همه ی حاضران در مجلس. ⁽²⁴⁾ با وجود این،از سر عوامفریبی به برخی از مظاهر اسلامی هم تظاهر می کرد:حج می گزارد و گاه به برخی از وعاظ می گفت او را موعظه کنند و می گریست...!