اگر مادری هستید که به تازگی فرزندی به دنیا آورده‌اید و قصد دارید خودتان به او شیر بدهید، باید مراقب تغذیه خودتان هم باشید. توجه به تغذیه مادران شیرده از آنجا اهمیت پیدا می‌کند که باید هم نیازهای مادر و هم نیازهای کودک او را تامین کند. دوران شیردهی به خصوص شش ماه اول که تغذیه نوزاد به شیر مادر منحصر است و کودک غذای دیگری نمی‌خورد، توجه به این امر اهمیت بیشتری دارد.
تغذیه نادرست و سوءتغذیه سلامت مادر را به خطر می‌اندازد. زیرا در اثر کمبود دریافت مواد غذایی مادر از ذخایر خویش ترکیب شیر را ثابت و مناسب نگه می‌دارد. اما تخلیه ذخایر مادر او را در خطر کمبود مواد مغذی گوناگون قرار خواهد داد. توجه به نیازهای تغذیه‌ای مادر شیرده اهمیت دارد زیرا تغذیه مناسب و متعادل:
• مادر را برای حفظ و مراقبت از کودک، سالم نگاه می‌دارد.
• انرژی کافی مورد نیاز را برای انجام کارهای دیگری غیر از مراقبت از کودک تامین می‌کند.
• از مصرف بافت‌های بدن برای ایجاد انرژی و تولید شیر جلوگیری می‌کند.
• مادر را برای حاملگی‌های بعدی همراه با سلامت و ذخیره کافی مواد غذایی آماده می‌کند.
بر اساس برآوردهای متخصصان، مادران شیرده علاوه بر انرژی مورد نیاز روزانه باید 500 کیلوکالری بیشتر در روز استفاده کنند. نیاز مادران شیرده به پروتئین در شش ماهه اول پس از زایمان 65 گرم و در شش ماهه دوم 62 گرم در روز برآورد شده است.
انرژی
مانند سایر مواد مغذی انرژی مورد نیاز مادر باید از طریق مصرف مواد غذایی تامین شود. البته به طور طبیعی و طی دوران بارداری مقادیری ذخیره چربی در بدن مادر جمع می‌شود که بخشی از نیاز او را به انرژی تامین می‌کند. تولید شیر به 800 کیلوکالری انرژی اضافی در روز نیاز دارد که 500 کیلوکالری آن از راه دریافت غذا تامین می‌شود. در دو تا سه ماه اول 300 کیلوکالری باقی‌مانده از متابولیسم ذخیره چربی دوران بارداری (دو تا چهار کیلوگرم) تامین می‌شود. شیردهی صحیح به مادر در مصرف این منابع چربی کمک می‌کند و علاوه بر کمک به تامین انرژی از بافت چربی، به مادر در بازگشت به وزن پیش از بارداری کمک می‌کند. به همین دلیل کاهش وزن و رسیدن به وزن مناسب یکی از ویژگی‌های شیر دادن مادر است.
در دوران شیردهی، کاهش وزن به میزان نیم تا دو کیلوگرم در ماه مناسب است.
مقادیر اضافی مورد نیاز از مواد مغذی در دوران شیردهی
همان‌طور که گفته شد، به دلیل خروج بخشی از مواد مغذی از طریق شیر باید مقدار اضافی مواد مغذی علاوه بر نیاز روزانه مادر، در اختیار وی قرار گیرد. این مقدار اضافی شامل مقادیر برآورد شده زیر است:
رژیم غذایی مناسب روزانه برای مادر شیرده
استفاده از وعده غذای معمولی برای تامین انرژی اضافی مورد نیاز برای شیردهی کافی است. رژیم غذایی متعادل برای یک زن شیرده، حاوی 2200 کیلوکالری انرژی و مقدار متناسبی چربی است. خودداری از مصرف غذای زیاد، از چاق شدن مادر پیشگیری می‌کند. استفاده از رژیم متناسب و رعایت تعادل و تنوع مانند سایر گروه‌ها برای مادران شیرده هم ضروری است. استفاده متعادل و متنوع از تمام گروه‌های غذایی موجب تعادل در تغذیه و افزایش میزان موفقیت در شیردهی می‌شود. انواع فرآورده‌های شیری، میوه‌ها، سبزی‌ها و غلات جزو ضروری رژیم غذایی به حساب می‌آیند.
8 نکته غذایی در دوران شیردهی
1 مصرف مقدار مناسب مایعات تشنگی مادر را برطرف کرده و مکانیزم حفظ حجم شیر را فعال نگاه می‌دارد.
2 ویتامین‌ها برای فعل و انفعالات شیمیایی گوناگون در بدن کاربرد دارند. با افزایش متابولیسم بدن و از جمله اضافه شدن فرآیند‌های شیرسازی، نیاز به ویتامین‌ها افزایش می‌یابد. علاوه بر آن، بخشی از ویتامین مورد نیاز کودک از طریق شیر مادر تامین می‌شود.
3 در میان مواد معدنی نیاز مادر به کلسیم، آهن و ید بیشتر است.
4 بهتر است مادران شیرده از مصرف غذاهای نفاخ، مواد بودار و مقادیر زیاد کافئین خودداری کنند. زیرا ترکیبات موجود در این مواد غذایی ممکن است از طریق شیر وارد بدن نوزاد شده و او را دچار ناراحتی‌های گوارشی و... کند.
5 سوءتغذیه مزمن و شدید، تأثیر کمی روی حجم شیر دارد ولی در کیفیت آن تغییراساسی ایجاد نمی‌کند. چنانچه پیشتر هم گفته شد، سوءتغذیه بیشتر سلامت مادر را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
6 کمبود چربی در ترکیب شیر مادر مربوط به دریافت نکردن انرژی کافی و ذخیره چربی در دوران بارداری است.
7 لاکتوز، اساسی‌ترین قند شیر مادر تحت تأثیر رژیم غذایی نیست.
8 از میان ریزمغذی‌ها فقط منیزیم، فلوئور و ید تحت تأثیر غذای دریافتی مادر است.
منبع:http://www.salamat.com
/ن
