بزرگترین رخدادی که طی چند سال اخیر در عرصه داده پردازی علوم اسلامی روی داده، برگزاری نمایشگاه سراسری نرم افزار علوم اسلامی است .
بی گمان این همایش در زمینه علوم اسلامی در سطح کشور منحصر به فرد و در خور تامل است . اجتماع تعداد زیادی از تولید کنندگان نرم افزار، مؤسسات و مراکز تحقیقات رایانه ای و علاقه مندان این موضوعات در زمان و مکان واحد، فرصتی است گرانبها که بهره برداری بهینه از آن می تواند تشکلی را در داده پردازی علوم اسلامی سامان بخشد، که به نوبه خود پدید آورنده تحولی شگرف در این عرصه باشد .
طبیعی است چنانچه امکانات، توانمندی ها و اندیشه های هدفمند در این اجتماع گرانقدر، در راستای یکدیگر قرار گیرند، این امر می تواند نتایج چشمگیری را در پی داشته باشد .
در این نمایشگاه، گذشته از بعد اطلاع رسانی، ابعاد دیگری نیز مطرح است که از آن جمله می توان به بعد تحقیقاتی، علمی، تجاری، و اقتصادی اشاره نمود .
اگرچه دستاوردهای این نمایشگاه، بزرگ و ارزشمند است اما این امر به هیچ وجه مانع از ذکر کاستی های آن نیست .
نخستین نکته قابل تامل در برپایی این نوع از نمایشگاه ها، تبلیغات و اطلاع رسانی سراسری در جهتی فراگیر و از طریق رسانه های گروهی است که می تواند در طول یک دوره زمانی مناسب امتداد یابد . متاسفانه سهم تبلیغات فرهنگی در رسانه های همگانی کشور، معمولا بسیار پایین بوده و در مقابل، سر و صدای کالاهای مصرفی گوشها را پر کرده است . اگرچه این یک ضعف عمده و اساسی در کار گردانندگان تبلیغاتی رسانه هاست که اکنون منافع اقتصادی را سرلوحه تلاش های خود قرار داده و رسالت فرهنگی خویش را در پای بهانه ای به نام «خودگردانی » قربانی کرده اند، ولی نکته اینجا است که روند جاری به هیچ روی نباید باعث آن شود که ما در تبلیغات فرهنگی حضور فعال و یا مؤثر نداشته باشیم .
همه ساله شاهد برپایی نمایشگاه های مختلفی در سطح کشور هستیم، اما برپایی نمایشگاهی از این دست، از جنبه های گوناگون، از اقران خود متمایز و متفاوت است .
نمایشگاه های نرم افزار علوم اسلامی ارتباطی تنگاتنگ با فرهنگ ملی و مذهبی این مرز و بوم داشته و با به نمایش گذاردن دستاوردهایی که معتقدات این ملت را در قالبی نو عرضه نموده است، خدمت شایانی به بنیانهای اندیشه و تفکر اسلامی می کند . از این رو ترویج و تبلیغ ثمرات عرضه شده در این نمایشگاه، در واقع ترویج و تبلیغ دین و معتقدات این امت است . افزون بر آن، این نمایشگاه در شهر مقدس قم - خاستگاه علم و اجتهاد - برپا می شود که پیوسته از چشمه فیاض حوزه علمیه، فیض بر می گیرد . با نگاهی به این وجوه تمایز، خود بخود این سؤال پیش می آید که: چه عواملی باعث می شود که دست مایه این نمایشگاه ها - با همه پرباری و ریشه دار بودن آن - در تبلیغات سراسری کشور و در رسانه های گروهی اعم از نوشتاری، شنیداری و دیداری به صورتی برجسته مطرح نشود؟
طرح این سؤال به این معنی نیست که انعکاس هر چند مختصر این رخداد را نیز در صدا و سیما و روزنامه ها و نشریات که با تلاش و کوشش متولیان نمایشگاه صورت پذیرفت، ارج ننهیم . ولی واقعیت امر این است که انتظار و توقع اندیشمندان و دلسوزان مکتب و فرهنگ بسیار فراتر از این مقدار است .
