توطئه فرهنگی یهود بر ضدّ مسلمانان

وَ قالَتْ طائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ آمِنُوا بِالَّذیآ أُنْزِلَ عَلَی الَّذینَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهارِ وَ اکْفُرُوآا آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ* وَ لا تُؤْمِنُوآا اِلاّ لِمَنْ تَبِعَ دینَکُمْ قُلْ اِنَّ الْهُدی هُدَی اللّهِ أَنْ یُؤْتیآ أَحَدٌ مِثْلَ مآ أُوتیتُمْ أَوْ یُحآجُّوکُمْ عِنْدَ رَبِّکُمْ قُلْ اِنَّ الْفَضْلَ بِیَدِ اللّهِ یُؤْتیهِ مَنْ یَشآءُ وَ اللّهُ واسِعٌ عَلیمٌ* یَخْتَصُّ بِرَحْمَتِه مَنْ یَشآءُ وَ اللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظیمِ.

«گروهی از اهل کتاب گفتند: به چیزی که بر مؤمنان نازل شده در آغاز روز ایمان بیاورید در پایان آن کافر شوید شاید که بر گردند. و جز بر کسی که پیرو دین شماست، باور نکنید بگو: همانا هدایت، فقط هدایت خداست و (باورنکنید) اینکه به کسی مانند آنچه به شما داده شده، داده شود یا نزد پروردگارتان با شما احتجاج کنند، بگو: همانا فضل در دست خداست آن را به هر کس که بخواهد می دهد و خدا وسعت بخش داناست. هر کس را که بخواهد مشمول رحمت خود می سازد و خدا صاحب فضل بزرگ است»⁽¹⁾.

دشمنی و بدخواهی یهود و نصاری نسبت به مسلمانان در عصر پیامبر آنها را وادار می کرد که از راههای گوناگونی در جهت تضعیف مسلمانان گام بردارند. آنان دوست داشتند که مسلمانان را از اسلام برگردانند و آنها را گمراه سازند از این رو با بعضی از مسلمانان تماس می گرفتند و از آنها می خواستند که دست از اسلام بردارند و به دین آنها درآیند. یک نمونه آن تماسی بود که بعضی از سران یهود با معاذ و حذیفه و عمار سه تن از اصحاب رسول خدا گرفتند و آنها را به دین خود دعوت کردند. البته مسلمانان قویتر از آن بودند که تحت تأثیر تبلیغات آنها قرار بگیرند، ولی به هر حال آنها تلاش خودشان را می کردند. در این آیه خداوند به این تلاش ناموفق اهل کتاب اشاره می کند و می فرماید:

«وَدَّتْ طائِفَةٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ لَوْ یُضِلُّونَکُمْ وَ ما یُضِلُّونَ اِلاّ آأَنْفُسَهُمْ وَ ما یَشْعُرُونَ»⁽²⁾.

«گروهی از اهل کتاب دوست دارند که کاش شما را گمراه می کردند ولی گمراه نمی کنند مگر خودشان را و نمی فهمند».

منظور از اینکه اهل کتاب با این کار خود، در واقع خود را گمراه می سازند، این است که آنها با این آرزو و با این اقدام از مسیر هدایت دورتر می شوند و به جای راهیابی به دین حق که همان اسلام است، از آن فاصله بیشتری می گیرند و این خود گمراهی آشکار است. بنابراین، اهل کتاب با دعوت از مسلمانان که دست از دین خود بردارند، خودشان را گمراه می سازند و تأثیری در مسلمانان ندارد.

اهل کتاب، به ویژه یهود؛ از تبلیغ مستقیم ناامید شدند و این حربه را کارگر ندیدند و لذا برای تضعیف روحیه مسلمانان عصر پیامبر، ترفندها و شگردهای گوناگونی را به کار بردند که قرآن کریم جهت مقابله با این توطئه های شیطانی، راهنماییهای لازم را انجام داده است.

