علائم و نشانه ها:
-برخورداری از حالت تهاجمی و پرخاشگری،
-نافرمان، زورگو، دروغگو و بی انصاف،
-به خرج دادن خشونت با کوچکترین بهانه ای،
-سعی در تحمیل عقاید و افکار خود به دیگران،
-عدم توان حل مشکلات خود،
-برخورداری از لحن و سخنان نیشدار و ناراحت کننده،
-علاقه به قدرت،
-نداشتن رابطه خوب با والدین و دوستان خود،
-عدم توجه به آینده،
-زود خسته و دلسرد شدن،
-طمعکار و حریص بودن،
-قبول هر خطری برای رسیدن به اهداف خود،
-اغلب شدیداً سرخورده و ناراضی،
-دارای حس جاه طلبی، انعطاف ناپذیری و تند خویی،
-تسلیم و بی اراده بودن در برابر رفتار دیگران،
-غالباً دارای مواضع افراطی،
-برتر و بالاتر دانستن خود از دیگران.
عوامل پدید آورنده:
-عدم وجود یک سیستم تربیتی صحیح در خانواده،
-وجود درگیری های دائمی در خانواده،
-اختلالات روانی و جسمانی کودک،
-وجود ترس، اضطراب و پریشانی،
-فشار و ناکامی،
-وجود فشار شکننده بر کودک،
-احساس محرومیت، ذلت و حقارت،
-احساس گناه و طرد شدگی،
-عدم وجود اعتماد به نفس و خود اتکایی در کودک،
-طرد و عدم پذیرش به وسیله خانواده،
-نبودن انگیزه و کشش های دوستانه در کودک،
-نبودن حس مقابله با فشارها و محدودیت های زندگی،
-وجود الگوهای خشونت و تناقض در خانواده،
-کنجکاوی و وجود سرمشق های غلط در محیط،
-وابستگی شدید و عدم استقلال کودک،
-احساس تبعیض، بی اعتنایی و حمایت های افراطی،
-احساس کمبود محبت به وسیله کودک،
-عدم پذیرش کودک در خانواده،
-تنبیه و سرزنش شدید و بی مورد کودک،
-زورگویی و توقع بی جا از کودک،
-مسخره کردن و اهانت به کودک،
-یادگیری خشونت از محیط و خانواده و رعایت نشدن جنبه های الگویی در این دو محیط،
-احساس فریب خوردگی و طرد شدگی به وسیله کودک،
-شهرت طلبی، خودنمایی و غرور بی جا،
-کششهای خصمانه و ظالمانه،
-توقع بیش از ظرفیت از کودک.
چگونگی عملکرد:
-ابراز محبت و پذیرش کودک،
-برطرف کردن نیازهای مختلف کودک،
-آگاهی و تفهیم رفتار خوب و قابل قبول به کودک،
-پیاده کردن یک سیستم تربیتی صحیح و علمی در خانواده،
-دادن مسئولیت و کارهایی در حد توان و ظرفیت کودک،
-ایجاد محیطی آرام و مناسب برای کودک،
-احترام به حس استقلال طلبی کودک،
-رعایت عدالت و دوری از تبعیض،
-ایجاد اطمینان و اعتماد بنفس در کودک،
-خودداری از تنبیه و سرزنش کودک،
-توجه کردن به حقوق و نیازهای کودک،
-مورد پذیرش قرار دادن همان گونه که هست،
-تقویت احساس امنیت در کودک،
-دوری از سختگیری های شدید و اعمال محدودیت درباره کودک،
-انعطاف و نرمش داشتن در مقابل کودک،
-آموزش آرامش به کودک.
منبع: نجاتی، حسین، (1388)، روانشناسی کودک، تهران، نشر بیکران، چاپ دهم.