اگر دریافت آهن کمتر از میزان مورد نیاز باشد ، آهن از ذخیره فریتین پلاسما برداشته شده و به کاهش ذخیره آهن بدن منجر می‌شود. در این مرحله، فریتین پلاسما به کمتر از 10 میکروگرم در لیتر می‌رسد. در صورت ادامه این کمبود، میزان هموگلوبین به کمتر از حداقل میزان طبیعی رسیده و کم‌خونی فقر آهن بروز می‌کند.
مطالعه‌های متعددی نشان داده‌اند که کم‌خونی فقر آهن ممکن است در 1 تا 2 سالگی به اختلال تکامل منجر شود که حتی با درمان طولانی‌مدت آهن هم جبران نشود. به نظر نمی‌رسد که کمبود آهن در غیاب آنمی به اختلال تکامل منجر شود. کودکان مبتلا به آنمی فقر آهن رفتارهایی از خود نشان می‌دهند که می‌تواند به انزواگرایی منجر شود. در این حالت کودک محتاط‌تر شده، دچار تردید است، زود خسته می‌شود و شادابی و لبخند او کمتر می‌شود.
بیشترین مقدار آهن در شیر انتقالی مادر وجود دارد که حدود 97 صدم میلی‌گرم در لیتر است اما به طور مداوم طی دوران شیردهی کاهش می‌یابد؛ به طوری که تا 5 ماهگی به سطح حدود 3/0 میلی‌گرم در لیتر می‌رسد.
به‌نظر نمی‌رسد که مقدار آهن شیر مادر به طور قابل‌ملاحظه‌ای تحت‌تاثیر وضعیت آهن مادر، کمبود آهن مادر یا درمان او با آهن قرار گیرد. 2 تا 10 درصد شیر مادر در کازئین، 65 تا 81 درصد آن در پروتئین و 19 تا 26 درصد آن در چربی است.
سایر منابع آهن در سال اول زندگی شامل غذاهای کمکی و برای کودکان محروم از شیر مادر، شیر مصنوعی است. بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که اضافه کردن غذاهای کمکی جذب آهن را از شیر مادر کم می‌کند ولی غذاهای تقویت‌شده با آهن اثر مثبتی در وضعیت آهن شیرخوار دارد؛ به شرطی که آهن آن به خوبی جذب شود.
در غذاهای کمکی تقویت‌شده با آهن ، اضافه کردن ویتامین C، جذب آهن را 2 برابر می‌کند. میزان آهن دریافتی از غذاهای کمکی در 6 ماهگی حدود 6/0 میلی‌گرم در روز و در 9 ماهگی 4/2 میلی‌گرم در روز است. شیوع آنمی یا فریتین پایین پلاسما در شیرخواران با وزن تولد بالای 3 کیلوگرم کمتر است ولی در نوزادان با وزن تولد کمتر از 3 کیلوگرم ، حدود 10 درصد و در زیر 2 کیلوگرم وزن تولد، تقریبا 50 درصد است.
به‌نظر می‌رسد دادن غذاهای کمکی غنی‌شده با آهن وضعیت آهن تغذیه‌ای شیر مادر خوار را بهبود می‌بخشد. مصرف شیر گاو خطر کمبود آهن را افزایش می‌دهد.
منبع:www.salamat.com
/ج