با نگاهی گذرا به برگه های نظرخواهی نمایشگاه چهارم در می یابیم که بیشتر بازدیدکنندگان و شرکت کنندگان از کم و کیف نمایشگاه راضی و مشعوف بوده اند . اما در عین حال هم اینان نسبت به بخش تبلیغات سراسری، اظهار ناخشنودی کرده اند . اهمیت این مسئله وقتی بیشتر می شود که بدانیم بازدید کنندگان شهرستانی ضمن آنکه اصل چنین نمایشگاهی برای شان بسیار جالب بوده; از نبود تبلیغات و فقدان اطلاع رسانی لازم و عدم انعکاس جامع این فعالیت ها در شهرستانهای خود گله مند بوده اند .
موضوع دیگری که در سنجش نمایشگاه نرم افزار می توان به عنوان یک پیشنهاد بدان پرداخت، تشکیل کمیته هایی متفاوت به منظور بهره برداری بیشتر از چنین نمایشگاه هایی است . به طور مثال یک کمیته خاص را می توان مامور کرد تا در مدت برپایی نمایشگاه، سرگرم ارزیابی نرم افزارها بوده و تمامی نرم افزارهای شرکت داده شده را در نشستهای متعدد مورد نقد و بررسی قرار دهد .
کمیته دیگری می تواند در شکلی محدودتر و متشکل از نمایندگان متخصصان و مسئولان مؤسسات شرکت کننده با ارائه مساعدت های مالی، تولیدکنندگان به نسبت کم بنیه تر (از این نظر) را یاری بخشد و ضمن برقراری ارتباط با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مساعی خود را جهت هرگونه حمایت از این تولید کنندگان به کار گیرد .
در بعد اقتصادی، این کمیته می تواند با در نظر گرفتن درصدی یارانه، محصولات عرضه شده را با تخفیف بیشتر در اختیار خریداران قرار دهد . به این ترتیب، توان خرید بسیاری از بازدیدکنندگان بالا رفته و بازار عرضه و تقاضای نرم افزارهای علوم اسلامی رونق بیشتری می یابد . به عبارت دیگر از این طریق در عرضه این کالای فرهنگی از تولید کننده و مصرف کننده - حداقل در مدت برپایی نمایشگاه - حمایت شده است .
ارسال بولتن و خبرنامه، کاتالوگها و بروشورهای عرضه شده همراه کتاب ویژه نمایشگاه به مراکز و مؤسسات در دوردست ترین نقاط کشور، قدم دیگری در تحقق مفهوم اطلاع رسانی سراسری در مورد این نمایشگاه است .
البته این نکته را نباید از نظر دور داشت که در فراخوانی مؤسسات و مراکز همگرا، تلاشی دو چندان نسبت به گذشته لازم است تا بدین وسیله ستاد نمایشگاه، تمام مؤسسات را در حد امکان پوشش دهد .
مجموع این کمیته ها می تواند شالوده یک انجمن و تشکیلات منسجم را بنیان نهد . تشکلی که در این همایش به بهانه برگزاری نمایشگاه شکل می گیرد، می تواند ضمن پایه ریزی شورای انفورماتیک علوم اسلامی، انجمن چند رسانه ای علوم اسلامی را سامان داده و نسبت به فراخوانی هنرمندان و متخصصان در زمینه های هنر اسلامی کمک شایانی به نرم افزارهای چند رسانه ای اسلامی نماید . این تشکل همچنین می تواند تمامی مؤسسات شرکت کننده را محک زده، آنان را در اهداف شان از نظر طرح و برنامه، دانش و تخصص لازم و حمایت مادی و مالی یاری رساند .
