اشاره:
در طول ربع قرنی که از عمر پربرکت انقلاب اسلامی می گذرد، مطبوعات بسیاری در عرصه های گوناگون پدید آمده اند. روند رو به رشد مجلات و نشریات همچنان ادامه دارد و روز به روز بر شمار آنها افزوده می شود. در این میان نشریاتی که به حوزه مطالعات ادیان و مذاهب گام نهاده اند، قابل ملاحظه است. برخی از این دست نشریات صرفاً به موضوع دانش ادیان و مذاهب می پردازند و پژوهش های نوپدید این عرصه را بازتابانده و از خبرها و گزارش های مربوط پرده برمی دارند. گروهی نیز در شمارگان ویژه ای، محورهای گوناگون موضوع ادیان و مذاهب و تمدن ها و فرهنگ ها را فراروی مخاطبان خود می نهند. بگذریم از نشریه های داخلی مراکز که در محدوده فعالیت های علمی و پژوهشی خود زوایای دیگری از این موضوع را بازمی کاوند.
آنچه پیش رو می آید گزارشی است اجمالی و البته ناتمام برای شناسایی و معرفی نشریه هایی که در گستره وسیع ادیان و مذاهب می کوشند. در این تلاش، نخست به معرفی برخی نشریات ویژه ادیان و مذاهب می پردازیم و آن گاه در مجلاتی که ویژه نامه هایی را به این موضوع اختصاص داده اند، نظر می افکنیم.
الف. نشریات ویژه
اخبار ادیان
صاحب امتیاز: موءسسه گفت وگوی ادیان
مدیر مسئول: سیدمحمدعلی ابطحی
سردبیر: فهیمه موسوی نژاد
نشانی: تهران، خیابان ولی عصر، روبه روی جام جم، خیابان شهید طاهری، شماره 38، ص. پ: 5934/15875
تلفن: 22040340، دورنگار: 22053355
سایت: http:j.iid.org.ir
پست الکترونیک: joumal@iid.org.ir
نشریه «اخبار ادیان» از اردیبهشت سال 1382 هر دو ماه یک بار با هدف اطلاع رسانی در حوزه ادیان منتشر می شود. سرفصل های اصلی این نشریه عبارت اند از: سر مقاله، خبر، شناخت، گفت وگو، کتاب، نظر، مرور و نیایش. تاکنون 19 شماره از اخبار ادیان چاپ شده که برخی موضوعات این چند شماره به این شرح است:
ظرفیت ادیان برای پذیرش اصل گفت وگو، هم سخنی با اسلام میانه رو، آفتاب ایمان و سایه بان اعتقاد، شیوه های نوین دین ورزی در اروپا، لائیسیته رمزگشایی از یک مفهوم پرابهام، به سوی عقلانیت انتقادی عربی، تنظیمات سیاسی با دغدغه های دینی، کارکرد مسجد در جوامعی که مسلمانان در اقلیت هستند، ادیان الهی ضدتروریسم هستند، روزه در ادیان مختلف، رأی اروپا به قانون اساسی لائیک آداب میلاد مسیح، سند تازه واتیکان درباره فمینیسم، سونامی تلاطم دریای ایمان، اسلام هراسی در غرب، ادیان و محیط زیست، نقش دین و دیپلماسی در ایجاد صلح، رابطه دین و ادبیات، اولویت های پژوهشی در حوزه دین پژوهی، اسلام و گفت وگوی سه جانبه ادیان ابراهیمی.
در آخرین شماره «اخبار ادیان» این موضوعات دیده می شود: گفت وگوی عقل ها دست ها و دل ها، صلح در سایه گفت وگو، بازسازی اسلام از مسیر شک دکارتی، مدارس دیوبندی هند: خاستگاه خشونت یا حافظان سنت، پیشینه کارنامه و چشم انداز اسلام میانه رو، جنبش های جدید در یهودیت، دفاع بهدینان از آیین مزدایی، دین انلاین، چالش یا فرصت برای دینداران، پاسخ اسلامی و کاتولیکی به چالش شبیه سازی، سخن بودا برای روزگار ما، معرفی کتاب «دیالوگ علم و الهیات»، گفتمان نواندیشی دینی، جهان اسلام بر سر دو راهی، اسلام در معرض تحول.
