علائم و نشانه ها:
-داشتن ظاهری آشفته و کثیف،
-استفاده از لباسهای کثیف و ژنده،
-بهم ریخته و نامرتب بودن لوازم و وسایل آنها،
-عادتهای نامناسب در صرف غذا،
-به خوبی انجام ندادن تکالیف محوله،
-کثیف نگه داشتن کتابها و وسایل شخصی.
عوامل پدیدآورنده:
-آلوده و کثیف بودن محیط خانوادگی،
-اهمیت قائل نبودن به مسایل بهداشتی در خانواده،
-عدم نظارت والدین بررفتار و عملکرد کودک،
-عدم وجود وسایل و لوازم لازم برای نظافت.
چگونگی عملکرد:
-بحث در مورد مسایل بهداشتی با کودک،
-عادت دادن کودک به شستن دستها قبل از صرف غذا،
-مورد تشویق و تایید قرار دادن کودک هنگام رعایت نظافت،
-وادار کردن کودک به تکرار عمل نظافت اگر آن را خوب انجام نداده،
-عادت دادن کودک به تمیز و پاکیزه ظاهر شدن در جاهای عمومی،
-صحبت درباره وضعیت کودک با والدینش،
-فرستادن کودک نزد مربی بهداشت مدرسه برای دریافت دستورات بهداشتی خود،
-مبذول داشتن کمک به کودک کثیف.
منبع:نجاتی، حسین، (1388)، روانشناسی کودک، تهران، نشر بیکران، چاپ دهم.