عوامل مؤثر در ایجاد بیماری های روان تنی
از دیدگاه چند علتی یا بیوسایکوسوشیال می توان گفت: در واقع تمام بیماری ها ریشه ی روان تنی دارد چرا که هر اختلال جسمی تحت تاثیر عوامل هیجانی است. احساس خشم، افسردگی و اضطراب در ریشه یابی و علت یابی بیشتر بیماری های روان تنی نقش عمده یی دارد و این بیماران غالباً از علایم جسمی مانند تهوع، استفراغ، سردرد یا بی خوبی رنج می برند و به ندرت از علایم اضطراب، افسردگی و احساس استرس شکایت دارند. در ارزیابی های انجام شده، بالغ بر پنجاه درصد از بیماران مراجعه کننده به کلینیک های داخلی و جراحی و بالغ بر هفتاد درصد از بیماران مراجعه کننده به پزشکان عمومی از آشفتگی های هیجانی یا شکایات جسمی با ریشه ی روان تنی رنج می برند.
تعدادی از بیماری های روان تنی شامل موارد زیر است:
بیماری های پوستی مانن لک و پیس و پسوریازیس، کهیر، بیماری های آلرژیک پوستی، خارش های پوستی، استفراغ، تب خال، نورودرماتیت، جوش های پوستی، زگیل، زخم معده، روده ی تحریک پذیر، زخم های گوارشی، قاعدگی دردناک، واکنش های حساسیتی، تهوع، آسم، روماتیسم، دردهای مفصلی، سردرد، کولیت مفصلی، افزایش ترشح انسولین، کمبود قند خون، تپش قلب، سردردهای میگرنی، پرکاری تیروئید، نارسایی های قلبی، دردهای قفسه ی صدری، بیماری های خود ایمنی، دیابت و ...
آشفتگی های هیجانی، اضطراب، افسردگی، احساس خشم و ناکامی جزو رویدادهای استرس آمیز زندگی هستند. از جمله بیماری های شایع با ریشه ی روان تنی، بیماری روده تحریک پذیر یا IBS است. این بیماری با علایم یبوست، اسهال، نفخ گوارشی، دردهای مزمن گوارشی، یا اسهال و یبوست متناوب ظاهر می شود. عوامل استرس آمیز خصوصاً اضطراب را می توان عامل اصلی و ریشه ی این بیماری نامید و اکثر این بیماران به عارضه ی وسواس فکری و عملی مبتلا هستند. از جمله بیماری های دیگر روان تنی می توان به موارد زیر اشاره کرد: بیماری های قلبی که در افراد با تیپ شخصیت A (شخصیت کرونری) یا افرادی با شخصیت تحریک پذیر، اهل رقابت و ناآرام که به سرعت دچار تنش و تحریک می شوند دو برابر بیشتر از افراد تیپ B که از شخصیتی آرام و صبور برخوردارند دیده می شود؛ در افرادی که از زخم های گوارشی رنج می برند و استرس عامل اصلی در ایجاد آن است؛ در کودکانی که آسم دارند و در آنها میزان اضطراب و خصوصاً اضطراب جدایی از شدت بالاتری برخوردار است؛ در افرادی که دارای عارضه ی نورودرماتیت یا خارش های عصبی هستند. این خارش های شدید و غیرقابل مقاومت در ناحیه ی ساق پا، آرنج مچ دست و پشت گردن و ران ها دیده می شود و بیماران معمولاً با علایم خراشیدگی شدید ناشی از خارش در این نواحی به متخصص پوست مراجعه می کنند. این افراد از احساس ناکامی در دریافت محبت در دوارن کودکی و تعارضات بین فردی رنج می برند. در بیمارانی که از دردهای سمت چپ بدن، در ناحیه ی شانه، کتف و ساق پای چپ شکایت دارند، عوامل استرس زا می تواند دلیل ایجاد این دردها باشد. این بیماران به ندرت به مسکن پاسخ می دهند و با کاهش استرس این دردها به صورت کامل رفع می شود. از جمله بیماری های شایع دیگر سردردهای میگرنی و سردردهای عصبی است که با عوامل استرس زا ارتباط دارد. در درمان این بیماری ها استفاده از روش های آرامش سازی، هیپنوتیزم و درمان های روانپزشکی مؤثر است.
منبع:هفت روز زندگی شماره 92