اخبار شیعیان
صاحب امتیاز: موءسسه شیعه شناسی
مدیر مسئول: محمود تقی زاده داوری
سردبیر: مجتبی فاضل
نشانی: قم، صندوق پستی: 6139/37155
تلفن: 2905457، دورنگار: 7748099
پست الکترونیک: news@shistu.org
مجله خبری و تحلیلی «اخبار شیعیان» با هدف اطلاع رسانی از وضعیت جوامع و گروه های شیعی جهان هر ماه یک بار منتشر می شود. سرفصل های اصلی این ماهنامه عبارت اند از: مصاحبه، اخبار فرهنگی مذهبی، اخبار سیاسی، اخبار اقتصادی، اخبار هنری، معرفی کتاب، تحلیل و گزارش. تاکنون ده شماره از این مجله چاپ شده که در دو شماره اخیر آن اخبار شیعیان این کشورها دیده می شود: آذربایجان، آمریکا، اتریش، امارات، اندونزی، انگلستان، افغانستان، ایتالیا، ایران، بحرین، پاکستان، تاتارستان، تایلند، ترکیه، دانمارک، چین، ژاپن، سوریه، سیرالئون، روسیه، زیمباوه، عراق، عربستان، قزاقستان، کرواسی، لبنان، مصر، هلند.
اندیشه تقریب
صاحب امتیاز: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
مدیرمسئول: علی اصغر اوحدی
شورای سردبیری: سید حسین هاشمی، عزالدین رضانژاد، مرتضی محمدی.
مشاوران علمی: علیرضا اعرافی، عباس برومند اعلم، سید احمدرضا حسینی، سید منذر حکیم، سید هادی خسروشاهی، محمد حسن زمانی، محمدرضا غفوریان، ناصر قربان نیا، نجف لک زایی، محمدهادی یوسفی غروی.
نشانی: تهران، خیابان آیت اللّه طالقانی، نرسیده به چهارراه شهید مفتح، شماره 357، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی و پژوهشی.
قم: خیابان ساحلی، نبش لواسانی 17، پلاک 161، کد پستی، 3657/371366
تلفن: (تهران) 88322532 و 88321411، دورنگار: 88321414 و 88321616
(قم) 7755464 و 67755445
پست الکترونیک: andisheh@taghrib.org
فصلنامه «اندیشه تقریب» با هدف استحکام بخشیدن به وحدت میان مسلمانان و نیز طرح مباحث اندیشه ای در زمینه مشکلات و چالش های فراروی جهان اسلام، در حوزه های گوناگون فقهی، حقوقی، کلامی، فلسفی، تاریخی و... انتشار می یابد. سرفصل های این مجله عبارت اند از: مقالات اندیشه ای، پیشگامان تقریب، سرزمین های جهان اسلام، گزارش از یک کتاب، اخبار فرهنگی، مأخذشناسی اندیشه تقریب.
تاکنون شش شماره از این نشریه به چاپ رسیده که عناوین آخرین شماره آن به این شرح است:
نمودهای تعادل در قانون اساسی ایران، ایران و مصر در راه تقریب، قاعده اصلح از دیدگاه متکلمان اسلام، درامدی بر شناخت موسیقی قرآن، موءلفه ها و مقوم های نظریه وحدت اسلامی در سده سیزدهم هجری، شهید سید محمدباقر صدر، حسن بن احمد بن عبدالرحمن البنّا، جمهوری ترکیه، معرفی و نقد کتاب «الفرقان الحق»، مأخذشناسی اندیشه تقریب و... .
بانوان شیعه
صاحب امتیاز: موءسسه شیعه شناسی
مدیرمسئول: محمود تقی زاده داوری
سردبیر: مهدیه سادات مستقیمی
هیئت تحریریه: لاله افتخاری، پروین دخت اوحدی حائری، شهلا باقری، زهرا پیشگاهی فرد، پروین ترکمنی آذر، کبری خزعلی، زهرا خزاعی راوری، اعظم داود راد، فاطمه طباطبایی، نهله غروی نائینی، فتحیه فتاحی زاده، پوراندخت فاضلیان، طوبی کرمانی، عزت السادات میرخانی، مهدیه سادات مستقیمی.