علاوه بر خدمات یاد شده، این انجمن می تواند به وسیله ستاد همیشه فعال نمایشگاه نسبت به ثبت نرم افزارهای جدید اقدام نموده، و اطلاعاتی از نرم افزارها و پیشرفت های حاصل شده را به صورت فصلنامه در اختیار جامعه علمی اسلامی قرار دهد . به این ترتیب می توان امیدوار بود که مشعل نمایشگاه نرم افزار علوم اسلامی برای همیشه روشن خواهد ماند .
در نهایت امر، تلاش برای بین المللی کردن این نمایشگاه را باید مد نظر قرار داد چرا که این نمایشگاه در جهان تشیع منحصر به فرد است و هم از این رو با دعوت از مؤسسات پژوهشی جهان اسلام می توان گامی بلند در جهت تقریب مذاهب برداشت .
راه کارها
با توجه به مجموع مطالب پیش گفته، راه کارهایی را که در این خصوص به نظر می رسد، به صورت مشخص ارائه می کنیم:
به نظر می رسد در برپایی این نمایشگاه، بهتر است - از پیش از برپایی تا مدتی بعد از خاتمه آن - از سه کمیته «فرهنگی و تبلیغی » ، «تخصصی و ارزیابی » و «اقتصادی و مالی » به صورت مستمر بهره برد .
الف) کمیته فرهنگی و تبلیغی
این کمیته عهده دار انجام امور زیر خواهد بود:
1- انجام تبلیغات گسترده و فراگیر در جهت فراخوانی و معرفی این همایش از طریق رسانه های ارتباط جمعی، مجلات و نشریات تخصصی رایانه ای، و نشریات پژوهشی اسلامی .
2- تهیه ویژه نامه و انتشار آن از طریق مطبوعات کشور به صورت پیوسته در مدت برگزاری نمایشگاه .
3- تهیه و تدوین کتاب نمایشگاه در شکلی مفصل که نمایه ای از تمامی مؤسسات و نرم افزارهای شرکت کننده باشد و به عنوان یک کتاب مرجع در اختیار مراکز فرهنگی و مطالعاتی قرار گیرد .
4- ارسال خبرنامه نمایشگاه، کاتالوگها و بروشورهای منتشر شده به تمامی مراکز دانشگاهی و حوزوی .
5- قرار دادن اطلاعات نمایشگاه از قبل از برگزاری تا بعد از آن، روی شبکه های داخلی و خارجی .(اطلاعاتی از قبیل هدف برپائی نمایشگاه، چگونگی برگزاری، روش شرکت و) . . .
6- دعوت از مجامع علمی و مراکز حوزوی و دانشگاهی و دعوت از شخصیتها و محققان و پژوهشگران از سراسر کشور به منظور بازدید از دستاوردها .
ب) کمیته تخصصی و ارزیابی
در این کمیته که متشکل از نمایندگان تمامی مؤسسات شرکت کننده خواهد بود، متخصصان و محققان با تشریک مساعی خود، اهداف زیر را دنبال می کنند:
1- نقد وبررسی یکایک نرم افزارهای جدید عرضه شده .
2- انتخاب نرم افزار برتر در هر رشته و زمینه .
3- انتخاب بهترین طراح و برنامه ساز، انتخاب بهترین برنامه نویس، و نیز گزینش بهترین ها در بخشهای تحقیق، چند رسانه ای، متن، گفتار، رابطهای کاربر و دیگر موارد .
4- تنظیم و انتشار جدولی که بیانگر توانائی و کارآئی نرم افزارهای مختلف در زمینه های گوناگون عرضه شده باشد .
لازم است در این جدول به کارهای مشابه، کارهای جدید آثار بدیع و نیز آثار برتر اشاره شود .
5- بیان نیازها و خلاها در زمینه های گوناگون مربوط و پیشنهاد برای حرکت به سمت و سوی موضوعات برجای مانده .
6- بررسی مشکلات فنی مؤسسات و مراکز و تهیه کنندگان و طراحان به منظور بهبود روش های برنامه نویسی و ارتقاء کیفی محصولات .
