اعتماد به نفس یک کودک بیش فعال چگونه افزایش می یابد؟
1. والدین باید انتظارات واضح، دستورات روشن و محدودیت های باثباتی برای کودک داشته باشند.
2. نظام مؤثر انضباطی برقرار کنید. به این شکل که کودک را برای رفتارهای نادرست، به شکل مناسب و باثبات جریمه کنید و به او برای رفتارهای مثبت پاداش بدهید. عواقب رفتارهای منفی از قبل مشخص باشد.
3. زمانِ های خاصی را با کودک بگذرانید، به شکلی که در آن زمان کودک توجه و احساس مثبت از شما دریافت کند.
4. نقاط قوت کودک را کشف کنید.
5. هیچ گاه کودک مبتلا به بیش فعالی را با دیگر کودکان مقایسه نکنید.
6. همیشه از رفتارهای کودک انتقاد کنید، نه این که برچسبی نظیر تنبل، شلخته و بی عرضه روی او بگذارید. مثلاً می توانید بگویید: «وقتی وسایلت را جمع نمی کنی، خیلی ناراحت می شوم.»
7. سعی کنید به قول ها و وعده هایی که به کودک می دهید عمل کنید، زیرا در غیر این صورت کودک گمان می کند که ارزشی برای شما ندارد و به او اهمیت نمی دهید؛ از طرفی خودش نیز بدقولی و دروغگویی را فرا می گیرد.
8. درمان به موقع اختلال مانع از این می شود که دیگران به کودک برچسب لجباز، بی تربیت و ... بزنند و عملکرد تحصیلی او نیز بهتر می شود و همه ی این ها اعتماد به نفس کودک را تقویت می کنند.
چگونه می توان به کودک مبتلا به بیش فعالی در پیدا کردن دوست کمک کرد؟
1. کودک را در فعالیت هایی با همسالان خودش وادارکنید.
2. به کودک مهارت های اجتماعی لازم در برقراری روابط را آموزش بدهید و با او طرز بازی کردن با دیگر کودکان را تمرین کنید. قوانین بازی، آموزش ارتباط مؤثر و مهار هیجان ها را به او یادآوری کنید.
3. مشکلات و پیشرفت هایی را که کودک در این زمینه دارد از مربیان، معلمان و دیگر افرادی که که با کودک سروکار دارند، سؤال کنید.
از جمله مهارت های ارتباطی در پیدا کردن دوست آن است که اول خودت را معرفی کنی و بعد اسم او را بپرسی، بعد از او می پرسیم که آیا در حال حاضر تمایل به بازی کردن دارد؟ هیچ وقت نباید به زور کسی را وادار به بازی کردن کنیم. شاید در آن زمان، او کار دیگری دارد یا حوصله ی بازی کردن ندارد. یکی از دالیل طرد شدن کودکان بیش فعال از جمع دوستان عدم رعایت قوانین بازی و عدم تحمل شکست می باشد که باید این ها را قبل از شروع بازی به کودک یادآور شوید. البته با مصرف داروهای مناسب، معمولاً صبر و حوصله و رعایت قوانین در این کودکان بهبود می یابد.
والدین به چه شکل باید اوقات این کودکان را به نحو مؤثری پر کنند؟
به طور کلی باید توانایی ها و نقاط ضعف هر کودک را شناسایی کرد و در مواردی که توانایی ها بالا است آن ها را تقویت و هم زمان به منظور برطرف کردن نقاط ضعف کودک نیز برنامه ریزی کرد. به عنوان مثال این کودکان در ورزش های انفرادی موفق ترند؛ ولی در ورزش های گروهی نمی توانند تابع قوانین جمعی باشند. بنابراین می توان در برنامه ی روزمره ی آن ها با توجه به سطح فعالیت بالایی که دارند، برنامه ی ورزشی به خصوصی از ورزش های انفرادی گذاشت تا با پیشرفت در آن، اعتماد به نفس شان نیز تقویت گردد. البته برای کارکرد بهتر حتماً دارویی نیز باید در طی فعالیت در نظر گرفته شود و نظارت مناسب نیز صورت گیرد. معمولاً این افراد در فعالیت های مورد علاقه ی خود - فعالیت هایی که توجه و تمرکز کمی لازم دارد - موفق عمل می کنند.
فعالیت های سرگرمی و تفریحی نیز در این کودکان باید متنوع باشد، زیرا آن ها خیلی زود از یک فعالیت یکنواخت که هر روز تکرار می شود خسته می شوند. بنابراین می توان فهرستی از فعالیت های مورد علاقه ی کودک تهیه کرد و آن ها را در برنامه ی هفتگی کودک قرار داد.
چه نکاتی می توانند به نوجوانان مبتلا به بیش فعالی کمک کنند؟
از آن جا که مفهوم زمان برای مبتلایان به این اختلال کاملاً ملموس نیست، بهتر است موارد زیر رعایت گردد:
1. از وسایلی نظیر تقویم روزانه و ساعت زنگ دار برای یادآوری استفاده شود.
2. از یک دوست یا همکلاسی حمایت کننده در یادآوری مطالب کمک گرفته شود.
3. دوستان، معلمان و دیگر افرادی را که می توانند به او کمک کنند شناسایی کرده و از آن ها کمک گرفته شود.
4. زمانی که مشغول بازی های رایانه ای هستند برای خود محدودیت زمانی گذاشته و به آن عمل کنند.
برای تمرکز بیشتر و حواس پرتی کمتر:
1. از پنجره ها، رادیاتورها و دیگر عوامل انحراف توجه، دور شوند.
2. نزدیک تخته و جلو دانش آموزان دیگر بنشینند.
سعی شود که معلمان به مشکل بیش فعالی نوجوان آگاهی پیدا کنند در نتیجه معلم در موارد زیر سخت نمی گیرد و به آن ها کمک می کند:
1. حرکت کردن گاهی به آن ها کمک می کند که توجه بیشتری بکنند.
2. به کلمات خوشایند و ملایم و مؤدبانه از جانب معلم بهتر پاسخ می دهند.
منبع مقاله :
داوری آشتیانی، رزیتا؛ (1391)، اختلال کمبود توجه - بیش فعالی (مروری بر علائم و درمان های موجود)، تهران: نشر قطره، چاپ سوم