نشانی: قم، صندوق پستی: 6139/37155
تلفن و دورنگار: 7748099 2905457
پست الکترونیک: Faslnameh@shistu.org
«بانوان شیعه» فصلنامه ای فرهنگی پژوهشی است که در موءسسه شیعه شناسی به منظور ارائه متمرکز تحقیقات انجام شده بانوان پژوهشگر کشور در عرصه های جنسیت، فرهنگ و دین منتشر می شود. تاکنون هفت شماره این مجله از چاپ در آمده است. فهرست مطالب آخرین شماره آن که به موضوع «زن و سیاست» اختصاص یافته، به این شرح است:
مادران امامان شیعه و نقش های سیاسی اجتماعی آنان، نظریه سیاسی «انسداد قدرت» در کلمات حضرت فاطمه، حاکمان زن شیعه مذهب در تاریخ ایران (سیزه خاتون، ترکان خاتون، جان بیگم خاتون)، سیاست ارتباط با سازمان های بین المللی زنان مسلمان، تفکر شیعی و مشارکت زنان در انتخابات ایران، زنان شیعه در عصر قاجاریه، مبانی حاکمیت زن در اندیشه فقهی تفسیری شیعه، تفکر شیعی و مشارکت سیاسی زنان در بستر توسعه و برنامه ریزی جنسیتی، وضعیت سیاسی زنان در جمهوری اسلامی ایران و آینده آنان، صهیونیسم؛ سیاست های تهاجمی، فرهنگ و برنامه ریزی جنسیتی، حقوق سیاسی زنان در کشورهای اسلامی عربی (بحرین، عراق، عربستان، کویت، لبنان)، رشد سیاسی زنان؛ تحلیل فرایندی (پیش و پس از ظهور اسلام) و... .
پژوهش و حوزه » شماره 26 (صفحه 331)
خبرنامه ادیان و مذاهب
نشریه داخلی انجمن علمی ادیان و مذاهب حوزه علمیه قم
نشانی: قم، ابتدای بلوار جمهوری اسلامی، کوچه شماره دو، فرعی اول، ساختمان انجمن های علمی حوزه
تلفن: 2906757
تاکنون دو شماره از این نشریه داخلی به چاپ رسیده و شماره سوم آن در دست تهیه است. برخی موضوعاتی که در این دو شماره دیده می شود، به این شرح اند:
آشنایی با انجمن علمی ادیان و مذاهب، همایش احیای سنت مناظره و گفت وگو، رویکرد شبکه ماهواره ای «المستقلة»، معرفی کتاب «تاریخ فرق اسلامی»، کنگره بزرگداشت علامه شرف الدین، سخنان امام جمعه اهل سنت استان گلستان، حادثه سونامی و بازتاب های دینی آن، فرقه یزدیان (شیطان پرستان)، اعتراض به برنامه کفرآمیز، عمل کرد انجمن علمی ادیان و مذاهب در سال 1384، گفت وگو با دکتر ابوالفضل محمودی، دومین نشست علمی انجمن علمی ادیان و مذاهب، دفاع چند عضو انجمن از رساله دکترا، نشست امام صادق و گفت وگو با پیروان ادیان و مذاهب، جلسه نقد کتاب «فرق و مذاهب کلامی»، پژوهش های ادیان و مذاهب در دبیرخانه دین پژوهان، مطالعات ادیان و مذاهب در قم، معرفی کتاب های «تاریخ الفرق الاسلامیة» و «درسنامه الهیات مسیحی».
شیعه شناسی
صاحب امتیاز: موءسسه شیعه شناسی
مدیر مسئول: محمود تقی زاده داوری
سردبیر: کریم خانمحمدی
مشاوران علمی: صادق آیینه وند، محسن الویری، محمدرضا جباری، غلامرضا جمشیدی ها، محمدعلی شمالی، غلامرضا صدیق اورعی، محمدفنایی اشکوری، داود فیرحی، حسین غفاری، حسین کچوئیان، محمد لگنهوسن، حسن مفتخری، محمدابراهیم موحدی، علی اکبر ولایتی.