در آیاتی که در آغاز مقاله آوردیم، یکی از ترفندهای مهم تبلیغاتی اهل کتاب بیان شده و پرده از روی یک توطئه فرهنگی حساب شده برداشته می شود. اهل کتاب و بخصوص یهودیها از راههای گوناگونی از جمله جنگهای روانی و تبلیغی با اسلام و مسلمانان مبارزه می کردند. یکی از انواع مبارزات آنها که در این آیه بیان شده است، به این شرح است که گروهی از اهل کتاب به همدیگر گفتند: برای تضعیف روحیه مسلمانان و ایجاد شک و تردید در آنها، چنین کنید که در آغاز روز اظهار کنید که مسلمان شده اید و با مسلمانها همسو و هماهنگ باشید و چون مسلمانها از اسلام آوردن شما مطمئن شدند، در پایان روز از دین اسلام برگردید و اعلام کنید که ما در دین اسلام تحقیق کردیم و آن را دین باطلی یافتیم و لذا از اسلام آوردن خود پشیمان شدیم و اینک از اسلام به سوی دین خود برمی گردیم و برای ما معلوم شد که دین خودمان برحق است.

آنها گفتند: اگر چنین کنید، در مسلمانان ایجاد شک و تردید خواهید کرد و روحیه آنها را تضعیف خواهید نمود و چه بسا آنها از دین خود برگردند و تابع دین شما باشند. اهل کتاب در اجرای این نقشه، اصول مخفی کاری را هم رعایت می کردند و می گفتند: در حین انجام آن غیر از همکیشان خود به کس دیگری اعتماد نکنید.

خداوند ضمن پرده برداشتن از این توطئه، در ردّ این گفتار اهل کتاب می فرماید: ای محمد بگو: هدایت همان هدایت خداست. یعنی وقتی خداوند کسی را به سبب شایستگیهایی که در خود ایجاد کرده هدایت کند، او در دین خود پابرجا می ماند و ترفندهای شما در او اثر نخواهد کرد. ایمانی که از روی یقین و حجت و دلیل باشد، با این توطئه ها از بین نخواهد رفت و خدا همواره یاور مؤمنان است و هدایت، هدایت اوست.

پس از پاسخی که به گفتار یهود داده شد، اینک سخن دیگر آنان نقل می شود و آن اینکه آنها برای تقویت روحی خودشان، به یکدیگر می گفتند: باور نکنید که به کسی مانند آنچه به شما داده شده است، داده شده باشد و مسلمانها چیزی ندارند که با آن نزد خدا با شما محاجّه و مناظره کنند. منظورشان این بود که نبوت و رسالت و شریعت و دین تنها برای شما و مخصوص شماست و به کسان دیگر شریعت و نبوت داده نشده است.

البته در کتابهای آنها مطالبی بود که آنها را مخفی می کردند و می ترسیدند که اگر مسلمانها از آنها آگاهی یابند، به وسیله آنها یهود را محکوم کنند و گاهی این مطالب توسط بعضی از ساده لوحان یهود به مسلمانان بازگو می شد و سران یهود آنها را توبیخ می کردند و می گفتند:

«...اَتُحَدِّثُونَهُم بِما فَتَحَ الّلهُ عَلَیکُم لِیُحاجُّوکُم بِه عِندَ رَبِّکُم...».

(بقره / 76).

آیا با آنها از چیزی که خدا به شما داده سخن می گویید تا به وسیله آن با شما نزد پروردگارتان ستیز کنند؟

به هر حال، در آیه مورد بحث سخن دیگر یهود را که در جهت تقویت روحی افراد خود می گفتند، نقل می کند و همانگونه که سخن نخست آنها را که برای تضعیف روحیه مسلمانان گفته بودند، ردّ کرد این سخن را هم رد می کند و می گوید: ای محمد بگو: فضل و احسان نزد خدا و در دست خداست و بر هر کس که بخواهد آن را می دهد و خدا وسعت بخش و داناست او هر کس را که بخواهد مشمول رحمت خود می کند و او صاحب فضل بزرگ است. خداوند با این سخن انحصارطلبی یهود را ردّ می کند و به آنها گوشزد می سازد که هر چیز در دست خداست و نبوت و شریعت را به هر کس و هر گروهی که بخواهد می دهد و اینکه یهود، نبوت و شریعت را در انحصار خود می دانند، مطلب غلطی است و خدا هر کس را که بخواهد نبوت و شریعت و نعمت می بخشد همانگونه که به مسلمانان بخشیده است.

در این چند آیه دو سخن از یهود نقل گردید که یکی در جهت تضعیف روحیه مسلمان و دیگری در جهت تقویت روحیه خودشان بود و به سخن اول با جمله: قل ان الهدی هدی الله و به سخن دوم با جمله: قل ان الفضل بیدالله پاسخ داده شد.

پی نوشتها:

1. سوره آل عمران آیات 72 - 74.

2. آل عمران/69.