ج) کمیته اقتصادی و مالی
این کمیته برای ایجاد رونق در بازار عرضه و تقاضای محصولات نرم افزاری علوم اسلامی - در مدت برپایی نمایشگاه - و همچنین مساعدت و حمایت مالی از مؤسسات و مراکز نیازمند به این گونه کمک ها تشکیل شده و اهداف زیر را دنبال خواهد نمود:
1- توان سنجی اقتصادی از تک تک شرکت کنندگان در جهت حمایت از آنان .
2- اتخاذ تصمیم مناسب به منظور حمایت از تولید کننده و مصرف کننده در مدت برپائی نمایشگاه .(مانند پرداخت درصدی یارانه علاوه بر آنچه مراکز و مؤسسات خود به عنوان تخفیف محصولات در نظر می گیرند)
3- برنامه ریزی برای عرضه بن خرید نرم افزار در مبلغ های متفاوت برای اشخاص حقیقی یا حقوقی از قبیل دانشگاهها، مراکز حوزوی، اساتید و فضلاء و غیر آنها، که تا مدت برپائی نمایشگاه معتبر باشد . این بن ها را می توان با احتساب یارانه در اختیار این طیف قرار داد .
4- پرداخت وام کوتاه مدت و بلند مدت به مؤسسات و مراکز شرکت کننده در جهت اتمام طرح های ناتمام خود برای شرکت دادن این محصولات در نمایشگاه .
علاوه بر آنچه بیان شد، عنایت به برگزاری غنی و باشکوه کنفرانس های جنبی نمایشگاه که اکنون به شکلی ضعیف و حاشیه ای با آن برخورد می شود قطعا در تحقق بیشتر اهداف این نمایشگاه ها سودمند واقع خواهد شد .
دوام توفیق دست اندرکاران برپایی این نمایشگاه ها و شرکت کنندگان در آنها را در جهت گسترش فرهنگ پربار اسلام و خدمت به ساحت مقدس کتاب خدا و عترت پیامبر علیهم السلام، از پروردگار متعال خواستاریم .
شرکت مرکز در نشست سالانه انجمن کامپیوتر ایران
انجمن بین المللی سالانه کامپیوترایران، از بزرگترین کنفرانس های علمی کشور در زمینه علوم کامپیوتر است که زیر نظر انجمن کامپیوتر ایران هر سال در یکی از دانشگاههای کشور تشکیل می شود . هدف از این کنفرانس ارائه مقالات و فعالیتهای جدید کامپیوتری در سطح بین المللی می باشد که امسال چهارمین کنفرانس آن از 6 تا 8 بهمن در طی 24 نشست و سه میزگرد علمی در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد .
علاوه بر نشست های علمی، کارگاه های آموزشی در روزهای 3 تا 5 بهمن دایر گردید .
برگزاری نمایشگاه دستاوردهای انفورماتیک و بازدید علمی، از دیگر فعالیتهای جنبی این کنفرانس می باشد .
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی همه ساله جهت ارتقاء سطح علمی خود در این کنفرانس شرکت می کند و حتی در دومین و سومین سال این کنفرانس در حد ارائه مقالات شرکت کرده است . علاوه بر آن، با شرکت در نمایشگاه جنبی این کنفرانس فعالیتهای عملی خود را در معرض دید دانشگاهیان قرار می دهد; که این امر چه بسا موجبات شگفتی و تحسین آنان را فراهم آورده است . از جمله قسمتهای مهم این کنفرانس میزگردهایی در مورد بحثهای کلان انفورماتیک کشور است . امسال هم دو میزگرد تحت عناوین «بررسی ابعاد برنامه سوم انفورماتیک کشور» و «وجوه کارآفرینی فعالیتهای انفورماتیکی » برگزار شد که مرکز تحقیقات کامپیوتری هم سعی کرد با شرکت در آن سهمی در پیشبرد روند سازندگی در سطح انفورماتیک داشته باشد .