نشانی: قم، صندوق پستی 6139 / 37155
تلفن و دورنگار: 7748099 / 0251
پست الکترونیک: Faslnameh@shista.org
سایت: shista.org
نشریه «شیعه شناسی» فصلنامه ای است فرهنگی پژوهشی که به ارائه تحقیقات انجام شده در عرصه های گوناگون شیعه پژوهی (الهیات، تاریخ و جامعه شناسی) می پردازد. این نشریه در جهت ارتقای آگاهی های علمی جوامع و گروه های شیعی برای همبستگی و یک پارچگی بیشتر امت اسلامی تلاش می کند. تاکنون 13 شماره آن انتشار یافته است که به برخی عناوین مقالات این چند شماره اشاره می شود:
شیعه شناسی، ضرورت ها و رسالت ها؛ نگاهی به مکاتب حدیثی شیعه در سده های اولیه؛ مختصات عمومی امامت شیعه؛ دولت آرمانی شیعه در اندیشه کشفی؛ شیعه و جهانی شدن؛ هویّت شیعه؛ شیعیان و نقش آنها در تمدن اسلامی؛ روحانیون شیعه در ایران، علل نفوذ و اقتدار؛ دفاع مشروع، ترور و عملیات شهادت طلبانه در مذهب شیعه؛ جنبه های باطنی تشیع؛ شیعیان عراق؛ مختار و توابین؛ عقل از دیدگاه اخباریان شیعه؛
مبانی کلامی و فقهی نظام سیاسی شیعه در عصر غیبت؛ علمای شیعه، خاستگاه اندیشه و عمل، تأثیر تشیع بر ابنیه، اماکن و زیارتگاه های مذهبی ایران؛ وضعیت جامعه شناختی شیعیان عراق؛ شیعیان عراق، آرمان ها، واقعیت ها و چالش ها؛ اسلام شناسی و شیعه شناسی در دانشگاه های ایالات متحده آمریکا؛ تقیه؛ عالمان شیعه؛ شیعیان عربستان سعودی؛ مطالعات اسلام شناسی و شیعه شناسی در دانشگاه های انگلستان؛ فرهنگ سیاسی شیعه و مناسبات آن با فرهنگ ایرانی و غربی، هنر ایرانی و تأثیر تشیع بر گونه های آن؛ ولایت تدبیری در فقه سیاسی شیعه؛ عالمان شیعه؛ تأثیر تشیع در الگوی همسرگزینی ایرانیان؛ سازمان وکالت در سیره امامان شیعه؛ تشیع آمریکا و تأثیر پذیری از عوامل خارجی.
گفت وگو و مصاحبه علمی، گزارش و خبر، معرفی کتاب و سخنرانی از دیگر بخش هایی است که مجله شیعه شناسی در دیدرس خوانندگان خود نهاده است.
در آخرین شماره فصلنامه شیعه شناسی این موضوعات دیده می شود: اوضاع شیعیان در دوره متوکل عباسی، گرایش امام فخر رازی به تشیع، اندیشه های تفسیری امام خمینی(ره)، تحلیل مردم شناختی مناسک مذهبی در فرایند جهانی شدن (مطالعه موردی مناسک قالی شویان مشهد اردهان)، معیارهای نقد حدیث و حدیث الغدیر، تفسیر به رأی از نگاه امام خمینی(ره) با استناد به منابع روایی شیعه، داستان پیامبران و منقبت امامان شیعه در دیوان امام خمینی(ره)، جامعه شیعی بغداد از آغاز شکل گیری تا پایان غیبت صغرا، ژئوپلتیک شیعه و مسئله امنیت ملی ایران.
طلوع
صاحب امتیاز: مدرسه عالی امام خمینی مرکز جهانی علوم اسلامی
مدیر مسئول: سیدسجاد هاشمیان
سردبیر: یعقوب علی برجی
نشانی: قم، میدان جهاد، مدرسه عالی امام خمینی (ره)
تلفن: 7720913، دورنگار: 7720911
«طلوع»، فصلنامه تخصصی مذاهب و فرق اسلامی است که از سال 1381 به جمع نشریات دینی پیوست. تاکنون 17 شماره آن از چاپ درآمده که پاره ای موضوعات این چند شماره به این شرح است:
بدعت و جنبش های احیای دین در جهان اسلام، نگاهی به تطور مصلحت در فقه شیعه، دین و بحران هویت جوانان، پژوهشی در روش تفسیر علمی قرآن، جهان اسلام از نگاه شهید مطهری، تروریسم از نگاه فقه، ازدواج با زنان اهل کتاب، قاعده الزام و همزیستی مذاهب، موارد اتفاق مذاهب در قضیه مهدویت، کفائت در نکاح از منظر مذاهب اسلامی، سجده بر خاک از نگاه فریقین، مذاهب و فرق اسلامی در کشور ساحل عاج، زیدیه در یمن، درامدی بر شناخت مشهورترین آثار ملل و نحل، قاعده «نفی سبیل» از منظر فریقین، کیفیت صلوات از نگاه فریقین، گوهرانگاری تجربه دینی و بررسی انتقادی و تطبیقی آرای روشنفکران مسیحی و اسلامی، ادیان و مذاهب در بنگلادش، دوگانه پرستی در آثار فرق پژوهان مسلمان، مرجعیت «عرف» از دیدگاه فریقین، «توسل» از دیدگاه فریقین، «نجات شناسی» از دیدگاه مسیحیت و اسلام، «نماز تراویح» از دیدگاه فریقین، شرایط امام جمعه از نگاه مذاهب اسلامی، ویژگی های کلامی فقه شیعه، نقش تفاوت های فردی در پیدایش فرق و مذاهب، «آیه غار» از دیدگاه فریقین، ادیان و مذاهب در کشور میانمار.
