امر به معروف و نهی از منکر از جمله اصول مسلم سیاسی و اجتماعی اسلام است که در زمینه اهمیت و آثار و فوائد آن آیات و روایات فراوانی وارد شده است، از جمله:
«کنتم خیر امة اخرجت للناس تامرون بالمعروف و تنهون عن المنکر و تؤمنون بالله...
(6) »; «شما بهترین امتی هستید که برای مردم پدیدار شده اید; به کارهای پسندیده فرمان می دهید و از کارهای ناپسند باز می دارید و به خدا ایمان دارید.»
امام علی علیه السلام پس از ضربت خوردن، در بستر شهادت به فرزندان خویش (امام حسن و امام حسین علیهما السلام) وصیت نموده و خطاب به همه کسانی که پیام او را دریافت خواهند کرد فرمود:
«لا تترکوا الامر بالمعروف و النهی عن المنکر فیولی علیکم شرارکم ثم تدعون فلا یستجاب لکم;
(7) امر به معروف و نهی از منکر را وانگذارید که اشرار بر شما مسلط می گردند و سپس دعا می کنید ولی دعاهایتان مستجاب نمی گردد.»
و امام باقرعلیه السلام با اشاره به اهمیت امر به معروف و نهی از منکر می فرماید:
«ان الامر بالمعروف و النهی عن المنکر، سبیل الانبیاء و منهاج الصلحاء، فریضة عظیمة بها تقام الفرائض و تامن المذاهب و تحل المکاسب، ترد المظالم، و تعمر الارض، و ینتصف من الاعداء و یستقیم الامر
(8) ;
همانا امر بمعروف و نهی از منکر روش انبیاء و صالحان است. فریضه بزرگی است که به وسیله آن سایر واجبات دینی انجام می پذیرد، راه ها امن می گردد، کسب ها حلال می شود، اموال به ظلم گرفته شده باز گردانده می شود، زمین آباد می شود، از دشمنان انتقام گرفته می شود و امور استوار می گردد.»
امر به معروف و نهی از منکر مراتبی دارد، مانند: اظهار تنفر قلبی نسبت به ترک واجب یا انجام حرام، امر و نهی زبانی و گفتاری، استفاده از قدرت. چنانکه ملاحظه می شود مرتبه نهایی آن استفاده از قدرت است که جز با تشکیل حکومت این مرحله تحقق نمی یابد.
معرفی منابع 6. سکولاریزم در مسیحیت و اسلام، محمد حسن قدردان قراملکی، (قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1379 ه. ش.)
7. سکولارها چه می گویند؟ محمد قطب، (تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، چاپ اول، 1379 ه. ش.)
8. انتظار بشر از دین، عبدالله نصری، (تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، چاپ اول، 1378 ه. ش.)