منبع: مجله پیام پژوهش (شمارة بیست و هشتم)
این مقاله به نقش تحقیق و توسعه پرداخته و توانایی در تولید علمی و تحقیقاتی را عامل پویایی و رشد و بالندگی دانسته و همچنین بیان داشته که اکنون به ویژه در آینده، عامل رشد کشورهای پیشرفته جهان از کشورهای کم توسعه یافته و جداسازی کشورهای غنی از کشورهای فقیر همین رویکرد به توسعه تحقیق خواهد بود و هر میزان تحقیق و توسعه فراگیر و بنیادی باشد، همان میزان پیشرفت و دستیابی به قدرت پایدار و در دانش و فناوری افزونتر خواهد بود.
نویسندگان این مقاله با تحقیق آماری از میزان سرمایه گذاری در پژوهش، به منابعی از یونسکو استناد کرده و به مقایسه میزان توجه و توسعه کشورها به امر پژوهش پرداخته اند.
به عنوان یک شاخص در مقایسه عملکرد آمریکا با سایر کشورها در زمینه پژوهش، آمریکا در طول 20 سال گذشته بیشترین هزینه را صرف تحقیق و توسعه کرده است. از سال 1994، آمریکا کل هزینه تحقیق و توسعه را به تدریج تقریباً با نسبت 6 درصد در سال افزایش داده است.
در سال 1999 آخرین سالی که کشورهای گروه 7 آمار و اطلاعات ارائه دادند. آمریکا 245 میلیارد دلار صرف فعالیت های تحقیق و توسعه کرده است که این مقدار 150 درصد بیشتر از ژاپن به عنوان دومین کشور بزرگ هزینه کننده تحقیق و توسعه (95 میلیارد دلار) و 55 درصد بیشتر از اتحادیه اروپا (158 میلیارد دلار) بوده است. از سوی دیگر کشورهای نظیر تایوان، مالزی، سنگاپور، سرمایه گذاری های زیادی در این زمینه کرده اند.
در ایران نیز به دلیل ضرورت و اهمیّت موضوع، همه ساله اعتباراتی برای تحقیقات هزینه می شود. اعتبارات تحقیقاتی از محل بودجه عمومی دولت 13 میلیارد ریال در سال 1357، با رشد متوسط سالیانه 6/57 درصد به 5/123 میلیارد ریال در سال 1377 رسیده است.
در سال های 1380، 1381 و 1382 نیز به ترتیب اعتباراتی 6/2515، 2704 و 8/4203 میلیارد ریال به بخش تحقیقات اختصاص داده شده است.
مقاله در ادامه به راهکارها اشاره کرده و نقش و اهمیّت بخش خصوصی را در توسعه، امر مهم دانسته و در این خصوص، وضعیت ایران را با برخی کشور مقایسه می کند. بخش پایانی با بیان جایگاه نخبگان در توسعه به فرار مغزها اشاره کرده و با استناد به آماری که توسط سازمان ملل منتشر شده از موقعیّت ایرانیان مقیم آمریکا و تعداد نخبگان و افرادی که در مراکز علمی و دانشگاهی آمریکا به کار و تلاش و تحقیق اشتغال دارند گزارش کوتاهی ارائه کرده است.