در آخرین شماره «طلوع» این موضوعات به چشم می خورد:
شرایط دفاع مشروع از نگاه فریقین، حدیث ثقلین از دیدگاه مذهب اهل بیت و اهل سنت، عقل و وحی، ائمه و قیام های شیعی، تمسک به قرآن و سنت تنها راه وحدت در نگاه فریقین، ظاهریه و اهل حدیث؛ افتراق یا اتفاق، جایگاه اهل بیت از دیدگاه ابو حنیفه، اعتقادات یهودیان ارتدوکس در گفت وگو با خاخام های ضد صهیونیست، عبداللّه بن سبا.
فروغ وحدت
مدیر مسئول: علی رافعی
سردبیر: مجتبی اعتمادی نیا
نشانی: تهران، خیابان انقلاب، خیابان فلسطین جنوبی، خیابان شهید مهرداد روان مهر، پلاک 5، کد پستی 13158
تلفن: 66407899، نمابر: 66461838
«فروغ وحدت» مجله ای پژوهشی، فرهنگی و اطلاع رسانی ویژه دانشجویان دانشگاه مذاهب اسلامی است که به صورت فصلانه منتشر می شود. برخی موضوعاتی که این نشریه تاکنون بدان ها پرداخته است، عبارتند از:
نقش نظامیه ها در تمدن اسلامی، دین جوانان و جامعه، تأملی بر مسئله حروف الفبا، هبوط در منظر ادیان، تقریب بین ادیان، اسلام و مسلمانان در گذر تاریخ چین، پیدایش فرقه وهابیت در منظر اهل سنت، چالش های وحدت مسلمانان، وصول به نیروانا و مراتب کمال در آیین بودا، وحدت و برادری دو اصل مسلم اسلامی، فکرة الاتحاد و التضامن بین المذاهب الاسلامیة، ان التقریب لایحظر الاجتهاد بل یجنده تماماً، الجمهوریة الاسلامیة الایرانیة تکون طلیعة فی مجال التقریب، التمتع بالبصیرة التاریخیة، مفاهیم یجب ان تصحح، الأمة الاسلامیة الموحدة، امام سجاد در ذهن و زبان اهل سنت، اعتقاد به مصلح موعود در نظرگاه فریقین، فیلسوف شرق: تعامل سیاست و مدیریت در سلوک علمی و عملی علامه محمدتقی جعفری، خصوصیات کلی محاورات سقراطی، اخبارالطوال دینوری در بوته نقد و بررسی، حزین لاهیجی و فقه مقارن در رساله خواص الحیوانات.
هفت آسمان
صاحب امتیاز و مدیر مسئول: سیدابوالحسن نواب
سردبیر: حمیدرضا شریعتمداری
نشانی: قم، شهرک پردیسان، مقابل مسجد امام صادق(ع)، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
تلفن: 32802610، دورنگار: 2802627
«هفت آسمان» فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب است که تاکنون 30 شماره آن انتشار یافته است. سرفصل های این نشریه عبارتند از: گفت وگو، مقاله، معرفی کتاب و دانش نامه دین.
