بسیاری از ما در خانه‌مان برخی مواد را نگهداری و مصرف می‌کنیم که در واقع، سمی‌اند و برای سلامت ما و محیط زندگی‌مان مضرند اما به دلیل ناآگاهی، احتیاط‌های لازم را حین استفاده از آنها رعایت نمی‌کنیم.
این مطلب، شما را با 10 نوع ماده سمی که در خانه نگهداری می‌شوند، آشنا می‌کند؛ موادی که حین استفاده از آنها، بهتر است از دست‌کش و ماسک استفاده کنید و آنها را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
1.مفرمالدییدها
فرمالدییدها در برخی شامپوها، مواد عایق‌کننده، رنگ‌ها و بسته‌بندی مواد غذایی وجود دارد. چسب موکت، لباس‌هایی که به خشک‌شویی داده‌اید و دود سیگار هم حاوی همین سم است. فرمالدییدها از جمله مسببان التهاب و آب ریزش بینی، چشم، گلو و ریه هستند و می‌توانند سبب بروز حالت تهوع، سردرد، اسهال و حتی آسم شده و سرطان‌زا باشند.
2.فسفات، سولفات، کلر و بورات
تمامی مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده مانند مایع ظرف‌شویی، قرص‌های ماشین ظرف‌شویی و پودرهای شوینده حاوی این سموم هستند. از سال 1991 میلادی تاکنون سعی شده تا حد ممکن میزان فسفات موجود در مواد شوینده کاهش پیدا کند و هنوز هم 20 درصد از این مواد حاوی فسفات هستند. حین استفاده از مواد شوینده، گاز سمی ناشی از سموم نام برده آزاد شده و سبب آلودگی آب می‌شود. اگر آب فاضلاب به دریاچه، دریا یا اقیانوس راه یابد تصور کنید چه فجایعی پیش خواهد آمد. در حال حاضر برخی از کارخانجات سعی کرده‌اند مواد شوینده بدون فسفات تهیه کنند. می‌توانید حین خرید روی بسته‌بندی را خوانده و مواد شوینده بدون فسفات تهیه کنید.
3.فتالات‌ها
این ماده در تمامی موادی که با پی‌وی‌سی در ارتباط‌اند و متاسفانه در تمامی مواد غذایی که با فلزات حاوی فتالات‌ها بسته‌بندی شده‌اند وجود دارد. گرچه تمامی انواع فتالات‌ها برای انسان مضر نیستند، اما برخی از آنها می‌توانند سبب ناباروری شده و روی رشد جنین و نوزاد تاثیر بگذارند.
4.مونوکسیدکربن و دی‌اکسید ازت
این گازها توسط دستگاه‌های گرمازا و به دلیل تهویه ناصحیح یا سوخت نامناسب به وجود می‌آیند. هر ساله در کشورهای اروپایی مانند فرانسه 6 هزار نفر توسط این دو گاز مسموم شده و 300 نفر فوت می‌کنند. مسمومیت با این گازها خود را به شکل سرگیجه، بی‌هوشی، فلج عضلات، کما و بعد مرگ نشان می‌دهد. سردرد و حالت تهوع نیز از دیگر علایم مسمومیت با این دو گاز است. در طولانی‌مدت نیز مواجهه با میزان کم این گازها می‌تواند سبب بروز ناراحتی‌های قلبی یا تنفسی در افراد شود.
5.حلال‌ها
اکثر حلال‌ها (اتر،اآستون و سفیدکننده‌ها) جزو خانواده تبخیر شونده‌های پیچیده ارگانیک هستند و می‌توانند سبب آلودگی هوا و خاک شوند. پایه تمامی این مواد کلرورمتیلن است که نوعی حلال ارگانیک کلر است و می‌تواند به پوست و چشم‌ها آسیب شدیدی وارد کند. از میان حلال‌ها سفیدکننده‌ها بدترین بوده و مسمومیت‌های شدیدی پیش می‌آورند و می‌توانند سبب بروز سردرد و حتی سرطان شوند. بهترین کار استفاده از حلال‌ها با پایه گیاهی مانند تربانتین یا ترپن است که در اکثر مغازه‌ها به فروش می‌رسد.
6.محلول‌های سفیدکننده
محلول‌های سفیدکننده خاصیت لکه‌بری، ضدعفونی‌کنندگی و بوبرندگی دارد و به اشتباه اکثر مردم از آن برای پاک کردن سرویس‌های بهداشتی، کف زمین، سطل آشغال و حتی لک روی ظروف غذا استفاده می‌کنند. در واقع محلول‌های سفیدکننده نوعی ضدعفونی‌کننده است که می‌تواند باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و هاگ‌ها را از بین ببرد، اما قدرت شویندگی ندارد و در ضمن چون حاوی کلر است برای سلامت انسان و محیط‌زیست بسیار خطر دارد. برای سفیدکردن و ضدعفونی‌کردن محیط خانه می‌توان از مواد طبیعی دیگری که چندان آلوده‌کننده نباشد کمک گرفت.
7.رادون
رادون نوعی گاز طبیعی رادیواکتیو بوده که بی‌بو و بی‌رنگ است و در نتیجه تجزیه اورانیوم و تورییوم وسایل مانده در زیرزمین‌ها به وجود می‌آید. در صورتی که زیرزمین منزل خوب تهویه نشود این گاز روی دیوارها نشسته یا از طریق کانال‌ها آرام‌آرام به بیرون درز می‌کند و می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد.
8.PCP یا پنتاکلروفنول
این ماده سمی در ورنی، رنگ‌ها و محصولات نگهداری از چوب موجود است و مسمومیت در اثر آن سردرد و التهاب را به دنبال خواهد داشت و در شرایط پیشرفته‌تر سبب مرگ می‌شود.
9.خوش‌بوکننده‌ها
براساس یک قانون بین‌المللی استفاده از گاز CFC به دلیل آنکه لایه ازن را سوراخ می‌کند ممنوع شده است. با این حال جالب است بدانید غیر از این گاز، خوش‌بو‌کننده‌هایی که ما مدام مورد استفاده قرار می‌دهیم هم همین خاصیت را داشته و مسمومیت‌آور و التهاب‌زا هستند. اگر می‌خواهید منزل‌تان را خوش‌بو کنید چه بهتر که به جای مواد شیمیایی از برگ‌های خوش‌بوکننده یا پوست پرتقال و لیمو کمک بگیرید. حتی اگر روزانه برای 5 دقیقه پنجره‌ها را باز کنید هم آلودگی و هم بوهای نامطبوع از خانه شما خارج خواهند شد.
10.بسته‌بندی‌هایی با مربع‌های نارنجی و سیاه
برای حفظ سلامت خود و محیط زیست‌تان بهترین کار این است که حین خرید مواد شیمیایی ابتدا علایم و برچسب‌های روی بسته‌بندی را مطالعه کنید. مربع‌های نارنجی یا سیاه‌رنگ نشانه مضر بودن آنها برای سلامت شما هستند. وجود یک گل آبی رنگ یا سبز یعنی این ماده کمترین آسیب را به محیط‌زیست و سلامت شما وارد می‌کند، اما به هر حال در استفاده از آن محتاط باشید.
منبع: www.salamat.com