هفت آسمان در بخش گفت وگو به دنبال آخرین یافته های پیشگامان دین پژوهی از حوزه و دانشگاه است. عناوین گفت وگوها که اغلب ناظر به مباحث بیرون دینی با نیم نگاهی به ادیان و مذاهب است، عبارتند از:
وحدت متعالی ادیان (دکتر محمود بینا مطلق، ش 1)؛ دین و دینداری در جهان معاصر (استاد مصطفی ملکیان، ش 2)، دین و قرائت پذیریِ آن (گفت وگو با حجت الاسلام والمسلمین صادق لاریجانی، شماره ش 3 و 4)، دین و دین پژوهی در روزگارِ ما (دکتر داریوش شایگان، ش 5)، نسبت ادیان و عرفان (دکتر شهرام پازوکی، ش 6)، ضرورت گفت وگوی ادیان و مذاهب اسلامی (آیت اللّه سیدمحمد حسین فضل اللّه، ش7)، تصوّف و تشیّع (دکتر نصراللّه پورجوادی، ش 8)، چشم انداز تقریب مذاهب اسلامی (آیت اللّه واعظ زاده خراسانی، ش 9 و 10)، دین و اسطوره (دکتر میرجلال الدین کزازی، ش 11)، قرآن و ادیان (آیت اللّه محمدهادی معرفت، ش 12 و 13)، آیین زرتشت (موبد کوروش نیکنام، ش 14)، عقاید و مطالعات اسماعیلی (دکتر فرهاد دفتری، ش 16)، جایگاه عرفان و تصوف در اسلام (دکتر سیدیحیی یثری، ش 17)، ادیان هند (دکتر فتح اللّه مجتبایی، ش 18)، ارامنه ایران (اسقف سبوه سرکیسیان، ش19)، عقلانیت و معنویت در اسلام (دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی، ش 20)،
فلسفه مسیحی (دکتر سیدمحمد رضا بهشتی، ش 21)، تشیع اعتدالی (استاد رسول جعفریان، ش 22)، ضرورت مطالعات ادیان در حوزه علمیه (آیت اللّه هاشمی رفسنجانی، ش 23)، فلسفه مسیحی در قرون وسطا (دکتر محمد ایلخانی، ش 24)، میراث زرتشت (دکتر کتایون مزداپور، ش 25)، عقل و زمانه (دکتر رضا داوری اردکانی، ش 26)، گفت وگوی ادیان (اسقف اعظم فیتز جرالد، ش 27)، دین و جامعه شناسی (دکتر حسین تنهایی، ش 28).
هفت آسمان در بخش مقالات موضوعات بسیاری را در زمینه دانش ادیان و مذاهب فرا روی مخاطبان خود نهاده است. پاره ای از این موضوعات عبارتند از:
پیام ادیان: نقب زدن به عالم معنا، ارتباط انسان و طبیعت در اسلام و آیین بودا، پژوهشی درباره کرامیان، زمینه های بحث فلسفی در آیین هندو، فلسفه تطبیقی دین، موعود در آیین زرتشت، زمینه های بحث فلسفی در مسیحیت، تاریخ وهابیه، ادبیات و خاستگاه تاریخی مکتب قبّاله، سنت ارتدکس، متکلمان مسلمان و ضرورت آشنایی با الهیات نوین مسیحی، نقش احمد بن حنبل در تعدیل مذهب اهل سنت، ادیان در خدمت انسان، عیسی و ادیان جهانی، تقریب مذاهب اسلامی گامی به پیش، کتاب عهد مشایخ دوازده گانه، راهنمای مطالعات فرقه شناسی اسلامی، مکتب یوگاچاره، ادیان شرق و دموکراسی، آشنایی با زیدیه، درباره وحدت اسلامی، گرایش های تقریبی امام موسی صدر، گونه شناسی اندیشه موعود در ادیان مختلف، متون دینی آیین مانی، دیدگاه امام خمینی(ره) درباره پیروان ادیان، آیین بودای باستان، ادیان جدید، تصوف و شریعت، تأویل در ادیان، قادیانیه، آیین زروان، آیین میترا، ارض موعود و صهیونیسم، گفت وگوی اسلام و مسیحیت، مقدمه ای بر مقایسه ادیان توحیدی، آیین کاتولیک روم، کیش زرتشت، تصوف در آفریقا، عیسی در قرآن عیسای تاریخی و اسطوره تجدد، مریم شناسی، درنگ هایی بر مانایی و میرایی اسطوره، دیدگاه های بودایی درباره خاستگاه رنج، اندیشه قوم برگزیده در یهودیت، نظریه سیاسی در تورات و تَلمود، اخلاق زیست محیطی، الهیات به سبک داستان، امامت و حکومت از نگاه اباضیه، نظریه امامت قاسم رَسّی، زبان مقدس، مسیح و شریعت موسوی، شبیه سازی در آیین کاتولیک، آینده
دین و ادیان جدید، بنیاد اندیشگیِ مَنْدَلَه، مهدویت و فرقه حسینیَه زیدیه، اسماء الهی از منظر امامیان و ماتریدیان، تأثیرپذیری تصوف از اسماعیلیه، انسان کامل در فصوص و مثنوی، خلق و استمرار بهشت و دوزخ در کلام اسلامی، زبان دینی، مسیحیت و معنای زندگی، اعلامیه نود و پنج ماده ای لوتر، یهودیت و الهیات جهانی، درجات گناه، تاوان و پَتِت در دین زرتشتی، آیین و آیین ها در نیرنگستان، رابطه خدا با انسان و جهان در اوپه نیشدها، نام گرایی در فلسفه بودایی، الرسالة الزاجرة؛ ردیه ای بر غلو در زیدیه، شکاکیّت در اندیشه اسلامی، فراسوی دین: به سوی معنویت انسان گرا، کلیسای آشوری شرق.
این فصلنامه در بخش معرفی کتاب، کتاب های زیر را به خوانندگان خود شناسانده است:
افراهاط حکیم پارسی، اثر پولس فغالی (ش 1)؛ موسوعة الیهود و الیهودیة والصهیونیة، با سرویراستاریِ عبدالوهاب مسیری (ش 2)؛ درامدی بر گفت وگوی اسلام و مسیحیت، اثر یوسف دُرّه حداد (ش 3 و 4)؛ مجله المشرق (ش 5)؛ دانش نامه نهضت اصلاح دینی، با سرویراستاریِ هانس جِی. هیلر براند (ش 6)؛ جوهره تَلمود، اثر اِدین اشتاین سالتز (ش 7)؛ دائرة المعارف جودائیکا، با سرویراستاران متعدّد (ش 8)؛ راهنمای الوهی در تشیع نخستین، اثر محمدعلی امیرمعزی (ش 9 و 10)؛ بیداریِ ایمان در مهایانه، منسوب به اَشَوه گوشَه، معرفی شده از سوی برشیتوس، هاکه دا (ش 11)، عقاید ثلاث و السبعین فرقة (ش 27)، تعلیم بودا (ش 28)، بَرْخوانی امر به معروف و نهی از منکر در اندیشه اسلامی، یهودیت، مسیحیت و اسلام (ش 29).
مجله هفت آسمان در بخش دانش نامه دین تاکنون به این موضوعات پرداخته است:
آیین بودای میچی رِن، بنیادگرایی، تفتیش عقاید دونانیسم، رسول، رُهبانیت، کامی؛ فضیلت های هفت گانه، کلیسا و دولت، سوشینت، نُصیریه؛ اُهلو، آیین گئوسی و فهرست کتاب های ممنوعه؛ آدم و حوا، شَبَک، زیارت در آیین هندو، کوکایی و... .
ب. ویژه نامه ها
پژوهش های قرآنی
صاحب امتیاز: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
مدیر مسئول: سیدعباس صالحی
سردبیر: احمد ترابی
نشانی: مشهد، بازارچه سراب، دفتر تبلیغات اسلامی خراسان، واحد فرهنگ و معارف قرآن
تلفن و دورنگار: 2218105 0511
این فصلنامه که به ارائه مقالات و دیدگاه های موجود درباره پژوهش های گوناگون قرآنی می پردازد، شماره های 31 تا 33 خود را به موضوع «قرآن و ادیان و فرهنگ ها» اختصاص داده است. موضوعات ارائه شده در این چند شماره عبارتند از: قرآن و دیگر آیین ها و فرهنگ ها؛ گوهر ادیان در گزارش قرآن؛ قرآن و کثرت گرایی دینی (پلورالیزم)، معانی زمینه ها و انگیزه ها؛ ادیان آسمانی و گفت وگو؛ نجات بخشی ادیان در پرتو قرآن؛ همسویی آموزه های متون مقدس؛ ادیان الهی از منظر قرآن؛ اصول و خاستگاه های مشترک ادیان؛ قرآن و عهدین، نقاط همسو و ناهمسو؛ اهمیت تعامل و گفت وگوی فرهنگی در منظر قرآن؛ گفت وگو بر پایه ایمان؛ عوامل برون دینی ناسازگاری پیروان ادیان؛ خاستگاه خصومت میان اهل ادیان؛ نسبیت فرهنگی از منظر قرآن؛ نقد مستندات قرآنی نظریه تحریف کتاب مقدس؛ قرآن و گفت وگو میان ادیان؛ بررسی واژه شناختی «نصارا» و «انجیل» در قرآن؛ نجات بخشی ادیان در ترازوی نقد؛ نقدی بر «قرآن و پلورالیزم».
اندیشه حوزه
صاحب امتیاز: دانشگاه علوم اسلامی رضوی
مدیر مسئول: مصباح عاملی
اعضای هیئت تحریریه: محمدهادی معرفت، محمدجواد لاریجانی، محمدباقر فرزانه، مصباح عاملی، محمود روحانی، علی خیاط.
نشانی: مشهد، خیابان امام خمینی، روبه روی هلال احمر، پلاک 630، ص. پ: 3649 91375
تلفن: 8598381 8545025
دورنگار: 8545075
ایمیل: Andisheh@imamreza.net
اندیشه حوزه دو ماهنامه ای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است که در شماره های 46 تا 48 خود به موضوع «گفت وگوی ادیان و تمدن ها» پرداخته است. موضوعاتی که در این سه شماره دیده می شود، عبارتند از:
درآمدی تحلیلی بر روش شناسی گفت وگوی ادیان؛ جایگاه گفت وگوی ادیان در کتاب، سنت و سیره؛ مشترکات بین ادیان، زمینه گفت وگو؛ گفت وگوی ادیان، شرایط و موانع؛ چالش بنیادگرایی برای گفت وگوی بین ادیان؛ راهکارهای ایجاد مفاهمه میان ادیان (اقتراح)؛ گفتمان دینی با روش تاریخی (گفت وگو)؛ نقش مفاهمه و تعامل ادیان در زدودن بحران های محیطی؛ تحلیلی تطبیقی از فرضیه برخورد و ایده گفت وگوی تمدن ها؛ پویایی و بالندگی تمدن اسلامی؛ محرک های گفت وگو و وجوه اشتراک در تمدن ها؛ تئوری سازان سلطه؛ تحلیل و نقد نظریه پایان تاریخ؛ الگوهای آینده گرا از نگاه نظریه پردازان غربی؛ فقر، نابرابری و مسئله گفت وگوی تمدن ها؛ چگونگی گفت وگوی تمدن ها؛ بایستگی ها در گفت و گوی تمدن ها؛ نقش ارتباطات در تسهیل گفت وگوی تمدن ها.
قبسات
صاحب امتیاز و مدیر مسئول: علی اکبر رشاد
سردبیر: محمد محمدرضایی
هیئت تحریریه: رضا داوری، غلامرضا اعوانی، غلامعلی حداد عادل، مهدی گلشنی، علی اکبر رشاد، حسین غفاری، غلامرضا مصباحی، سیدمحمد حکاک، سیدیحیی یثربی، عبدالله نصری، محمدتقی فعالی، محمد محمدرضایی.
نشانی: تهران، صندوق پستی: 44 13145
تلفن: (تهران) 8153280، (قم) 137830211، دورنگار: (تهران) 8841561
قبسات پژوهش نامه ای فصلانه است که در حوزه فلسفه، دین و فرهنگ منتشر می شود. چهاردهمین شماره این نشریه که در زمستان 1378 انتشار یافته است، به موضوع «تمدن ها، فرهنگ ها: تقابل یا تعامل» اختصاص دارد. در این ویژه نامه می خوانیم:
تمدن ها، فرهنگ ها: تقابل یا تعامل (میزگردی با حضور پروفسور موتچو پولوس، حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر رشاد و پروفسور دلی کاستو پولوس)؛ مبانی نظری گفت وگوی تمدن ها، سیدیحیی یثربی؛ اهداف گفت وگوی تمدنی، علی اکبر رشاد؛ اختلاف نظر و شیوه های خردمندانه گفت وگو، محمد علی تسخیری؛ تجدید حیات فرهنگ و تمدن اسلامی، علی اکبر ولایتی؛ نسبیت فرهنگی (مبانی و نقدها)، محمدرضا کاشفی؛ ماهیت و معیار گفت وگوی تمدنی، طوبی کرمانی؛ خطوط گسل در نظریه برخورد تمدن ها، محمد قراگزلو؛ چه کسانی می توانند وارد گفت وگوی تمدن ها شوند، محمد لگنهوسن، ترجمه: محمدباقر قیومی؛ تهاجم فرهنگی و گفت وگوی تمدن ها، محمدرحیم عیوضی.